ΕΥΡΥΝΟΜΗ

Ο Παυσανίας στα ΑΡΚΑΔΙΚΑ [VIII) γράφει:

 41,4

Δώδεκα περίπου στάδια από την ΦΙΓΑΛΙΑ υπάρχουν θερμά λουτρά. Όχι μακριά από αυτά  ο ποταμός ΛΥΜΑΞ κατεβαίνει προς την ΝΕΔΑ. Παρά την συμβολή των ρευμάτων είναι το ιερό της ΕΥΡΥΝΟΜΗΣ, σεβαστό από παλαιά και για την τραχύτητα του εδάφους δύσκολα προσιτό. Περί το ιερό υπάρχουν πολλά και πυκνά κυπαρίσσια. Σχετικά με την ΕΥΡΥΝΟΜΗ η κοινότερη άποψη μεταξύ των Φιγαλέων είναι πως πρόκειται για ένα προσωνύμιο της ΑΡΤΕΜΗΣ. Όσοι όμως από αυτούς διέσωσαν αρχαίες αναμνήσεις λένε πως η ΕΥΡΥΝΟΜΗ είναι κόρη του ΩΚΕΑΝΟΥ, αναφερόμενη και από τον ΟΜΗΡΟ στην Ιλιάδα, πως είχε υποδεχθεί μαζί με την ΘΕΤΙ, τον ΗΦΑΙΣΤΟ.
Το ιερό της ΕΥΡΥΝΟΜΗΣ το ανοίγουν μια ορισμένη ημέρα κάθε χρόνο, ενώ τον υπόλοιπο καιρό καθιερώθηκε να το κρατούν κλειστό. Τότε γίνονται θυσίες από την πόλη και από ιδιώτες. Δεν συνέπεσε να βρεθώ στην ΦΙΓΑΛΙΑ την ημέρα της γιορτής και δεν είδα το άγαλμα της ΕΥΡΥΝΟΜΗΣ. Από τους Φιγαλείς άκουσα πως η ξύλινη λατρευτική εικόνα της θεάς είναι ΔΕΜΕΝΗ  ΜΕ  ΧΡΥΣΕΣ  ΑΛΥΣΙΔΕΣ, και πως έχει τη μορφή γυναίκας ως τους γλουτούς. Το κάτω μέρος εχει τη μορφή ψαριού, πράγμα που ταίριαζε ως γνώρισμα μιας κόρης του ΩΚΕΑΝΟΥ, η οποία ζει στο βυθό της θάλασσας μαζί με την ΘΕΤΙ.

Παυσανίας - ΑΡΚΑΔΙΚΑ [VIII) 41,4

http://www.mikrosapoplous.gr/iliada/EYRYNOMH.htm