Tου Μάριου Βερέττα
Η Ελληνική Παιδεία
Τι είναι η Ελληνική Παιδεία, αυτή στην οποία εάν μετέχω είμαι Έλληνας; Μήπως είναι η εκμάθηση του πλούτου των Ελληνικών Γραμμάτων ή µάλλον, του ελάχιστου εκείνου τμήματός τους το οποίο, κακήν κακώς, περισώθηκε από τη μεσαιωνική ανθελληνική λαίλαπα; Μήπως είναι η μύηση στις ανεξάντλητες, πολυποίκιλες και γοητευτικότατες διαδρομές της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας; Μήπως είναι η γνώση των λεπτομερειών του βίου, των ηθών, των εθίμων, της Μυθολογίας και της Ιστορίας των Αρχαίων µας προγόνων;
Βεβαίως, είναι όλα αυτά, αλλά και κάτι παραπάνω. Είναι το δυναμικό και βιωματικό τους απόσταγμα, το οποίο επιτρέψτε µου να το ορίσω ως εξής:
Η Ελληνική Παιδεία είναι τρία πράγματα: φιλοπατρία, φιλοκαλία και φιλοσοφία.
Φιλοπατρία
Φιλοπατρία είναι ο έρωτας του Έλληνα για τον τόπο του. Είναι το ύψιστο εκείνο συναίσθημα που νιώθει ο Έλληνας για τα βουνά, τα δάση, τις κοιλάδες, τις πεδιάδες, τα ποτάμια, τις λίμνες, τις ακτές, τις θάλασσες, τα νησιά και όλα όσα συνιστούν το φυσικό του περιβάλλον, την πανέμορφη Ελληνική Φύση.
Φιλοπατρία είναι ο έρωτας του Έλληνα για τα χωριά και τις πόλεις του, για τους τόπους όπου έζησαν, έδρασαν και δημιούργησαν οι πρόγονοί του.
Φιλοπατρία είναι ο έρωτας του Έλληνα για την Ιστορία του.
Το συναίσθημα υπερηφάνειας για τα ανυπέρβλητα κατορθώματα των προγόνων του.
Φιλοπατρία είναι ο έρωτας του Έλληνα για τον πολιτισμό του. Για τα λαμπρότατα επιτεύγματα των προγόνων του.
Φιλοπατρία είναι η τάση του Έλληνα να μιμείται σε περίσταση ανάγκης τους προγόνους του στους αγώνες τους για την ελευθερία.
Φιλοπατρία είναι η προθυμία του Έλληνα να υπερασπιστεί αυτόν τον τόπο.
Φιλοπατρία είναι το συναίσθημα της πικρίας του Έλληνα απέναντι στις υπόδουλες Ελληνικές Πατρίδες. Διότι ο «τόπος» προς τον οποίο απευθύνεται η φιλοπατρία του Έλληνα υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια του νεοελληνικού κράτους.
Φιλοπατρία είναι η υποχρέωση που νιώθει ο Έλληνας να ασχολείται με τα κοινά, την οποία θεωρεί ως σημαντικότερη από την ενασχόληση με τις ιδιωτικές του υποθέσεις.
Φιλοπατρία, ακόμη, είναι η υιοθέτηση και η πρακτική εφαρμογή των αρχών της ισότητας και της δημοκρατίας, του ιδανικότερου και ανυπέρβλητου συστήματος συμβίωσης ελεύθερων πολιτισμένων ανθρώπων που επινόησαν οι πρόγονοί μας.
Φιλοπατρία, εντέλει, είναι ο έρωτας της ελευθερίας.
Φιλοκαλία
Φιλοκαλία είναι ο έρωτας του Έλληνα προς το ωραίο.
Φιλοκαλία είναι ο σεβασμός προς την ωραιότητα του φυσικού περιβάλλοντος.
Φιλοκαλία είναι η διαρκής ενασχόληση με τις τέχνες του ωραίου, τις καλές τέχνες, σε κάθε επίπεδο. Από την υφαντουργία και την κεραμική έως την αρχιτεκτονική, κι από τη γλυπτική και τη ζωγραφική μέχρι το χορό, τη μουσική, τη ρητορική, το θέατρο, όλα μα όλα στοχεύουν στην υπηρεσία και την καλλιέργεια της εξωτερικής και εσωτερικής καλαισθησίας.
Φιλοκαλία είναι ο έρως προς τα ωραία σώματα. Η ενασχόληση με τα διάφορα αθλήματα αποβλέπει πάντοτε στη διαμόρφωση ωραίων σωμάτων, τα οποία αποδίδουν ωραία επιτεύγματα.
Κανείς ποτέ δεν οικοδόμησε ωραιότερους ναούς από τους ελληνικούς. Κανείς ποτέ δεν κατασκεύασε ωραιότερα αγάλματα από τα ελληνικά. Κανείς ποτέ δεν ζωγράφισε ωραιότερους πίνακες. Κανείς ποτέ δεν συνέθεσε ωραιότερα ποιήματα. Κανείς ποτέ πριν από τους Έλληνες δεν θέσπισε αγώνες ευανδρίας και καλλιστεία ωραίων γυναικών. Κανείς ποτέ δεν θέσπισε μουσικούς αγώνες.
Το πάθος των Ελλήνων για το κάλλος παραμένει παροιμιώδες. Και η Ελληνική φιλοκαλία δεν είναι απλά μια αμέτοχη «πελατειακή» αγάπη για τις καλές τέχνες. Είναι τρόπος ζωής. Κάθε Έλληνας και κάθε Ελληνίδα είναι καλλιτέχνης. Καλλιτέχνες του καθημερινού βίου.
Και η φιλοκαλία οδηγεί κατευθείαν προς την καλλιτεχνική μέθεξη. Διότι η ενασχόληση με τις καλές τέχνες ανοίγει το δρόμο της επικοινωνίας με τον κόσμο της υπέρτατης ωραιότητας πέρα από τα όρια της συμβατικής επιβιωτικής λογικής. Διότι χάρη στον έρωτά του προς το ωραίο, ο Έλληνας εξανθρωπίζεται...
Και γίνεται Άνθρωπος όταν επιτρέπει στην ομορφιά να έρθει να κατοικήσει μέσα του.
Φιλοκαλία είναι η διαρκής ενασχόληση με την καλλιέργεια του κάλλους του σώματος και του πνεύματος.
Φιλοκαλία, εντέλει, είναι ο έρωτας του κάλλους.
Φιλοσοφία
Φιλοσοφία είναι ο έρωτας του Έλληνα προς τη γνώση. Τη βαθύτερη γνώση της Φύσης.
Ο Έλληνας γνωρίζει ότι είναι γέννημα της Φύσης. Και επειδή η Φύση, όπως λέει ο Ηράκλειτος, αρέσκεται να κρύβεται, ο Έλληνας μπαίνει εξαρχής στο παιχνίδι και ψάχνει.
Μελετά το περιβάλλον του. Μελετά τον κόσμο γύρω του.
Μελετά το σώμα του. Μελετά την ύπαρξή του. Δεν αρέσκεται σε μασημένες απαντήσεις. Ψάχνει αδιάκοπα και αμφισβητεί. Εντοπίζει μια αλήθεια, την υιοθετεί προσωρινά, συνεχίζει να ψάχνει, ανακαλύπτει τα όριά της, την υπερβαίνει, ανακαλύπτει την επόμενη βαθύτερη αλήθεια κ.ο.κ. Όλα είναι προς διερεύνηση. Όλα πρέπει να ψαχτούν. Ο Έλληνας δεν σταματά ποτέ να ψάχνει. Ο κόσμος είναι γεμάτος προκλήσεις και ενδιαφέροντα μυστικά. Στόχος του Έλληνα είναι να ανακαλύψει όσο το δυνατόν περισσότερα. Σε κάθε επίπεδο. Ο Οδυσσέας δεν είναι άλλο από τη μυθική ενσάρκωση του Έλληνα που περιπλανιέται αδιάκοπα στον κόσμο και μαθαίνει. Ναι, τον πιάνουν πότε-πότε κρίσεις νοσταλγίας. Αλλά ξέρει ότι αυτό που έχει σημασία είναι το ταξίδι. Η εξερεύνηση του κόσμου, η εξερεύνηση του σύμπαντος.
Κι ακόμη επινοεί ο Έλληνας. Επινοεί τα εργαλεία που διευκολύνουν τα ταξίδια του. Έτσι επινόησε τη λογική. Είναι το θαυμαστό εργαλείο που του επιτρέπει να επεξεργάζεται κάθε γνώση και κάθε πληροφορία.
Αλλά δεν ερωτεύεται το εργαλείο. Αυτός παραμένει ερωτευμένος με τη σοφία. Έτσι, όπου το κρίνει αναγκαίο, παρατάει το ένα εργαλείο και πιάνει το άλλο. Εγκαταλείπει τη λογική για να πιάσει τη διαίσθηση. Κι από υπέροχος χρήστης της λογικής γίνεται μάντης. Ο ΘΕΜΕΛΙΩΤΗΣ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ ΔΕΝ ΟΙΚΟΔΟΜΕΙ ΛΟΓΙΚΑ ΔΟΓΜΑΤΑ. Ξέρει να σκέπτεται λογικά αλλά και να εκστασιάζεται μεθυστικά. Το φως του Απόλλωνα συνδυάζεται με το πάθος του Διόνυσου.
Φιλοσοφία είναι το αέναο παιχνίδι της αναζήτησης της γνώσης. Και η ιδιότητα του φιλόσοφου εξανθρωπίζει με τη σειρά της τον Έλληνα.
Ο Έλληνας συμπαθεί ανεξαιρέτως όλους τους λαούς του κόσμου. Θεωρεί τα επιτεύγματά τους σεβαστά. Αντλεί και αξιολογεί τις γνώσεις τους. Κι εάν το επιθυμούν, τους διαφωτίζει με τις δικές του γνώσεις. Μόνον εάν το επιθυμούν! Δεν τους το επιβάλλει ...
Ο Έλληνας αποκτά τις περί Φύσης γνώσεις εξαιτίας του έρωτά του για τη Φύση. Είναι ερωτευμένος με τη σοφία αλλά ο έρωτάς του για τη Φύση υπερέχει. Ως εκ τούτου, αρνείται να επενδύσει τις γνώσεις του για την «κατάκτηση» ή την «καταστροφή» της Φύσης. Αυτά είναι ανεπίτρεπτες βαρβαρότητες. Αυτά συνιστούν ύβρη. Και ο Έλληνας απεχθάνεται την ύβρη.
Με τη φιλοσοφία ο Έλληνας επιδιώκει παίζοντας την απόκτηση της γνώσης του Σύμπαντος Κόσμου, την απόκτηση της γνώσης της Κοινωνίας, την απόκτηση της γνώσης του Εαυτού του.
Κι από όσες γνώσεις αποκτά υιοθετεί εκείνες, που ταιριάζουν καλύτερα στη Φύση του και προπάντων, εκείνες που εξυπηρετούν τη συνέχιση της ζωής.
Διότι ο Έλληνας είναι, πρώτα απ' όλα, ερωτευμένος με τούτο το μοναδικό, χρονοφωτοχημικό φαινόμενο του Σύμπαντος Κόσμου: τη ζωή.
Φιλοσοφία, εντέλει, είναι ο έρωτας της σοφίας της ζωής…..].
Η Ελληνική Παιδεία
Τι είναι η Ελληνική Παιδεία, αυτή στην οποία εάν μετέχω είμαι Έλληνας; Μήπως είναι η εκμάθηση του πλούτου των Ελληνικών Γραμμάτων ή µάλλον, του ελάχιστου εκείνου τμήματός τους το οποίο, κακήν κακώς, περισώθηκε από τη μεσαιωνική ανθελληνική λαίλαπα; Μήπως είναι η μύηση στις ανεξάντλητες, πολυποίκιλες και γοητευτικότατες διαδρομές της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας; Μήπως είναι η γνώση των λεπτομερειών του βίου, των ηθών, των εθίμων, της Μυθολογίας και της Ιστορίας των Αρχαίων µας προγόνων;
Βεβαίως, είναι όλα αυτά, αλλά και κάτι παραπάνω. Είναι το δυναμικό και βιωματικό τους απόσταγμα, το οποίο επιτρέψτε µου να το ορίσω ως εξής:
Η Ελληνική Παιδεία είναι τρία πράγματα: φιλοπατρία, φιλοκαλία και φιλοσοφία.
Φιλοπατρία
Φιλοπατρία είναι ο έρωτας του Έλληνα για τον τόπο του. Είναι το ύψιστο εκείνο συναίσθημα που νιώθει ο Έλληνας για τα βουνά, τα δάση, τις κοιλάδες, τις πεδιάδες, τα ποτάμια, τις λίμνες, τις ακτές, τις θάλασσες, τα νησιά και όλα όσα συνιστούν το φυσικό του περιβάλλον, την πανέμορφη Ελληνική Φύση.
Φιλοπατρία είναι ο έρωτας του Έλληνα για τα χωριά και τις πόλεις του, για τους τόπους όπου έζησαν, έδρασαν και δημιούργησαν οι πρόγονοί του.
Φιλοπατρία είναι ο έρωτας του Έλληνα για την Ιστορία του.
Το συναίσθημα υπερηφάνειας για τα ανυπέρβλητα κατορθώματα των προγόνων του.
Φιλοπατρία είναι ο έρωτας του Έλληνα για τον πολιτισμό του. Για τα λαμπρότατα επιτεύγματα των προγόνων του.
Φιλοπατρία είναι η τάση του Έλληνα να μιμείται σε περίσταση ανάγκης τους προγόνους του στους αγώνες τους για την ελευθερία.
Φιλοπατρία είναι η προθυμία του Έλληνα να υπερασπιστεί αυτόν τον τόπο.
Φιλοπατρία είναι το συναίσθημα της πικρίας του Έλληνα απέναντι στις υπόδουλες Ελληνικές Πατρίδες. Διότι ο «τόπος» προς τον οποίο απευθύνεται η φιλοπατρία του Έλληνα υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια του νεοελληνικού κράτους.
Φιλοπατρία είναι η υποχρέωση που νιώθει ο Έλληνας να ασχολείται με τα κοινά, την οποία θεωρεί ως σημαντικότερη από την ενασχόληση με τις ιδιωτικές του υποθέσεις.
Φιλοπατρία, ακόμη, είναι η υιοθέτηση και η πρακτική εφαρμογή των αρχών της ισότητας και της δημοκρατίας, του ιδανικότερου και ανυπέρβλητου συστήματος συμβίωσης ελεύθερων πολιτισμένων ανθρώπων που επινόησαν οι πρόγονοί μας.
Φιλοπατρία, εντέλει, είναι ο έρωτας της ελευθερίας.
Φιλοκαλία
Φιλοκαλία είναι ο έρωτας του Έλληνα προς το ωραίο.
Φιλοκαλία είναι ο σεβασμός προς την ωραιότητα του φυσικού περιβάλλοντος.
Φιλοκαλία είναι η διαρκής ενασχόληση με τις τέχνες του ωραίου, τις καλές τέχνες, σε κάθε επίπεδο. Από την υφαντουργία και την κεραμική έως την αρχιτεκτονική, κι από τη γλυπτική και τη ζωγραφική μέχρι το χορό, τη μουσική, τη ρητορική, το θέατρο, όλα μα όλα στοχεύουν στην υπηρεσία και την καλλιέργεια της εξωτερικής και εσωτερικής καλαισθησίας.
Φιλοκαλία είναι ο έρως προς τα ωραία σώματα. Η ενασχόληση με τα διάφορα αθλήματα αποβλέπει πάντοτε στη διαμόρφωση ωραίων σωμάτων, τα οποία αποδίδουν ωραία επιτεύγματα.
Κανείς ποτέ δεν οικοδόμησε ωραιότερους ναούς από τους ελληνικούς. Κανείς ποτέ δεν κατασκεύασε ωραιότερα αγάλματα από τα ελληνικά. Κανείς ποτέ δεν ζωγράφισε ωραιότερους πίνακες. Κανείς ποτέ δεν συνέθεσε ωραιότερα ποιήματα. Κανείς ποτέ πριν από τους Έλληνες δεν θέσπισε αγώνες ευανδρίας και καλλιστεία ωραίων γυναικών. Κανείς ποτέ δεν θέσπισε μουσικούς αγώνες.
Το πάθος των Ελλήνων για το κάλλος παραμένει παροιμιώδες. Και η Ελληνική φιλοκαλία δεν είναι απλά μια αμέτοχη «πελατειακή» αγάπη για τις καλές τέχνες. Είναι τρόπος ζωής. Κάθε Έλληνας και κάθε Ελληνίδα είναι καλλιτέχνης. Καλλιτέχνες του καθημερινού βίου.
Και η φιλοκαλία οδηγεί κατευθείαν προς την καλλιτεχνική μέθεξη. Διότι η ενασχόληση με τις καλές τέχνες ανοίγει το δρόμο της επικοινωνίας με τον κόσμο της υπέρτατης ωραιότητας πέρα από τα όρια της συμβατικής επιβιωτικής λογικής. Διότι χάρη στον έρωτά του προς το ωραίο, ο Έλληνας εξανθρωπίζεται...
Και γίνεται Άνθρωπος όταν επιτρέπει στην ομορφιά να έρθει να κατοικήσει μέσα του.
Φιλοκαλία είναι η διαρκής ενασχόληση με την καλλιέργεια του κάλλους του σώματος και του πνεύματος.
Φιλοκαλία, εντέλει, είναι ο έρωτας του κάλλους.
Φιλοσοφία
Φιλοσοφία είναι ο έρωτας του Έλληνα προς τη γνώση. Τη βαθύτερη γνώση της Φύσης.
Ο Έλληνας γνωρίζει ότι είναι γέννημα της Φύσης. Και επειδή η Φύση, όπως λέει ο Ηράκλειτος, αρέσκεται να κρύβεται, ο Έλληνας μπαίνει εξαρχής στο παιχνίδι και ψάχνει.
Μελετά το περιβάλλον του. Μελετά τον κόσμο γύρω του.
Μελετά το σώμα του. Μελετά την ύπαρξή του. Δεν αρέσκεται σε μασημένες απαντήσεις. Ψάχνει αδιάκοπα και αμφισβητεί. Εντοπίζει μια αλήθεια, την υιοθετεί προσωρινά, συνεχίζει να ψάχνει, ανακαλύπτει τα όριά της, την υπερβαίνει, ανακαλύπτει την επόμενη βαθύτερη αλήθεια κ.ο.κ. Όλα είναι προς διερεύνηση. Όλα πρέπει να ψαχτούν. Ο Έλληνας δεν σταματά ποτέ να ψάχνει. Ο κόσμος είναι γεμάτος προκλήσεις και ενδιαφέροντα μυστικά. Στόχος του Έλληνα είναι να ανακαλύψει όσο το δυνατόν περισσότερα. Σε κάθε επίπεδο. Ο Οδυσσέας δεν είναι άλλο από τη μυθική ενσάρκωση του Έλληνα που περιπλανιέται αδιάκοπα στον κόσμο και μαθαίνει. Ναι, τον πιάνουν πότε-πότε κρίσεις νοσταλγίας. Αλλά ξέρει ότι αυτό που έχει σημασία είναι το ταξίδι. Η εξερεύνηση του κόσμου, η εξερεύνηση του σύμπαντος.
Κι ακόμη επινοεί ο Έλληνας. Επινοεί τα εργαλεία που διευκολύνουν τα ταξίδια του. Έτσι επινόησε τη λογική. Είναι το θαυμαστό εργαλείο που του επιτρέπει να επεξεργάζεται κάθε γνώση και κάθε πληροφορία.
Αλλά δεν ερωτεύεται το εργαλείο. Αυτός παραμένει ερωτευμένος με τη σοφία. Έτσι, όπου το κρίνει αναγκαίο, παρατάει το ένα εργαλείο και πιάνει το άλλο. Εγκαταλείπει τη λογική για να πιάσει τη διαίσθηση. Κι από υπέροχος χρήστης της λογικής γίνεται μάντης. Ο ΘΕΜΕΛΙΩΤΗΣ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ ΔΕΝ ΟΙΚΟΔΟΜΕΙ ΛΟΓΙΚΑ ΔΟΓΜΑΤΑ. Ξέρει να σκέπτεται λογικά αλλά και να εκστασιάζεται μεθυστικά. Το φως του Απόλλωνα συνδυάζεται με το πάθος του Διόνυσου.
Φιλοσοφία είναι το αέναο παιχνίδι της αναζήτησης της γνώσης. Και η ιδιότητα του φιλόσοφου εξανθρωπίζει με τη σειρά της τον Έλληνα.
Ο Έλληνας συμπαθεί ανεξαιρέτως όλους τους λαούς του κόσμου. Θεωρεί τα επιτεύγματά τους σεβαστά. Αντλεί και αξιολογεί τις γνώσεις τους. Κι εάν το επιθυμούν, τους διαφωτίζει με τις δικές του γνώσεις. Μόνον εάν το επιθυμούν! Δεν τους το επιβάλλει ...
Ο Έλληνας αποκτά τις περί Φύσης γνώσεις εξαιτίας του έρωτά του για τη Φύση. Είναι ερωτευμένος με τη σοφία αλλά ο έρωτάς του για τη Φύση υπερέχει. Ως εκ τούτου, αρνείται να επενδύσει τις γνώσεις του για την «κατάκτηση» ή την «καταστροφή» της Φύσης. Αυτά είναι ανεπίτρεπτες βαρβαρότητες. Αυτά συνιστούν ύβρη. Και ο Έλληνας απεχθάνεται την ύβρη.
Με τη φιλοσοφία ο Έλληνας επιδιώκει παίζοντας την απόκτηση της γνώσης του Σύμπαντος Κόσμου, την απόκτηση της γνώσης της Κοινωνίας, την απόκτηση της γνώσης του Εαυτού του.
Κι από όσες γνώσεις αποκτά υιοθετεί εκείνες, που ταιριάζουν καλύτερα στη Φύση του και προπάντων, εκείνες που εξυπηρετούν τη συνέχιση της ζωής.
Διότι ο Έλληνας είναι, πρώτα απ' όλα, ερωτευμένος με τούτο το μοναδικό, χρονοφωτοχημικό φαινόμενο του Σύμπαντος Κόσμου: τη ζωή.
Φιλοσοφία, εντέλει, είναι ο έρωτας της σοφίας της ζωής…..].
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου