ΣΩΚΡΑΤΗΣ: H ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΓΗΣ ΑΠΟ ΨΗΛΑ

Σωκράτης: Λέγεται λοιπόν, σύντροφε, εἶπε, πώς ἡ γῆ εἶναι, ἄν τήν ἔβλεπε κανείς ἀπό ψηλά, σάν τίς σφαῖρες ἐκεῖνες πού εἶναι καμωμένες ἀπό δώδεκα κομμάτια διαφορετικά δέρματα. Δηλαδή εἶναι πολύχρωμη σφαῖρα καί τά μέρη της ξεχωρίζουν ἀπό τά χρώματα πού ἔχει τό καθένα, ἐνῶ τά χρώματα πού χρησιμοποιοῦν οἱ ζωγράφοι μας ἐδῶ δέν εἶναι παρά ἀπομιμήσεις ἐκείνων τῶν χρωμάτων.

᾽Εκεῖ λοιπόν ὅλη ἡ γῆ εἶναι χρωματισμένη ἀπ᾽ αὐτά τά χρώματα, πού εἶναι πιό λαμπερά καί καθαρά ἀπό τά ἐδῶ. Κάποιο μέρος της εἶναι πορφυρό καί καταπληκτικό στήν ὀμορφιά, ἕνα ἄλλο χρυσωπό, ἄλλο λευκότερο κι ἀπό τόν γύψο καί τό χιόνι, καί ἔτσι εἶναι χρωματισμένη καί μέ τ᾽ ἄλλα χρώματα, κι ἀκόμα περισσότερα καί ὡραιότερα ἀπ᾽ ὅσα ἐμεῖς ἔχουμε δεῖ. Γιατί ἀκόμα καί οἱ κοιλότητές της, πού εἶναι γεμᾶτες ἀέρα καί νερό, παίρνουν μιά ἀπόχρωση λαμπερή μέσα στήν ποικιλία τῶν ἄλλων χρωμάτων, ὥστε νά δίνη τήν ἐντύπωση μιᾶς ἐνιαίας εἰκόνας πολύχρωμης.

Σ᾽ αὐτή λοιπόν τήν γῆ, ὅπως εἶναι, ὅ,τι φυτρώνει, φυτρώνει κατ᾽ ἀναλογίαν, τά δέντρα, τά ἄνθη, οἱ καρποί. Καί τά βουνά ἐπίσης, ἔχουν τούς λίθους παρόμοια τελειότερους, ὅσον ἀφορᾶ στήν ὁμαλότητα, τήν λειότητα καί τήν διαφάνεια, καί εἶναι μέ ὡραιότερα χρώματα. Μικρά κομμάτια τους εἶναι τά ἐδῶ πολύτιμα πετράδια, ὅπως τό σάρδιον , ὁ ἴασπις καί τά σμαράγδια καί ὅλα τά ὅμοια. ᾽Εκεῖ τίποτε δέν ὑπάρχει πού νά μήν εἶναι ὅπως αὐτά κι ἀκόμα πιό ὡραῖο. ῾Η αἰτία εἶναι ὅτι ἐκεῖνοι οἱ λίθοι εἶναι καθαροί καί ὄχι καταφαγωμένοι, οὔτε φθαρμένοι ὅπως οἱ ἐδῶ ἀπό τά σάπισμα καί τήν ἁλμύρα καί τά ὑγρά πού συρρέουν, τά ὁποῖα καί στίς πέτρες καί τό χῶμα καί τά ζῶα καί τά φυτά προκαλοῦν ἀσχήμιες καί ἀρρώστιες.

Αὐτή λοιπόν ἡ γῆ εἶναι στολισμένη μέ ὅλα αὐτά καί ἀκόμα μέ χρυσάφι καί ἀσήμι καί ὅλα τά παρόμοια. Γιατί αὐτά εἶναι ὁλοφάνερα, ἐπειδή εὑρίσκονται ἄφθονα καί μεγάλα σέ κάθε σημεῖο τῆς γῆς, ὥστε εἶναι ἀπόλαυση καλότυχων θεατῶν ἡ θέα τους.

ΠΛATΩNOΣ ΦAIΔΩN ή περί ψυχής 110. b - 111. a

Πρωτότυπο: Λέγεται τοίνυν, ἔφη, ὦ ἑταῖρε, πρῶτον μὲν εἶναι τοιαύτη ἡ γῆ αὐτὴ ἰδεῖν, εἴ τις ἄνωθεν θεῶτο, ὥσπερ αἱ δωδεκάσκυτοι σφαῖραι, ποικίλη, χρώμασιν διειλημμένη, ὧν καὶ τὰ ἐνθάδε εἶναι χρώματα ὥσπερ δείγματα, οἷς δὴ οἱ γραφῆς 110.c καταχρῶνται. ἐκεῖ δὲ πᾶσαν τὴν γῆν ἐκ τοιούτων εἶναι, καὶ πολὺ ἔτι ἐκ λαμπροτέρων καὶ καθαρωτέρων ἢ τούτων· τὴν μὲν γὰρ ἁλουργῆ εἶναι [καὶ] θαυμαστὴν τὸ κάλλος, τὴν δὲ χρυσοειδῆ, τὴν δὲ ὅση λευκὴ γύψου ἢ χιόνος λευκοτέραν, καὶ ἐκ τῶν ἄλλων χρωμάτων συγκειμένην ὡσαύτως, καὶ ἔτι πλειόνων καὶ καλλιόνων ἢ ὅσα ἡμεῖς ἑωράκαμεν. καὶ γὰρ αὐτὰ ταῦτα τὰ κοῖλα αὐτῆς, ὕδατός τε καὶ ἀέρος ἔκπλεα 110.d ὄντα, χρώματός τι εἶδος παρέχεσθαι στίλβοντα ἐν τῆ τῶν ἄλλων χρωμάτων ποικιλία, ὥστε ἕν τι αὐτῆς εἶδος συνεχὲς ποικίλον φαντάζεσθαι. ἐν δὲ ταύτη οὔση τοιαύτη ἀνὰ λόγον τὰ φυόμενα φύεσθαι, δένδρα τε καὶ ἄνθη καὶ τοὺς καρπούς· καὶ αὖ τὰ ὄρη ὡσαύτως καὶ τοὺς λίθους ἔχειν ἀνὰ τὸν αὐτὸν λόγον τήν τε λειότητα καὶ τὴν διαφάνειαν καὶ τὰ χρώματα καλλίω· ὧν καὶ τὰ ἐνθάδε λιθίδια εἶναι ταῦτα τὰ ἀγαπώμενα μόρια, σάρδιά τε καὶ ἰάσπιδας καὶ σμαράγδους 110.e καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα· ἐκεῖ δὲ οὐδὲν ὅτι οὐ τοιοῦτον εἶναι καὶ ἔτι τούτων καλλίω. τὸ δ᾽ αἴτιον τούτου εἶναι ὅτι ἐκεῖνοι οἱ λίθοι εἰσὶ καθαροὶ καὶ οὐ κατεδηδεσμένοι οὐδὲ διεφθαρμένοι ὥσπερ οἱ ἐνθάδε ὑπὸ σηπεδόνος καὶ ἅλμης ὑπὸ τῶν δεῦρο συνερρυηκότων, ἃ καὶ λίθοις καὶ γῆ καὶ τοῖς ἄλλοις ζώοις τε καὶ φυτοῖς αἴσχη τε καὶ νόσους παρέχει. τὴν δὲ γῆν αὐτὴν κεκοσμῆσθαι τούτοις τε ἅπασι καὶ ἔτι χρυσῶ τε καὶ ἀργύρω καὶ 111.a τοῖς ἄλλοις αὖ τοῖς τοιούτοις. ἐκφανῆ γὰρ αὐτὰ πεφυκέναι, ὄντα πολλὰ πλήθει καὶ μεγάλα καὶ πανταχοῦ τῆς γῆς, ὥστε αὐτὴν ἰδεῖν εἶναι θέαμα εὐδαιμόνων θεατῶν.

ΠΛATΩNOΣ ΦAIΔΩN  ή περί ψυχής 110. b - 111. a Τόμος A΄ Απόδοσις-Σημειώσεις: Iωάννης Aθανασόπουλος Eκδόσεις ΓEΩPΓIAΔH - «BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN»