ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ - ΜΗΠΩΣ ΞΕΧΑΣΑΤΕ ΝΑ ΦΟΡΕΣΕΤΕ ΜΑΡΤΗ;

Από την 1η ως τις 31 Μαρτίου, συνηθίζεται να φοριέται στον καρπό του χεριού ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη» ή «Μαρτιά». Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο «Μάρτης» φοριέται κυρίως από τα παιδιά για να προστατεύει τα πρόσωπά του από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καούν.

Ο "Μάρτης" φτιάχνεται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου και φοριέται είτε σαν δαχτυλίδι στα δάχτυλα, είτε στον καρπό του χεριού σαν βραχιόλι. Καμιά φορά φοριέται ακόμα και στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, ώστε να μην σκοντάφτει ο κάτοχός του.

"Μάρτη" δεν φορούσαν μόνο οι άνθρωποι. Σε κάποιες περιοχές της χώρας κρεμούσαν την κλωστή όλη τη νύχτα στα κλαδιά μιας τριανταφυλλιάς για να χαρίσουν ανθοφορία, ενώ σε άλλες περιοχές την έβαζαν γύρω από τις στάμνες για να προστατέψουν το νερό από τον ήλιο και να το διατηρήσουν κρύο. Σε άλλες περιοχές το φορούσαν μέχρι να φανούν τα πρώτα χελιδόνια, οπότε και το άφηναν πάνω σε τριανταφυλλιές, ώστε να τον πάρουν τα πουλιά για να χτίσουν τη φωλιά τους.

Έχει τις ρίζες του - που αλλού; - στην Αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια, επειδή οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων συνήθιζαν να δένουν μια κλωστή, την «Κρόκη», στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.

Ο "Μάρτης" συμβολίζει και  την αγνότητα και τα χαρά. Σε κάποιες παραδόσεις αναφέρεται και μία χρυσή κλωστή ώστε να συμβολίζεται και η αφθονία.

Συνηθίζεται να φοριέται μέχρι το τέλος του μήνα. Η πιο διαδεδομένη όμως αντίληψη φέρει τον "Μάρτη" να φοριέται μέχρι να εμφανιστούν τα πρώτα χελιδόνια. Τότε έβγαζαν τον Μάρτη και τον άφηναν σε κλαδιά για να τον πάρουν τα πουλιά και να το χρησιμοποιήσουν στην κατασκευή της φωλιάς τους.

Η Αρχαία Ελλάδα καλά κρατεί.

Το τέλος του Χειμώνα και τον ερχομό των χελιδονιών γιόρταζαν τα παιδιά από την Αρχαιότητα με τα "χελιδονίσματα". Ο συγγραφέας Αθήναιος (+2ος αιώνας) έχει διασώσει ένα "χελιδόνισμα" που τραγουδούσαν τα παιδιά στη Ρόδο. Κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού, τριγύριζαν στην πόλη και ζητούσαν φιλέματα.

Στα πρώτα βυζαντινά χρόνια, το Ελληνικό έθιμο της χελιδόνας θεωρήθηκε ειδωλολατρικό και απαγορεύτηκε από την εκκλησία.  

Παρ' όλα αυτά όμως τα παιδιά συνέχιζαν να τραγουδούν τον ερχομό της Άνοιξης και έτσι το έθιμο διατηρήθηκε όπως ακριβώς και στην Αρχαιότητα. 

Σε κάθε μεριά της Ελλάδας, την 1^η του Μάρτη τα παιδιά ξεχύνονταν στους δρόμους για να καλωσορίσουν τα χελιδόνια τους, τους αγγελιοφόρους της Άνοιξης. Κρατούσαν στα χέρια τους ένα ξύλινο χελιδόνι και του κρεμούσαν στο λαιμό κουδουνάκια. Πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα "χελιδονίσματα" ενώ τα κουδουνάκια συνόδευαν το τραγούδι τους.

«Ήρθε ήρθε χελιδόνα ήρθε και άλλη μεληδόνα κάθησε και λάλησε και γλυκά κελάηδησε: "Μάρτη, Μάρτη μου καλέ, και Φλεβάρη φοβερέ κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις καλοκαίρι θα μυρίσεις. Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις, πάλιν άνοιξη θ' ανθίσεις.»

Τον μήνα Μάρτη - Βαδράμιο εορτή της  Ρόδου σε άγνωστη ημέρα του τοπικού μήνα γινόταν τα "Χελιδόνεια" για την υποδοχή της άνοιξης και των χελιδονιών, της οποίας η ίδρυση αποδίδεται στον Λίνδιο Κλεόβουλο. Μικρά παιδιά τριγυρνούσαν από πόρτα σε πόρτα και ζητούσαν χρήματα και σύμφωνα με τον Αθηναίο, χρονολογείται στον -6^ο αιώνα. Ο Αθήναιος σημειώνει ότι το χελιδονίζειν ήταν για τους Ροδίτες, ένα είδος αγερμού (συλλογή χρημάτων, όπως στα σύγχρονα κάλαντα) και διασώζει ένα τέτοιο τραγούδι μνημονευόμενο από τον Θέογνι στο δεύτερο βιβλίο του “Περί θυσιών” στη Ρόδο.

Τραγουδώντας μικρά άσματα αντίστοιχα με τα σημερινά κάλαντα Τα χελιδόνεια,
Παλάθαν συ προκύκλει........... Φέρε σύκα αρμαθιασμένα
εκ πίονος οίκου .........................απ' το πλούσιο το σπίτι
οίνου τε δέπαστρον ..................ένα κύπελλο κρασί
τυρού τε κανίστρου. .................και καλάθι με τυρί.
που κατά την Ελληνιστική περίοδο διαδόθηκαν  στον Ελληνικό κόσμο, επέζησαν έως τον 10^ο αιώνα, οπότε και απαγορεύθηκαν από την "εν Τρούλλω"  6η Οικουμενική σύνοδο +939 ως κατάλοιπο του Ελληνικού εθνισμού.

ΗΛΘ΄ ΗΛΘΕ ΧΕΛΙΔΩΝ, ΚΑΛΑΣ ΩΡΑΣ ΑΓΟΥΣΑ ΚΑΙ ΚΑΛΟΥΣ ΕΝΙΑΥΤΟΥΣ, ΕΠΙ ΓΑΣΤΕΡΙ ΛΕΥΚΑ, ΕΠΙ ΝΩΤΑ ΜΕΛΑΙΝΑ, ΑΝΟΙΓ  ΆΝΟΙΓΕ ΤΑΝ ΘΥΡΑΝ ΧΕΛΙΔΟΝΕΙ, ΟΥ ΓΑΡ ΓΕΡΟΝΤΕΣ ΕΣΜΕΝ ΑΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ {Κλεόβουλος ο Λίνδιος}.
Υπάρχει μάλιστα κι ένας συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο Αρχαίο και σύγχρονο χελιδόνισμα, που κατέγραψε τον 12^ο αιώνα ο Γάλλος κληρικός Benoit όταν άκουσε να το τραγουδούν Έλληνες μαθητές στο Collegio Greco στη Ρώμη. Οι στίχοι που κατέγραψε ο Benoit (στο βιβλίο του Liber Politicus) έχουν εντυπωσιακή ομοιότητα με τα σημερινά χελιδονίσματα. Επιπλέον, μάλιστα και το φιλοδώρημα που ζητούν οι καλαντιστές παραμένει το ίδιο από την Αρχαιότητα!

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΣ ΡΙΖΕΣ ΜΑΣ ΕΛΛΗΝΕΣ !!! 

ΟΛΑ ΣΤΟ ΦΩΣ ΕΠΑΝΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΩΡΑ ΠΑΝΤΟΥ!!! 

ΕΣΕΤΑΙ ΗΜΑΡ

http://30dim-athin.att.sch.gr ,  https://edu.klimaka.gr/