Το τι θα σε καλωσορίσει εκεί που θα πας είναι ιδέα μηδενική, μπροστά στην άπειρη ιδέα του τι αποχαιρετάς εδώ που φεύγεις. Στο αναποδογύρισμα αυτού του διαλεκτικού σχήματος οι θρησκείες στηρίξανε την πανουργία της κυριαρχίας τους.
Οι μύθοι για τη μεταθανάτια ζωή είναι το ύπατο ψέμα του ανθρώπου από την άποψη του απόλυτου και του καθολικού. Καμία αντρειωμένη αλήθεια δεν ευεργέτησε τον άνθρωπο όσο αυτή η νυφική απάτη. Και καμία τόλμη του ανθρώπου δεν έστερξε τόσο πολύ την άθλια δειλία του, όσο η πίστη του στη ζωή μετά θάνατο.
Εκείνος από τους ιδρυτές θρησκειών που θα άντεχε να στηρίξει τη θεϊκή ιδέα του σ' οποιοδήποτε άλλο, έξω απ' αυτό το αρχιμήδειο σημείο, το μοναδικό οπαδό που θ' αποχτούσε θα τον έβρισκε στον εαυτό του. Ορμώντας από τούτο το ρήγμα μπορεί να καταλάβει κανείς, γιατί ο Νίτσε στον πρώτο ζηλωτή του έβλεπε και τον πρώτο εχθρό του, στην περίπτωση που ο ζηλωτής αυτός στις ιδέες του Νίτσε έβλεπε το πνεύμα μιας νέας θρησκείας.
Πάντως ένα είναι το βέβαιο. Ο χριστιανισμός ημπορεί να μην έφτασε ποτέ στην εντελέχεια που έμελλε να τον οδηγήσει το ελληνικό τοπίο. Ημπορεί να μην έδωκε ποτέ τον καινούργιο ελληνικό καρπό, κάτι σαν την τραγωδία. Ημπορεί να΄ κοψε για πάντα στους νεοέλληνες το δρόμο που τράβηξαν οι Αρχαίοι. Όμως ξεχώρισε από το μεγάλο παγκόσμιο ρεύμα. Έγινε η ελληνική ορθοδοξία. Μια αίρεση δηλαδή. Αλλά και μία μαρτυρία ότι στην Ελλάδα ο μέγας Παν δεν πέθανε ποτέ.
Το ελληνικό τοπίο πέρα από τον έξω κλύδωνα που ανάστειλε τη δράση του, εξακολουθεί να λειτουργεί και να προπέμπει τον έλληνα. Όχι βέβαια εκεί που ταίριαζε σ' αυτό. Όχι όμως κι εκεί που θέλουν οι επιρροές έξω από αυτό. Με τέτοιο νόημα ονομάζω την ορθοδοξία αίρεση.
Οι ξένοι το 'χουν χωνέψει καλά ότι η ελληνική ορθοδοξία είναι μια αίρεση. Είναι κάτι, δηλαδή, που έχει δικό του λόγο, και παράλληλα βρίσκεται σε αντιδικία με την κρατούσα ιστορική τάξη και εξέλιξη. Το παράδειγμα που θα επικαλεσθώ μάλιστα μου επιτρέπει να υποθέσω πως αυτή τη γνώση των ξένων την έχει τυλίξει ο μύθος.
Οι βιογράφοι του Νοστογιέβσκι, λοιπόν, αναφέρουν μια πληροφορία, που δεν είναι για το πρόβλημα μας ασήμαντη όσο φαίνεται. Η πληροφορία αυτή λέει πως, όταν ο Ντοστογιέβσκι φοιτούσε στη Σχολή των Ευελπίδων του τσάρου, είχε κινήσει την περιέργεια στους συμμαθητές του. Η αιτία ήταν η μονήρης και απροσάρμοστη συμπεριφορά του στη συμμετοχή της κοινής ζωής μέσα στη Σχολή. Αυτή η στάση του πολλές φορές προκαλούσε στους άλλους αισθήματα ειρωνείας, οργής ή οίκτου. Για όλα αυτά οι συμμαθητές του τον εφώναζαν «Φώτιους».
Ο «Φώτιους» ήταν κάποιος αιρεσιάρχης. Ο ιδρυτής της ορθόδοξης εκκλησίας, εξηγεί ο βιογράφος. (Λιαντίνης) liantinis.org
Οι μύθοι για τη μεταθανάτια ζωή είναι το ύπατο ψέμα του ανθρώπου από την άποψη του απόλυτου και του καθολικού. Καμία αντρειωμένη αλήθεια δεν ευεργέτησε τον άνθρωπο όσο αυτή η νυφική απάτη. Και καμία τόλμη του ανθρώπου δεν έστερξε τόσο πολύ την άθλια δειλία του, όσο η πίστη του στη ζωή μετά θάνατο.
Εκείνος από τους ιδρυτές θρησκειών που θα άντεχε να στηρίξει τη θεϊκή ιδέα του σ' οποιοδήποτε άλλο, έξω απ' αυτό το αρχιμήδειο σημείο, το μοναδικό οπαδό που θ' αποχτούσε θα τον έβρισκε στον εαυτό του. Ορμώντας από τούτο το ρήγμα μπορεί να καταλάβει κανείς, γιατί ο Νίτσε στον πρώτο ζηλωτή του έβλεπε και τον πρώτο εχθρό του, στην περίπτωση που ο ζηλωτής αυτός στις ιδέες του Νίτσε έβλεπε το πνεύμα μιας νέας θρησκείας.
Πάντως ένα είναι το βέβαιο. Ο χριστιανισμός ημπορεί να μην έφτασε ποτέ στην εντελέχεια που έμελλε να τον οδηγήσει το ελληνικό τοπίο. Ημπορεί να μην έδωκε ποτέ τον καινούργιο ελληνικό καρπό, κάτι σαν την τραγωδία. Ημπορεί να΄ κοψε για πάντα στους νεοέλληνες το δρόμο που τράβηξαν οι Αρχαίοι. Όμως ξεχώρισε από το μεγάλο παγκόσμιο ρεύμα. Έγινε η ελληνική ορθοδοξία. Μια αίρεση δηλαδή. Αλλά και μία μαρτυρία ότι στην Ελλάδα ο μέγας Παν δεν πέθανε ποτέ.
Το ελληνικό τοπίο πέρα από τον έξω κλύδωνα που ανάστειλε τη δράση του, εξακολουθεί να λειτουργεί και να προπέμπει τον έλληνα. Όχι βέβαια εκεί που ταίριαζε σ' αυτό. Όχι όμως κι εκεί που θέλουν οι επιρροές έξω από αυτό. Με τέτοιο νόημα ονομάζω την ορθοδοξία αίρεση.
Οι ξένοι το 'χουν χωνέψει καλά ότι η ελληνική ορθοδοξία είναι μια αίρεση. Είναι κάτι, δηλαδή, που έχει δικό του λόγο, και παράλληλα βρίσκεται σε αντιδικία με την κρατούσα ιστορική τάξη και εξέλιξη. Το παράδειγμα που θα επικαλεσθώ μάλιστα μου επιτρέπει να υποθέσω πως αυτή τη γνώση των ξένων την έχει τυλίξει ο μύθος.
Οι βιογράφοι του Νοστογιέβσκι, λοιπόν, αναφέρουν μια πληροφορία, που δεν είναι για το πρόβλημα μας ασήμαντη όσο φαίνεται. Η πληροφορία αυτή λέει πως, όταν ο Ντοστογιέβσκι φοιτούσε στη Σχολή των Ευελπίδων του τσάρου, είχε κινήσει την περιέργεια στους συμμαθητές του. Η αιτία ήταν η μονήρης και απροσάρμοστη συμπεριφορά του στη συμμετοχή της κοινής ζωής μέσα στη Σχολή. Αυτή η στάση του πολλές φορές προκαλούσε στους άλλους αισθήματα ειρωνείας, οργής ή οίκτου. Για όλα αυτά οι συμμαθητές του τον εφώναζαν «Φώτιους».
Ο «Φώτιους» ήταν κάποιος αιρεσιάρχης. Ο ιδρυτής της ορθόδοξης εκκλησίας, εξηγεί ο βιογράφος. (Λιαντίνης) liantinis.org
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου