Ο ΚΑΙΡΟΣ

Έργο του Λυσίππου με συμβολικό χαρακτήρα. Αποτελεί έκφραση μιας άποψης του καλλιτέχνη για την παροδικότητα της στιγμής και το στιγμιαίο της δράσης. Ο καιρός ήταν χάλκινο άγαλμα νέου, που πατούσε στα ακροδάχτυλα των ποδιών του. Το γλυπτό παρίστανε τον νέο να τρέχει με λυγισμένα τα γόνατα, με φτερά στην πλάτη και τα σφυρά, κρατώντας στα χέρια του ζυγαριά στηριγμένη σε ακμή ξυραφιού, που υποδήλωνε πόσο εύκολο είναι να μεταβληθούν οι καταστάσεις και να διαταραχθεί η ισορροπία τους. Τα μακριά μαλλιά του Καιρού έπεφταν στα πλάγια και μπροστά, αφήνοντας γυμνή την πίσω πλευρά της κεφαλής.

Η αλληγορική εικόνα ερμηνεύεται με την ακόλουθη φράση: «Αν δεν αδράξει κανείς την ευκαιρία από τα μαλλιά την στιγμή που αυτή περνά τρέχοντας δίπλα του, την χάνει οριστικά».

Ο Καιρός δημιουργήθηκε πιθανότατα στην Πέλλα για τον βασιλιά Αλέξανδρο, μεταξύ -336 και -334 και ήταν τοποθετημένος μπροστά από κάποιο οικοδόμημα.

Το έργο συνόδευε και ένα σχετικό επίγραμμα – διδαχή για τους περαστικούς διαβάτες και τόνιζε τα ακόλουθα:

Από πού είναι ο γλύπτης; Από την Σικυώνα. Πως ονομάζετε; Λύσιππος. Και εσύ ποιός είσαι; Ο Καιρός που κυριαρχεί σε όλα. Και γιατί πηγαίνεις στην άκρη των ποδιών; Πάντα τρέχω. Και γιατί έχεις δύο ζεύγη φτερούγες στη άκρη των ποδιών; Πετάω όπως ο άνεμος. Και γιατί στο χέρι κουβαλάς ένα ξυράφι; Δηλώνω στους ανθρώπους ότι είμαι πιο κοφτερός από κάθε λεπίδα. Και γιατί έχεις τα μαλλιά μπροστά στο πρόσωπο; Για να μπορεί να με πιάσει όποιος έρχεται να με συναντήσει. Μα τον Δία, γιατί το πίσω μέρος της κεφαλής είναι γυμνό; Ώστε κανείς να μην μπορεί να με αρπάξει από τα μαλλιά από πίσω, αν θα το ήθελε, αφού θα τον έχω προσπεράσει τρέχοντας με τα φτερωτά μου πόδια. Για ποιο λόγο σε έφτιαξε ο καλλιτέχνης; Για σένα ξένε, και με τοποθέτησε στην είσοδο για να μαθαίνεις.

Πηγή: Περιοδικό Ελλάνιον Ήμαρ, τεύχος #23, Σελίς 43-45, Συγγραφεύς Ιωάννα Μπάμπη.