ΡΟΔΟΔΑΚΤΥΛΟΣ ΗΩΣ - ΟΜΗΡΟΣ

Η ΦΥΣΙΣ ΜΗΔΕΝ ΜΗΤΕ ΑΤΕΛΕΣ ΠΟΙΕΙ ΜΗΤΕ ΜΑΤΗΝ – ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

ΟΥΔΕΝ ΑΤΑΚΤΟΝ ΤΩΝ ΦΥΣΕΙ - ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Η ΔΕ ΜΕΛΕΤΗ ΦΥΣΕΩΣ ΑΓΑΘΑ ΠΛΕΙΟΝΑ ΔΩΡΕΙΤΑΙ - ΕΠΙΧΑΡΜΟΣ

gnomikologikon

 from TSO Photography

 Περί Ηούς

ΡΟΔΟΔΑΚΤΥΛΟΣ ΗΩΣ - ΟΜΗΡΟΣ

Κόρη του Τιτάνα Υπερίωνα και της Τιτανίδας Θείας, και επομένως αδελφή του Ήλιου, του οποίου προηγείται κάθε μέρα στο ουράνιο ταξίδι του. Με τον Αστραίο (προσωποποίηση του έναστρου ουρανού) απέκτησε τους πολυάριθμους αστέρες, τον Εωσφόρο (Αυγερινό) και τους τέσσερις κύριους ανέμους Αργέστη, Βορέα, Ζέφυρο και Νότο (προσωποποιήσεις κυρίων διευθύνσεων), και μία κόρη την Δίκη. Ο Τιθωνός, γιος του Λαομέδοντα, τον οποίο απήγαγε η Ηώς στα ανάκτορά της στις όχθες του Ωκεανού αφού πέτυχε από τον Δία την αθανασία του, χωρίς να ζητήσει την αιώνια νεότητά του, με αποτέλεσμα τα μαλλιά του άρχισαν να λευκαίνουν, ρυτίδες να αυλακώνουν το πρόσωπό του, διατήρησε μόνο τη γλυκειά φωνή του, και η Ηώς ζήτησε από τον Δία και τον μετέτρεψε σε τέττιγα (τζιτζίκι). Και ένα όμορφο ποίημα της Σαπφούς σχετικά με τον μύθο αυτόν:

Στις Mούσες με τα βιολετιά ενδύματα, νιές μου να ενδώσετε,
στούς ήχους της χελωνόκαυκης λύρας να δοθείτε τoυς γλαυκούς
Όσο για μενα, δροσάτο, λυγερό ήταν το κορμί μου, πάνε χρόνια
Τώρα με κυρίεψαν τα γηρατειά, κι ασπρίσαν τα κατάμαυρα μαλλιά μου
Βαριά η καρδιά μου, ασήκωγη• πια τα πόδια μου δεν με σηκώνουνε,
κι ας σέρναν τότε ανάλαφρα χορό σαν ελαφάκια σβέλτα.
Θρηνώ κι αναστενάζω. Aλλά, προς τι; Τίποτα δεν αλλάζει.
Κανείς που να γεννήθηκε θνητός δεν νίκησε το γήρας.
Λένε πως κάποτε η Hώς η ροδοδάχτυλη έκλεψε τον Tιθωνό,
κι' έτσι στα πέρατα του κόσμου ο έρωτάς της τον οδήγησε.
Όμορφος ήταν. Λάμπαν τα νιάτα του. Μόνο που ο χρόνος έφερε
τα γκρίζα γηρατειά και τον σπαράξανε, κι' ας ήταν η συμβία του απέθαντη.

Με τον Κέφαλο τον γιο του θεού Ερμή απέκτησε τον Φαέθοντα

Η Ηώς ήταν καθημερινή πρόδρομος του Ήλιου στον οποίον και άνοιγε κάθε αυγή με τα ρόδινα χέρια της τη «Θύρα της Ανατολής». Φορούσε στεφάνια με άνθη που τα στόλιζαν πουλιά και με ένα πολύπτυχο πέπλο ανέβαινε στο τέθριππο άρμα της ρίχνοντας άνθη και με υδρίες σκορπούσε ροδόσταμο στη Γη («πρωινή δρόσος»), της οποίας οι σταγόνες άστραπταν σαν διαμάντια στις πρώτες ακτίνες του Ήλιου. Αυτό ήταν το καθημερινό έργο της Ηούς, που εξύμνησαν Αρχαίοι Έλληνες ποιητές που με θαυμασμό περιέγραψαν τα ροδόχροα δάκτυλά της, τον χιονόλευκο λαιμό της, τους θαυμαστούς οφθαλμούς της, το απαστράπτοντα πέπλο της (εικόνα λυκαυγούς) συνοδεύοντας το όνομά της με πλήθος θαυμαστικών επιθέτων ή επιφωνημάτων, όπως φάενναν, βοώπιν, ευπλόκαμον, κροκόπεπλον, λευκόπτερον, ροδόπηχυν (Αιολική διάλεκτος: βροδόπαχυν), ροδοστεφή, ροδόσφυρον, ροδοδάκτυλον, χρυσήνιον, χρυσόθρονον, χρυσοπέδιλον .

Το όνομά της ως «ηριγένεια θεά» , αυτή που είναι γεννημένη το πρωί, απόγονη του Υπερίονα, εκείνου που πορεύεται πάνω από τη Γη, και της «Ευρυφάεσσας» η διαχέουσα τη λάμψη της μακριά), ή της «Θείας» η τρέχουσα στον ουρανό και οι συγγένειές της με τον Ήλιο, τη Σελήνη, τον Φαέθοντα, τον Αρχαίο Εωσφόρο που ως πτερωτός «δαίμων» προηγείται του άρματος του Ηλίου, αλλά και τα επίθετά της, ομολογούν την ταύτισή της με την ανθρωπόμορφη ιδεατή αντίληψη της αυγής. «Ροδοδάκτυλος» και «χρυσοδάκτυλος» είναι οι πρώτες ακτίνες του Ηλιου, χρυσόθρονος, χρυσήνιος, κροκόπεπλος, τα πρώτα χρώματα του ουρανού λίγο πριν τη ανατολή του Ήλιου. Η Ηώς εικονίζεται στην τέχνη ως μία ωραία νέα, άλλοτε με φτερά και άλλοτε πάνω σε χρυσό άρμα που το σέρνουν άσπρα άλογα, να ραίνει τη γη με δροσιά. Στις παραστάσεις που σώζονται σε αγγεία κυρίως, εμφανίζεται να έχει φτερά.

ΙΛΙΑΣ ΡΑΨ. Α

.Ἦμος δ’ ἠέλιος κατέδυ καὶ ἐπὶ κνέφας ἦλθε, 475
δὴ τότε κοιμήσαντο παρὰ πρυμνήσια νηός·
ἦμος δ’ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,

Όμως ο ήλιος έδυσε και το σκοτάδι ήρθε,
και τότε αυτοί κοιμήθηκαν πλάι στα πρυμνήσια της νηός,
όμως σαν η πρωιγενής εφάνη ροδοδάκτυλη Αυγή….

Ξημέρωσε.... Άνθρωπος!

Η ΠΑΡΕΑ