ΔΕΛΦΟΙ

Το χωριό Καστρί πριν από την απομάκρυνσή του. 
Πηγή: Περιοδικό Αρχαιολογία τ. 44/1992
......................... 
Το 1892 αρχίζουν οι ανασκαφές, απομακρύνεται 
το χωριό Καστρί, για να εμφανιστεί και πάλι 
ο ιερός χώρος των Δελφών.

Σύμφωνα με την αρχαιολογική έρευνα οι γύρω περιοχές, όπως το Κωρύκειο άντρο, μεγάλη σπηλιά στον Παρνασσό, κατοικήθηκαν από την νεολιθική εποχή. Παλαιότερη ακόμη εγκατάσταση μαρτυρείται στην Κίρρα, σημερινή Ιτέα. Οι Δελφοί κατοικήθηκαν στη μυκηναϊκή περίοδο, στον χώρο μεταξύ του ναού του Απόλλωνα, της λέσχης των Κνιδίων, ανατολικά της Κασταλίας πηγής και στο ιερό της Αθηνάς Προναίας, όπου βρέθηκαν πήλινα ειδώλια όρθιων γυναικείων μορφών, τα οποία φανερώνουν κάποια λατρεία σε θεότητα που ταυτίζεται με τη θεά Γη.

Από τα γεωμετρικά χρόνια εμφανίζονται αντρικά χάλκινα αναθήματα, μαρτυρώντας την αντικατάσταση της λατρείας της θεάς Γης από τον Απόλλωνα. Στον 8ο και 7ο αι. ο χώρος που καταλαμβάνει το ιερό αυξάνεται. Οι δύο διαδοχικοί περίβολοι εκτοπίζουν τον οικισμό στα ανατολικά και δυτικά του τεμένους. Στα αναθήματα προστίθενται χάλκινοι τρίποδες, οι οποίοι είναι στολισμένοι με κεφάλια μυθικών ζώων, των γρυπών.

Το -168 οι Δελφοί περνούν στους Ρωμαίους. Το -86 ο Σύλλας, για να εξοικονομήσει χρήματα για την πολιορκία της Αθήνας, ζήτησε από τους Δελφούς να του δώσουν τα πολύτιμα αναθήματά του. Το -83 οι Μαίδοι επιτίθενται στον ναό, τον πυρπολούν και τον λεηλατούν. Τότε, λένε, έσβησε το ιερό πυρ που έκαιγε για αιώνες.

Το -67 στις λεηλασίες προστίθεται κι αυτή του Νέρωνα, ο οποίος πήρε μέρος στα Πύθια, φεύγοντας όμως πήρε μαζί του 500 χάλκινα αγάλματα.

Θα ακολουθήσει μια περίοδος παρακμής που θα ανακοπεί με τους αυτοκράτορες Τραϊανό (98-117) και Ανδριανό (117-138). Στα χρόνια του Ανδριανού ο Αθηναίος Ηρώδης Αττικός θα κατασκευάσει τα λίθινα εδώλια του σταδίου.

Ο Κωνσταντίνος (306-337), για να κοσμήσει την Κωνσταντινούπολη, θα αρπάξει πολύτιμα αναθήματα, μεταξύ των οποίων και ο χάλκινος τρίποδας των Πλαταιών με τις χαραγμένες ονομασίες των Ελληνικών πόλεων που πήραν μέρος στη μάχη.

Το οριστικό τέλος του ναού θα έρθει με τον Θεοδόσιο το 392 ο οποίος απαγόρευσε την τέλεση της Αρχαίας λατρείας και των αγώνων.

Τον 5ο αι. οι Δελφοί θα γίνουν έδρα επισκόπου. Η τείχιση του χωριού της βυζαντινής εποχής του έδωσε και την ονομασία «Καστρί» που έφερε ως τα τέλη του 19ου αι. 

Το 1892 αρχίζουν οι ανασκαφές, απομακρύνεται το χωριό Καστρί, για να εμφανιστεί και πάλι ο ιερός χώρος των Δελφών.

Ολόκληρο το άρθρο: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - ΜΑΝΤΕΙΟ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ