Ο ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ

«Παρόμοια, κάποια πράγματα δεν είναι στο χέρι του ανθρώπου να αποκτήσει, ενώ η απόκτηση μόρφωσης εξαρτάται από τη δική του προαίρεση και έτσι θα φανεί αργότερα ότι ρίχνεται στις πολιτικές υποθέσεις όχι από θρασύτητα, αλλά από τη μόρφωσή του. Γιατί, βέβαια, στην αγωγή διαφέρουν οι άνθρωποι από τα θηρία, οι Έλληνες από τους βαρβάρους, οι ελεύθεροι από τους δούλους και οι φιλόσοφοι από τους τυχαίους ανθρώπους».

Ιάμβλιχος, «Περί του Πυθαγορείου Βίου», παρ. 44, εκδόσεις Κάκτος, σειρά Προσωκρατικοί, τόμος 5ος (Πυθαγόρας 2), σελ. 119

Ο Ιάμβλιχος (245-325) είναι μία από τις κορυφές της αξιοβάδιστης οροσειράς της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας. Έγινε γνωστός στην ύστερη αρχαιότητα λόγω της βαθιάς και ουσιαστικής γνώσης του στον πυθαγορισμό και ειδικά το έργο από το οποίο ελήφθη το απόσπασμα στην αρχή του κειμένου, το «Περί του Πυθαγορείου Βίου», του χάρισε αναγνώριση και διατήρηση του ονόματός του στην επιφάνεια του φιλοσοφικού ωκεανού που περιβάλλει τον κόσμο των ιδεών, περιγράφοντάς τον. Ο Ιάμβλιχος καθόρισε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται σήμερα ο κόσμος την Πυθαγόρεια Διδασκαλία και, ευτυχώς για όλους μας, εν πολλοίς όσα γράφει θεωρούνται ακριβή. Ανταποκρίνονται στην ουσία της Πυθαγόρειας Διδασκαλίας αλλά και στο ευρύτερο πνεύμα του Ελληνισμού.

Από το σύνολο του έργου του Ιάμβλιχου αλλά και όλων των μελετητών του Πυθαγόρα συνάγεται αβίαστα ότι η Ελλάς εθεάτο από τον Πυθαγόρα ως τόπος ιερός. Το έθνος μας οριζόταν από τον Σάμιο πολυεπιστήμονα, μύστη και φιλόσοφο ως μια εκδήλωση υπέρτερης, εκλεπτυσμένης και αληθώς πνευματικής αγωγής - όχι ως ένα άθροισμα εμβίων όντων που απλά υπάρχουν, αναπαράγονται και διατηρούνται στη ζωή. Ο Πυθαγόρας δεν ήταν ένας από τους πολλούς «θαυματοποιούς» της σειράς και ένας διδάσκαλος άρρητων μυστηρίων που δεν είχε πατρίδα. Μπόρεσε και έγινε παγκόσμιος, εξέφρασε πανανθρώπινες αξίες, αγωνίες και απάντησε σε αγωνιώδη ερωτήματα αιώνων επειδή ανταποκρινόταν ιδανικά στην ιδιότητα του Έλληνα. Η αγωγή του ξεχώριζε επειδή ταυτιζόταν με την αρετή του, το μοναδικό εργαλείο που έχει στα χέρια του ο φιλόσοφος για να σμιλέψει την εικόνα της ευτυχίας του και να οικοδομήσει αθάνατο ενδιαίτημα εντός του φθαρτού κόσμου.

Η παρακαταθήκη

Ο βατήρας, όπου πάτησε ο Πυθαγόρας για να κάνει το άλμα στην αλήθεια και στον χρόνο, ήταν η πατρίδα μας. Η Ελλάδα, επειδή είναι ιερή, μας βοηθά να ξεχωρίζουμε εύκολα τις οντότητες που εκφράζουν χθόνιες, χαμηλές συχνότητες και επιθυμούν να τη βεβηλώνουν. Εκείνοι που αποπειρώνται διαρκώς να αποδομήσουν τα σύμβολα, τις έννοιες, τις αξίες, να υποτιμούν τα γνωρίσματα που μας ξεχωρίζουν από τους άλλους λαούς, να ειρωνεύονται τις μορφές που μας ενώνουν, δεν αποτελούν τίποτε άλλο παρά δαιμονικές, κακόηχες παρεμβολές στην αρμονία που χρειάζεται η κοινωνία μας για να εξελιχθεί.

Όπως αναφέρει σχετικά ο Ιάμβλιχος για τις απόψεις του Πυθαγόρα, «έλεγε ακόμα ότι πρέπει να θεωρούν την πατρίδα τους ως κοινή παρακαταθήκη που τους δόθηκε από το σύνολο των πολιτών. Πρέπει λοιπόν να τη διοικούν με τέτοιον τρόπο, ώστε να είναι έτοιμοι να παραδώσουν και αυτοί στους μεταγενέστερους αυτό το οποίο άλλοι τους εμπιστεύτηκαν».

Έχοντας όλα τα παραπάνω κατά νου, εύκολα κάποιος μπορεί να κάνει τις συγκρίσεις του και να θέσει ερωτήματα, τα οποία ήδη από τη διατύπωσή τους φέρουν την απάντηση... εντός. Πόσο Έλληνες είναι εκείνοι που δεν αντιμετωπίζουν την πατρίδα ως ένα ιερό μέσα στο οποίο οφείλουν να κινούνται και να περνούν τον βίο τους με σεβασμό και ευλάβεια; Πόσο άξιοι λόγου (να δώσουν και να λάβουν) είναι όσοι δεν μεριμνούν για την αγωγή τους και περιφέρουν την εσωτερική ασχήμια τους παντού; Μπορούμε να τους ξεχωρίσουμε από τους «βαρβάρους», για τους οποίους μιλούσε και ο Πυθαγόρας; Πώς μπορούμε να χαρακτηρίσουμε σήμερα τα κίνητρα της συντριπτικής πλειονότητας του πολιτικού κόσμου; Κινούνται στη δημόσια σφαίρα από θρασύτητα ή η μόρφωσή τους επιβάλλει τη συμμετοχή στα κοινά; Η εικόνα της πατρίδας σήμερα δεν είναι το αντικαθρέφτισμα της ηγεσίας της; Είναι Έλληνες οι απάτριδες;

Παναγιώτης Λιάκος

Πηγή: http://www.dimokratianews.gr/