ΓΙΑΤΙ ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΝΕΡΟ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΝΑ ΠΑΝΕ ΜΑΖΙ.

Ο Καβάφης κατανόησε βαθιά ότι έλληνας και χριστιανός ίσον η φωτιά και το νερό. Όλο το έργο του Καβάφη, σα μέριμνα φιλοσοφική, κρυσταλλώνεται σε τρία ερωτήματα. Πρώτο, το θέμα της θεοδικίας και του θανάτου. Η τραγική μοίρα του ανθρώπου δηλαδή μέσα στον κόσμο. Δεύτερο, η ανάλυση των δύο κοσμοθεωριών, της ελληνικής και της εβραϊκής. Διαβάζεις, λ.χ., το ποίημα Των Εβραίων (50 μ.Χ.) και μαθαίνεις για τις διαφορές ελλήνων και εβραίων, όσα δε θα μάθαινες σε μια ακαδημαϊκή μελέτη ρουτίνας 400 σελίδων. Και τρίτο, είναι η ερμηνεία του για την παρακμή και την πτώση του σύγχρονου παγκόσμιου πολιτισμού, μέσα από το καλειδοσκόπιο της παρακμής των αλεξανδρινών και των ρωμαϊκών χρόνων.

Ο Καβάφης δεν είναι χριστιανός. Δεν πιστεύει σε βασιλείες των ουρανών και βασιλείες των κάφρων. Στα Άλογα τον Αχιλλέως, ένα ποίημα μνημείο και άστρο για το θρήνο του ανθρώπου μπροστά στην παντοτεινή συμφορά του θανάτου, λέει ότι το νεκρό σώμα του Πάτροκλου επέστρεψε «εις το μεγάλο Τίποτε». Εκεί που θα επιστρέψεις κι εσύ, κι εγώ, και οι άλλοι. Και να μη λησμονούμε πως σταθερά θεωρούσε, ότι η ευγενέστερη άθληση και ιδιότητα που καταχτήθηκε από τον άνθρωπο επάνω στον πλανήτη υπήρξε η ιδέα του «Ελληνικού». Το Εις τα περίχωρα της Αντιοχείας είναι το τελευταίο ποίημα. Του 1933. Και το τελευταίο ποίημα από τα πέντε για τον Ιουλιανό. Είναι η τελευταία από τις πέντε υφαρπαγές σκοπού και τα πέντε πνιχτά μαχαιρώματα στο στρατόπεδο των χριστιανών. Την ειρωνεία του σε τούτο το ποίημα την κρύβει το παρελθόν, τη σημαίνει το παρόν, και τη λέγει το μέλλον. Η Δάφνη, το αριστοκρατικό προάστειο της Αντιόχειας, είναι το Δαφνί της Αθήνας.

Ο άγιος Βαβύλας και οι τάφοι γύρω είναι η μονή Δαφνιού, που για ένα διάστημα επί φραγκοκρατίας έγινε κοιμητήρι. Το τέμενος του Απόλλωνα στη Δάφνη που κάηκε, είναι ο αρχαίος ναός του δαφναίου Απόλλωνα, που οι χριστιανοί τον γκρεμίσανε ενωρίς, και στη βάση του χτίσανε τη μονή Δαφνιού, φυλάκιο για να προσηλυτίζουν τους τελευταίους εθνικούς αθηναίους που πήγαιναν στα μυστήρια της Ελευσίνας. (Κάποιους κίονες τους έκλεψε ο γνωστός Ελγίνος).

Ότι κάηκε ο ναός του Απόλλωνα, που είχε αναστυλώσει ο Ιουλιανός, σημαίνει: πάνω στη διαμάχη του χριστιανο-μαθημένου Ιουλιανού από δω, και των ελλήνων χριστιανών από κει όπως τους διέπλασε η κίβδηλη επιχείρηση των τριών ιεραρχών, η ανάποδη όψη του Ιουλιανού δηλαδή, φύτρωσε η μουλαροσπορά του νεότερου ελληνισμού. Εκείνο το διαβόητο «Ελλάς ελλήνων χριστιανών». Φύτρωσε ο νεοέλληνας, που είναι και έλληνας και χριστιανός, που δεν είναι ούτε έλληνας ούτε χριστιανός. Με άλλα λόγια, φύτρωσε η εθνική μας αταυτότητα και η εθνική μας παρα- φροσύνη. Γιατί φωτιά και νερό δεν πάει να πάνε μαζί. Στη γλώσσα του εργαστηρίου και των αποδείξεων, ο καρπός αυτής της εθνικής σχιζοφρένειας είναι ότι στη μονή Δαφνιού, που χτίστηκε στη στάχτη του δαφναίου Απόλλωνα, οι έλληνες χτίσανε σήμερα ένα τρελοκομείο.

Όταν, κοντά στους 1890 χρόνους οι μηχανικοί του Δρο-μοκαΐτη, υλοποιώντας τη διαθήκη του, άρχισαν να μετρούν, για να χαράξουν το τοπογραφικό των χτιρίων, ένας έλληνας ξωμάχος έσπερνε απέναντι με το ζευγάρι του στάρι. Καθώς είδε το νταβαντούρι που γινότανε, έβαλε χωνί τα χέρια του και ρώτηξε:

-Πατριώτεες! Τι πολεμάτε εδεπά;

-Μετράμε, κουμπάρε, του απάντησαν. Μετράμε, να χτίσουμε ένα τρελάδικο για τους έλληνες.

-Όι, σύντεκνε. Τότε τράβα κορδέλα! Όλοι μια μέρα εκεί μέσα θα πάμε.

Χωρατό έκαμε ο απλοϊκός ζευγάς. Αλλά η φράση του έγινε παροιμία: Τράβα κορδέλα. Ως εκατό χρόνους μετά το περιστατικό, ο Καραμανλής, ο τελευταίος έλληνας πολιτικός της γενιάς του που είχε μυαλό φρόνιμο και μετρημένη γλώσσα, γέροντας πια, και καθώς έβλεπε, πού τραβάνε οι μουλαρόσποροι έλληνες, είπε τον τελευταίο του λόγο:

- Η Ελλάδα έγινε ένα απέραντο φρενοκομείο.

Φτάνουν τάχατες τόσα, κακότυχε και καταπατημένε πατριώτη; Ναι να λες.

Απόσπασμα από το βιβλίο ΓΚΕΜΜΑ του ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΙΑΝΤΙΝΗ