ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Η λέξη “Έπος” σημαίνει διήγηση. Κατά λέξη σημαίνει τραγούδι και προέρχεται από το ρήμα έπω, που ερμηνεύεται «παρακολουθώ, ακολουθώ» και είναι είδος ποίησης μεγάλου αριθμού στίχων με θεματολογία, ιστορική, ηρωική, διδακτική και με πληθώρα καλολογικών στοιχείων που την κάνουν ιδιαίτερα δημοφιλή. Η λέξη «Επύλλιον» σημαίνει το μικρό έπος. 

Το Έπος εξυμνεί πράξεις που κρατούν την ψυχή μας σε θαυμασμό, τη φαντασία μας σε διέγερση και εμπνέουν στο είναι μας τη διάθεση να πράξουμε κι εμείς κάτι ανάλογο με αυτό των ηρώων που εξυμνεί.

Στην εποχή μας η λέξη Έπος σημαίνει κάτι το θαυμάσιο, το ανεπανάληπτο και μεγαλοπρεπές, που κλείνει δύναμη και επιβλητικότητα, διέπεται από ηθικές αξίες και αίγλη, γι’ αυτό αποκαλούμε Έπος το “ΟΧΙ” του 1940, για την νίκη μας στα βορειοηπειρωτικά βουνά, κατά της Ιταλίας.

Τα παμπάλαια Αργοναυτικά κείμενα χάθηκαν, τα Ορφικά παραποιήθηκαν και τα Τρωικά, σκεπασμένα με την αχλή του μύθου, πήγαιναν να ξεχαστούν, όταν χάρη στη θεία πρόνοια, ο Γερμανός Ερρίκος Σλήμαν, ανακάλυψε την πανάρχαια Τροία και έτσι ο δήθεν μύθος κατά τους ειδικούς, έγινε επίσημη ιστορία.

Πλην της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, για τα υπόλοιπα ηρωικά έπη μας δίνει πληροφορίες ο νεοπλατωνικός Φιλόσοφος Πρόκλος του +5ου αιώνα, στις περιλήψεις του έργου του «Περί Χρηστομάθειας Γραμματικής» αλλά και άλλοι Αρχαίοι συγγραφείς, που διέσωσαν αποσπάσματα αυτών. Στο έργο του Πρόκλου φαίνεται ότι όλα τα “Ομηρικά” αλλά και τα “Κύκλια Έπη” υπήρχαν στα πρωτότυπα κείμενά τους μέχρι τον +5ο αιώνα. Για όποιον θέλει να ασχοληθεί περισσότερο με την Αρχαία Επική Ποίηση δίνω τις παρακάτω λεπτομέρειες.

Τα Αρχαία Ελληνικά έπη ανάλογα με το περιεχόμενο χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες ή κύκλους:

• - Κύκλος Θεών: Θεογονία, Τιτανομαχία του Ησιόδου.

• - Κύκλος Τρωικός: Ιλιάδα, Οδύσσεια, Αιθιοπίς, Μικρά Ιλιάς, Ιλίου Πέρσις, Νόστοι, Τηλεγόνεια ή ή Θεσπρωτίς.

• - Κύκλος Θηβαϊκός: Οιδιπόδεια, Θηβαϊδα, Επίγονοι, Οιχαλίας Άλωσις.

• - Κύκλια ή Κύπρια έπη.

Άλλα Έπη της Ηρωικής Ποίησης είναι: «Γιγαντομαχία», «Ευρωπία», «Βουγωνία», «Φορωνίς», «Ναυπακτιακά», «Ηρακληίδα», «Θησηίδα», «Ηράκλεια», «Ιωνικά», «Ατρειδών κάθοδος», «Αιγίμιος», «Αλκμαιωνίς», «Αμφιάραου Εξέλασις» (Εκστρατεία), «Δαναίς», «Επικχιλίδες», «Κέκροπες», «Μελαμπόδεια», «Άϊδου Κατάβασις», «Πειρίθου Κατάβασις», «Φωκαϊς», «Μεμνονίς».

Πηγή: Η Αληθινή Ιστορία Των Ελλανίων και Ελλήνων, του Γερ. Καλογεράκη, εκδ. Δίον, σελ. 110-111. (απόσπασμα)

Εικόνα: https://commons.wikimedia.org