Η ΠΕΡΙΕΡΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΡΡΙΚΟΥ ΣΛΗΜΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ

Όταν αποπερατώθηκε το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, του οποίου η ανέγερση ξεκίνησε το 1866 και ολοκληρώθηκε το 1889, η πρώτη φροντίδα της Αρχαιολογικής Εταιρείας υπήρξε να στεγάσει εκεί τα απαράμιλλα ευρήματα των Μυκηνών, που μόλις είχε ανακαλύψει ο Ερρίκος Σλήμαν.

Τοποθετήθηκαν στις δύο πρώτες μετά την είσοδο αίθουσες με τόσο υποδειγματική τάξη και επιστημονική μέθοδο καλής διατήρησης, αλλά και με ευκολία μελέτης και θαυμασμού τους από τους επισκέπτες.

Μέσα στη μεγάλη πρώτη μυκηναϊκή αίθουσα ίσταται μια επιβλητική μαρμάρινη προτομή του Ερρίκου Σλήμαν, στον οποίο οφείλεται η ανακάλυψη των μυκηναϊκών θησαυρών, όπως και της Τροίας, άλλωστε.

Ο Γερμανός αυτός επιχειρηματίας υπήρξε μια από τις πιο περίεργες και πιο ενδιαφέρουσες φυσιογνωμίες του 19ου αιώνα. Το πώς εντόπισε και έφερε στο φως τους μυκηναϊκούς θησαυρούς, είναι πράγματι, μια παράξενη και μοναδική ιστορία.

Όχι μόνο δεν ήταν αρχαιολόγος εξ επαγγέλματος, αλλά στερούνταν και στοιχειώδους ακόμη επιστημονικής μόρφωσης. Μόλις είχε τελειώσει τις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου και λόγω της φτώχειας του, προσελήφθη, δέκα μόλις ετών, ως υπηρέτης σε ένα μπακάλικο, που εκτελούσε και χρέη ταβέρνας, στο Φύρστενμπεργκ.

Εκεί σύχναζαν νεαροί σπουδαστές, οι οποίοι έπιναν τα ποτά τους και συγχρόνως μελετούσαν μεγαλοφώνως το καθημερινό τους μάθημα στον Όμηρο.

Ο μικρός Ερρίκος τούς σέρβιρε και παράλληλα, άκουγε με προσοχή. Σιγά-σιγά οι σπουδαστές τού έμαθαν να αποστηθίζει τους στίχους από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Ειδικά οι ήρωες της Ιλιάδας έξαπταν τη φαντασία του, ενώ το όνομα της Ελλάδας τον σαγήνευε.

Και είναι γνωστό πού βρίσκονται η Τροία και οι Μυκήνες με τους ανεκτίμητους θησαυρούς τους; Πού είναι θαμμένοι οι ήρωες Αγαμέμνων, Μενέλαος και Πάρις; ρωτούσε να μάθει με μια υπερδιέγερση φωταψίας στο βλέμμα του.

-Όχι, κανείς δεν ξέρει, του απαντούσαν.

-Τι κρίμα… Ε, τότε, θα το ανακαλύψω εγώ, τους αποκρινόταν παθιασμένος.

Όντως, το πάθος αυτό τον είχε κυριεύσει μέχρι του σημείου να τον περνούν πια για τρελό, καθώς είχε μονοπωλήσει το ενδιαφέρον και τις συζητήσεις του και ο ιδιοκτήτης του παντοπωλείου τον έδιωξε. Ήταν μόλις δεκαπέντε χρόνων.

Δεν πειράζει. Καλύτερα! Θα ταξιδέψω, θα εργαστώ σκληρά, θα αποκτήσω χρήματα και μετά, θα ανακαλύψω την Τροία και τις Μυκήνες, μονολογούσε.

Κατόπιν, προσελήφθη ως ναύτης σε ένα πλοίο που είχε βάλει πλώρη για Βενεζουέλα. Η τύχη τα έφερε έτσι, ώστε το σκαρί αυτό να προσαράξει στις ολλανδικές ακτές. Περιπλανήθηκε για αρκετό καιρό στο Άμστερνταμ, στερούμενος των πάντων, έως ότου έπιασε δουλειά σε ένα εμπορικό κατάστημα. Την ημέρα εργαζόταν σκληρά, ενώ τη νύχτα διάβαζε ασταμάτητα και μελετούσε ξένες γλώσσες. Έτσι, μέσα σε λίγα έτη είχε κατορθώσει να μάθει ολλανδικά, αγγλικά, γαλλικά και ρωσικά.

Το 1846, σε ηλικία μόλις 24 χρόνων, στάλθηκε, χάρις στη γλωσσομάθειά του, στην Πετρούπολη ως αντιπρόσωπος του ολλανδικού βασιλικού Οίκου, αλλά όταν έφτασε εκεί, επιδόθηκε σε δικές του εμπορικές επιχειρήσεις.

Πραγματικά, το οξύ επιχειρηματικό του πνεύμα ήταν κάτι το ασύλληπτο. Επωφελήθηκε από τον Κριμαϊκό Πόλεμο και έκανε προαγορές σπάνιων ειδών, ιδίως λουλάκι, από τα οποία θησαύρισε. Μα, ούτε στιγμή δε λησμόνησε τον ουσιαστικό στόχο και σκοπό της ζωής της, που ήταν η ανακάλυψη της Τροίας και των Μυκηνών.

Έτσι, ενώ διαπραγματευόταν εμπορεύματα ή έκτιζε σπίτια ή περιόδευε στον κόσμο, βαστούσε πάντοτε στα χέρια του τον Όμηρο. Συνεπώς, έμαθε απταίστως όχι μόνο τα αρχαία ελληνικά, αλλά και τα νέα.

Όταν, λοιπόν, έφτασε στην Ελλάδα και ανήγγειλε ότι, επί τη βάσει των πληροφοριών της Ιλιάδας, θα μπορούσε να εντοπίσει τα ανάκτορα και να ξεθάψει τους θησαυρούς του Πριάμου και του Αγαμέμνονα, οι αρχαιολόγοι, Έλληνες και ξένοι, τον περιγέλασαν και τον περιφρόνησαν.

Άλλωστε, όλοι θεωρούσαν τα λεγόμενα του Ομήρου ως ευφάνταστα αποκυήματα, ως υπέροχα παραμύθια, ως μυθώδη αριστουργήματα και τίποτε άλλο. Αλλά ο Σλήμαν, ακλόνητος στην έμμονη ιδέα του, κατάρτισε με δικά του έξοδα ειδικά συνεργεία προς ανακάλυψη της Τροίας και των Μυκηνών.

Μέσα σε λίγο χρόνο, όλος ο πλανήτης έμεινε εμβρόντητος. Από την ακάματη σκαπάνη του αναπήδησε στην επιφάνεια ολάκερος ο θαυμαστός κόσμος των θεών, των ημίθεων και των ηρώων της ομηρικής εποποιίας!

Στις μυκηναϊκές αίθουσες του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών φυλάσσονται όλα όσα ανακαλύφθηκαν από τις ανασκαφές του Ερρίκου Σλήμαν, οι οποίες συνεχίστηκαν πέραν από τις Μυκήνες, στον Ορχομενό, στην Τίρυνθα, στο Βαφειό Λακωνίας, στο Μενίδι Αττικής και αλλού. Όλα αυτά τα ανεπανάληπτα ευρήματα ανήκαν στην ίδια ιστορική περίοδο, την “Πρωτοελληνική” ή Μυκηναϊκή Εποχή.

Ο Όμηρος δεν ψευδόταν! Τα συγκλονιστικά αυτά ευρήματα αποκαλύπτουν σε όλη τους την αίγλη και την τελευταία πτυχή του μεγαλείου των προγόνων μας, των Αχαιών.

Ο Όμηρος ύμνησε το άφθονο χρυσάφι που κοσμούσε το ανάκτορο “του βασιλέως των βασιλέων των Αχαιών”, του Ατρείδη Αγαμέμνονα. Και πράγματι το ανευρεθέν άφθονο χρυσάφι μέσα στους μυκηναϊκούς τάφους το απέδειξε περίτρανα.

Επίσης, ύμνησε και τα ηρωικά κατορθώματα των Αχαιών. Στις τοιχογραφίες βρέθηκαν αναπαραστάσεις πολιορκιών και επικών μαχών. Αλλά, όπως αποδείχτηκε, οι πρόγονοί μας δεν ήταν απλώς ήρωες και εύθικτοι ιππότες, οι οποίοι επιχείρησαν μια μεγάλη εκστρατεία κατά της Τροίας, για να τιμωρήσουν την προσβολή της αρπαγής της Ωραίας Ελένης.

Ήταν προπαντός πρακτικοί άνθρωποι και καλοί επιχειρηματίες. Στις Μυκήνες, είχαν βρεθεί και δύο περίτεχνα αιγυπτιακά αντικείμενα, τα οποία ήταν δώρα των Φαραώ προς τους βασιλείς των Αχαιών. Οι Αχαιοί είχαν συμμαχήσει με τους Αιγυπτίους γύρω στα 1400 π.Χ., για να καταστρέψουν το αντίπαλον δέος, την αντίζηλο Κρήτη και έτσι, κυριάρχησαν αυτοί εμπορικώς και αποικιακώς στο Αιγαίο.

Σιγά-σιγά, όμως, το Αιγαίο τους φάνηκε μικρό. Ήθελαν να εισδύσουν στον Εύξεινο Πόντο, αλλά το κράτος της Τροίας, που στεκόταν στο στόμιο των Δαρδανελλίων, εμπόδιζε τα σχέδιά τους.

Αξίζει να σημειωθεί πως σε διάφορα σημεία του Εύξεινου Πόντου ανευρέθηκαν μυκηναϊκά αντικείμενα του 1200 π.Χ., δηλαδή λίγο μετά από την άλωση της Τροίας. Τι σημαίνει αυτό, τελικά;

Οι Έλληνες δεν εκστράτευσαν εναντίον της Τροίας για τα κάλλη της Ωραίας Ελένης, αλλά για την ελευθερία των Στενών των Δαρδανελλίων και την εμπορική και αποικιακή τους εξάπλωση στον Πόντο.

Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, στις 10/12/1933.

https://strangepress.gr/