ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΕΩΣ ΤΟΥ 1770

Οι στιγμές που έζησαν οι Έλληνες της ηπειρωτικής Ελλάδος μετά την αποτυχία της επαναστάσεως του 1770 ήταν πραγματικά τραγικές, γιατί οι συμφορές επισωρεύτηκαν η μια πάνω στην άλλη και διήρκεσαν ολόκληρα χρόνια. Η μόνη περιοχή που ελάχιστα δεινοπάθησε ήταν τα νησιά του Αιγαίου, τα οποία μετά την αποχώρηση του ρωσικού στόλου σώθηκαν από την καταστροφή χάρη κυρίως στην πολιτική σύνεση και μετριοπάθεια του καπουδάν πασά Χασάν μπέη, καθώς επίσης και κατά σημαντικό μέρος, στις εισηγήσεις του διερμηνέως του στόλου Νικολάου Μαυρογένη. Ακόμη και οι Ψαριανοί, που με τα καταδρομικά τους είχαν προξενήσει τόσες ζημιές στους Τούρκους και είχαν δυσκολέψει τον επισιτισμό τους, αμνηστεύτηκαν και απέφυγαν τις συνέπειες.

Αληθινή μάστιγα για την Ελλάδα υπήρξαν οι Αλβανοί, τους οποίους είχε κυρίως χρησιμοποιήσει η Πύλη για την καταστολή της επαναστάσεως. Σήμερα βέβαια δεν είναι δυνατόν να υπολογισθεί με ακρίβεια ο αριθμός των Αλβανών, που κατεβαίνοντας κατά κύματα προς τον νότο σκόρπισαν τότε στο πέρασμά τους τον όλεθρο.

Οι πηγές - οι πιο πολλές ανήκουν στην προφορική παράδοση - δίνουν αριθμούς υπερβολικούς, θα είμαστε όμως κοντά στην πραγματικότητα, αν υπολογίσουμε ότι οι Αλβανοί που έφθασαν την εποχή εκείνη στην Πελοπόννησο, δεν ξεπερνούσαν τις 15.000.

Οδυνηρά ήταν τα επακόλουθα της εξεγέρσεως στην Ήπειρο, πού την διέσχιζαν κάθε τόσο τα στίφη των Αλβανών μισθοφόρων κατεβαίνοντας προς τον νότο, αλλά και στη Μακεδονία, στη Θεσσαλία και στη Στερεά Ελλάδα πού επίσης υπέφεραν πολύ. Πιο φοβερές ήταν οι καταστροφές και οι σφαγές πού υπέστη ή Θεσσαλία, ιδίως τα Τρίκαλα, ή Λάρισα και ο Βόλος.

Εν τω μεταξύ οργίαζε παντού η ληστεία, ενώ η θέση των άοπλων και ανυπεράσπιστων ραγιάδων - είχαν παραδώσει τα όπλα τους κατά προτροπή του πατριάρχη Σαμουήλ Χαντζερή - έγινε ακόμη πιο δύσκολη με τις βαρυχειμωνιές και την άγονη γη, ιδιαίτερα κατά τα έτη Ι774 και 1775.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ - ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ - ΤΟΜΟΣ 11