ΜΙΧΑΗΛ ΨΕΛΛΟΣ - Ο ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

«Οι βάρβαροι κληρονόμησαν τον πλούτο της Αρχαίας Ελληνικής σοφίας που δεν τους ανήκει, ενώ οι νόμιμοι κληρονόμοι της φιλοσοφίας θα έπρεπε να είναι οι διάδοχοι. Υπήρξε μία αντιστροφή των ρόλων, ώστε Έλληνες να είναι τώρα οι Βάρβαροι και οι Βάρβαροι Έλληνες».

Μιχαήλ Ψελλός

Ο Μιχαήλ Ψελλός έζησε τον 11ο αιώνα (1018 - 1095), μια εποχή σταδιακής παρακμής για την πάλαι ποτέ ισχυρή Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε στην Αθήνα, όπου μελέτησε Όμηρο, Ησίοδο, Ηρόδοτο, Θουκυδίδη, Δημοσθένη, και Αρχαίους Έλληνες Φιλοσόφους.

Τα συγγράμματα του κατά τα πρότυπα των Αρχαίων Ελλήνων Φιλοσόφων, μαρτυρούν την πολυμάθεια του, εφόσον καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα επιστημών: Φιλοσοφία, Ρητορική, Θεολογία, Αστρονομία, Μαθηματικά, Γεωμετρία, Μετεωρολογία, Φυσική, Αλχημεία (χυμευτική), Δίκαιο, Ιστορία, Μουσική, αλλά και Λαογραφία.
Ταυτόχρονα όμως υπήρξε πολύ καλός γνώστης της «Μεταφυσικής» και των λεγόμενων «Απόκρυφων επιστημών», της «Αλχημείας», του «Μυστικισμού», και του «Αποκρυφισμού».
Κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, χάρη στην πολυμάθεια του και στην επιβλητική του προσωπικότητα κατέλαβε διάφορους τίτλους και αξιώματα στην Κωνσταντινούπολη.

Η συμβολή του στην αναβίωση των Αρχαίων Ελληνικών Σπουδών στο Χριστιανικό Βυζάντιο υπήρξε σημαντική, καθώς αναβίωσε τους Αρχαίους Έλληνες συγγραφείς των οποίων η ύπαρξη είχε από πολλού ξεχαστεί, διασώζοντας ταυτόχρονα αρκετά Αρχαία Ελληνικά χαμένα κείμενα. 

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει:

«Και εσείς που διαβάζετε σήμερα την ιστορία μου θα συμφωνήσετε πως βρήκα την Φιλοσοφία χωρίς πνοή, τουλάχιστον όσον αφορά τους θεράποντες της, και την αναζωπύρωσα με μόνες τις δικές μου δυνάμεις. Γιατί ούτε δασκάλους αξιόλογους είχα, ούτε σπέρμα σοφίας βρήκα στην Ελλάδα ή και στους Βάρβαρους και ας έψαξα σε όλο τον κόσμο. Επειδή όμως είχα ακούσει ότι οι Έλληνες είχαν δημιουργήσει άλλοτε κάτι μεγάλο στην φιλοσoφία, το οποίο διατύπωσαν με απλούς όρους και απλές προτάσεις που είχαν καταστεί σαν στύλοι και σαν όρια για τη μετέπειτα σκέψη, απέρριψα όλες τις σχετικές μικρολογίες και ζήτησα να βρω κάτι παραπάνω. 
Διάβασα λοιπόν μερικούς από τους Φιλοσόφους εκείνους και διδάχτηκα από αυτούς τον δρόμο για την γνώση. Ο ένας με παρέπεμπε στον άλλο, ο χειρότερος στον καλύτερο και εκείνος πάλι στον Αριστοτέλη και στον Πλάτωνα. Είναι βέβαιο ότι και όλοι οι προηγούμενοι θα έμεναν ικανοποιημένοι αν κατατάσσονταν στην δεύτερη θέση, αμέσως μετά από αυτούς τους δύο. Από εκεί λοιπόν, σαν να διέγραφα ένα κύκλο, κατέβηκα πάλι στον Πλωτίνο και Πορφύριο και τον Ιάμβλιχο. Μετά από αυτούς συνάντησα στον δρόμο μου τον θαυμάσιο Πρόκλο και σταματώντας σε αυτόν σαν σε ευρύτατο λιμάνι, άντλησα την επιστήμη της γνώσης εμβαθύνοντας στην λειτουργία της νόησης...».

Η αναγέννηση των κλασικών σπουδών στο Βυζάντιο και η αναβίωση του Ελληνισμού – προσπάθεια που τέθηκε σε εφαρμογή από τον Πλήθωνα τον Γεμιστό, - ήταν αποτέλεσμα των προσπαθειών του Ψελλού, κατ’ αυτόν τον τρόπο δικαίως θεωρείται πρόδρομος της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης.

Επιλεκτικά και εν κρυπτό δίδασκε σε μαθητές του Ερμητισμό, και τις απόκρυφες επιστήμες και τέχνες, ενώ παράλληλα αναβίωνε τα Ελληνικά Μυητικά Μυστήρια. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει:
«.... Και επειδή είχα ακούσει από διαπρεπείς φιλοσόφους ότι υπάρχει κάποια σοφία ανώτερη από κάθε απόδειξη, τα οποία μπορεί να γνωρίσει ο νους μόνο όταν βρίσκεται σε κατάσταση συνειδητής έκστασης, ούτε και γι' αυτήν α­διαφόρησα, αλλά διαβάζοντας μερικά «μυστικιστικά βιβλί­α», όσο ήταν το σωστό και όσο μου επέτρεπαν οι δυνάμεις μου, μυήθηκα και σ' αυτήν».

Όπως ήταν φυσικό, η προσπάθεια αναβίωσης του Ελληνικού Πνεύματος σε μια εποχή σκοταδισμού, τον οδήγησε σε αντίθεση με την ιεραρχία του κλήρου, αφού κατηγορήθηκε πως προσπαθούσε να αναβιώσει τον Ελληνισμό και ότι εξασκούσε την μαγεία.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο κινδύνεψε από το Εκκλησιαστικό κατεστημένο του Βυζαντινού κράτους, Τον έσωσε η ρητορική του και η διπλωματική του δεινότητα.
Η εναντίωση του Εκκλησιαστικού κατεστημένου του Βυζαντινού κράτους στην προσπάθεια του Ψελλού, συνεχίστηκε και με τον μαθητή και διάδοχο του στο βαθμό του «ύπατου φιλοσόφου» Ιωάννη Ιταλό (γιος Νορμανδού μισθοφόρου από την Κάτω Ιταλία). Ο Ιταλός χαρακτηρίστηκε «Ελληνόπληκτος» και «δαιμονόπληκτος στασιαστής» κατά της «Νέας Ρώμης», απομακρύνθηκε από την εκπαίδευση, και καταδικάστηκε σε εγκλεισμό μέχρι το θάνατό του σε μοναστήρι, μετά από δύο δικαστικές διώξεις το 1076/7 και το 1085. Προηγουμένως, είχε σωθεί, καταφεύγοντας στον τρούλο της Αγίας Σοφίας, από το λιντσάρισμα «αγανακτισμένων πιστών» που είχαν επιστρατευτεί από τον εκκλησιαστικό μηχανισμό.

Ο Ψελλός αναφέρει για τον μαθητή του: «Αφού το έκανε σκοπό του να επαινέσει την σοφία των Ελλήνων, λυπάται, έχοντας καλούς λόγους, που οι αλλοδαποί και οι βάρβαροι κληρονόμησαν τον πλούτο αυτής της σοφίας που δεν τους ανήκει, ενώ οι νόμιμοι κληρονόμοι της φιλοσοφίας θα έπρεπε να είναι οι διάδοχοι». 

Σχεδόν ολόκληρη η Ελλάδα και οι αποικίες της στην Ιωνία έχουν εντελώς αποκοπεί από την οικογενειακή περιουσία, η κληρονομιά έχει περάσει στους Ασσύριους, στους Μήδους και στους Αιγυπτίους.

Λέγεται πως επί Μιχαήλ Ζ', ο Μιχαήλ Ψελλός εγκατέλειψε τη Βασιλεύουσα και πήγε στην Νικομήδεια, όπου έζησε μέσα στη φτώχεια. Πέθανε ξεχασμένος το 1095, την χρονιά που η πρώτη σταυροφορία έφθασε στην Κωνσταντινούπολη.

ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΑ - ΜΥΘΑΓΩΓΙΑ

-------------------------------------------

Ο Πρόκλος αναφέρει ότι στην εποχή του, δηλαδή τον +5ον αιώνα τα Μυστήρια ετελούντο κανονικά αλλά µε προφυλάξεις. Ο Μιχαήλ Ψελλός αναφέρει ότι τον 11ον αιώνα, γινόταν τελετουργίες των Μυστηρίων από έναν χριστιανό αρχιεπίσκοπο ο οποίος από οικογενειακή παράδοση είχε γίνει µύστης των Ελευσίνιων Μυστηρίων και έτσι διασώθηκαν µέχρι σήµερα. 

«Η Υπέρτατη Μύηση» του Στρατηγού και συγγραφέως Γεράσιμου Καλογεράκη, εκδ. Δίον

ΤΟ ΑΡΡΗΤΟ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΙΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΑΠΟ ΤΑ ΔΕΣΜΑ ΤΗΣ ΑΓΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ

-----------------------------

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΜΙΣΤΟΣ ΠΛΗΘΩΝ, σχετικές αναρτήσεις  ΕΔΩ , ΕΔΩ και ΕΔΩ