ΠΑΝΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΣΤΑΥΡΟΣ

Ορφικός Ύμνος στον Ήλιο:
κρασιν εχων ερων, τετραβάμοσι ποσσε χορεύων
Απόδοση: έχεις την συνένωσιν των εποχών και χορεύεις (κινείσαι κυκλικώς) με τέσσερα πόδια (ό δημιουργός των τεσσάρων εποχών του έτους)
Άρα η ένωσις (κράσις -> cross), των εποχών από τον ζωοδότη Ήλιο είναι το σύμβολο του σταυρού.
Και ως σύμβολο ενώνει τα ηλιοστάσια και τις ισημερίες δημιουργώντας τον κύκλο των εποχών.

Ο σταυρός αποτελεί ένα πανάρχαιο Ελληνικό σύμβολο που σχετίζεται με την ηλιακή λατρεία αλλά και την  γονιμότητα. Εμφανίζεται ήδη από την νεολιθική εποχή σε σφραγίδες με ηλικία άνω των 7000 ετών (Φώτο 1). Νεολιθικά ειδώλια σε σταυρόσχημη μορφή εμφανίζονται σε όλον τον Ελλαδικό και Κυπριωτικό χώρο και φαίνεται να έχουν κυρίαρχο λατρευτικό χαρακτήρα ενώ κάποια από αυτά έχουν επίσης τον σταυρό σαν φυλακτό στον λαιμό τους (Φώτο 2). Στην Μινωική Κρήτη φαίνεται να έχει κατ’ εξοχήν ιερό ρόλο αφού ένας πανέμορφος μαρμάρινος σταυρός που χρονολογείται  στα 1600 προ χριστιανικής χρονολόγησης, βρέθηκε στα αποθετήρια του κεντρικού ιερατικού συμπλέγματος – ναού στην Κνωσό (Φώτο 3). Από την αρχαϊκή – γεωμετρική εποχή εμφανίζεται ως κυρίαρχο μοτίβο στις διακοσμήσεις των αγγείων και ειδικά των ιερατικών σκευών (Φώτο 4) αλλά και στην κλασσική εποχή χαρακτηρίζει ως κυρίαρχο αφηγηματικό σύμβολο μαζί με τον μαίανδρο τις απεικονίσεις των μύθων και των θρύλων σε Αρχαία Ελληνικά αγγεία. (Φώτο 5 και 6). Καθ’ όλη την Ελληνική Αρχαιότητα και τους αλεξανδρινούς χρόνους  υπάρχει σε πολλά νομίσματα Ελληνικών κρατών (Φώτο 7, 8 και 9). Στην Ελληνιστική εποχή αποτελεί σύμβολο της Ορφικής λατρείας που κατά τους εκφραστές της, ανάγεται στην αρχαιότερη προϊστορία των Ελλήνων (Φώτο 10). Πηγή: Περιοδικό Τρίτο Μάτι, τεύχος 185, σελ. 38, του Γιώργου Αλεξάνδρου.

Το Ειδώλιο του Πωμού (εικόνα αριστερά) είναι ένα προϊστορικό γλυπτό. 
Βρέθηκε κοντά στο κυπριακό χωριό Πωμός, στην επαρχία της Πάφου. 
Είναι φτιαγμένο από πικρόλιθο και χρονολογείται περίπου στο -3.000, στη Χαλκολιθική εποχή.
Σήμερα βρίσκεται στο Κυπριακό Μουσείο στην Λευκωσία. 
Η εικόνα του χρησιμοποιείται στην όψη των κυπριακών νομισμάτων του ενός και των δύο ευρώ.

Το ειδώλιο είναι σταυρόσχημο, παριστάνει δηλαδή έναν άνθρωπο με τα χέρια ανοιχτά σε σχήμα σταυρού. 

Τέτοια σταυρόσχημα ειδώλια βρέθηκαν αρκετά στην Κύπρο, καθώς στην εποχή τους φαίνεται ότι ήταν διαδεδομένα ως φυλαχτά για τη γονιμότητα, ενώ η συμβολική τους σημασία φαίνεται να ήταν η ευχή για καλή γέννα, κάτι που υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι μερικές φορές το οριζόντιο τμήμα του ειδώλιου (τα απλωμένα χέρια) αντικαθίσταται από μια δεύτερη ανθρώπινη μορφή σε οριζόντια θέση.

Την λέξη (σταυρός) συναντούμε στα ομηρικά έπη Ιλιάδα Ω 453, Οδύσσεια λ 11. Η λέξη χαίρει ευρείας χρήσης κατά τους επόμενους αιώνες. Θα την συναντήσουμε στον Ηρόδοτο («τρεις σταυρούς υπίστησι» - 6ος αιώνας , στον Θουκυδίδη -5ος αιώνας . Την χρησιμοποιεί επίσης ο Ξενοφών (5ος-4ος αιώνας  και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης -1ος αιώνας. (Βικιπαίδεια)  
Στην Αρχαία Ελλάδα, σχετίζονταν (μεταξύ άλλων) με τον Βάκχο και τον Απόλλωνα και εμφανίζεται στο μέτωπο της Άρτεμης της Εφέσου. Επιπλέον, κατά την Αρχαία Ελληνική παράδοση, την βραδιά της Πανσέληνου του Απριλίου, που ήταν αφιερωμένη στις Σεληνιακές Θεές Άρτεμις και Εκάτη, συνήθιζαν να φτιάχνουν μικρά κυκλικά ψωμάκια και να τ’ αφήνουν στα σταυροδρόμια, για να εξευμενίσουν την Θεά, να ευλογεί με την προστασία της όποιον περνούσε από κει. Τα σταυροδρόμια υπήρξαν άμεσα συνδεδεμένα με την Θεά Εκάτη και τον Θεό Ερμή.

Εικόνα: Σταυρός από φλεβωτό μάρμαρο. Ανάγεται στο 1600 προ χριστιανικής χρονολόγησης κατά την Νεοανακτορική περίοδο, και προέρχεται από το Θησαυροφυλάκιο του Ιερού της Κνωσού στην Κρήτη. Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Πηγή.

Πανάρχαιο Ελληνικό σύμβολο λοιπόν ο ισοσκελής σταυρός, ο Ελληνικός σταυρός, που συμβολίζει τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, τα τέσσερα στοιχεία της φύσης, την ισορροπία και αρμονία του σύμπαντος, την διτότητα.

Αυτός είναι ο ισοσκελής σταυρός του Διός.