Ο ΚΟΣΜΟΣ (ΣΥΜΠΑΝ) ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΣΤΩΙΚΟΥΣ

Όσον αφορά τον κόσμο (Σύμπαν) οι Στωικοί τον λένε με τρεις έννοιες:

1ον. Κόσμο λένε τον ίδιο τον Θεό, το ατομικό ον του οποίου η ποιότης προέρχεται από σύνολο της κοσμικής ύλης. Είναι άφθαρτος και αγέννητος, τεχνίτης αυτής της ευτάκτου διευθετήσεως (διακοσμήσεως), και ο οποίος σε καθιερωμένες χρονικές περιόδους, απορροφά στον εαυτόν του, το σύνολο της κοσμικής ύλης και πάλι την δημιουργεί από τον εαυτόν του.

2ον. Και την ίδια την εύτακτη διευθέτηση των ουρανίων σωμάτων, κόσμο την λένε.

και 3ον. Λένε κόσμο το σύνολο του οποίου αυτά τα δυο είναι μέρη.

Ακόμη ο κόσμος ορίζεται ως το ατομικό ον που επιθέτει τις ιδιότητες στο σύνολο της κοσμικής ύλης, ή, όπως το διατυπώνει ο Ποσειδώνιος στην πραγματεία του “Μετεωρολογική Στοιχείωσις”, σαν ένα σύστημα αποτελούμενο εκ του Ουρανού και της Γης και των εις αυτά φύσεων, ή ακόμη ωσάν ένα σύστημα από θεούς και ανθρώπους και από όλα που χάριν αυτών δημιουργούνται.

Ο κόσμος διοικείται από λογικό, από νόηση και πρόνοια, σύμφωνα με όσα λέει ο Χρύσιππος στο “Περί Προνοίας” έργο του, και ο Ποσειδώνιος στο “Περί Θεών”.

Και το λογικό αυτό απλώνεται σε όλα τα μέρη του κόσμου, όπως ακριβώς απλώνεται η ψυχή μέσα σε μας. Και έτσι το κοσμικό σύνολο είναι ένα ζωντανό ον, έμψυχο και λογικό, που έχει τον αιθέρα για ηγεμονικό μέρος του, όπως λέει ο Αντίπατρος ο Τύριος στην “Περί Κόσμου” πραγματεία του.

Ο Χρύσιππος στο έργο του “Περί Προνοίας”, δίνει μια κάπως διαφορετική άποψη, δηλ ότι το καθαρό μέρος του αιθέρος είναι το ηγεμονικό, αυτό που και σαν κατ/ εξοχήν θεόν τον κηρύττουν καθώς κατ’ αισθητόν τρόπον (αισθητικώς) έχει διαχυθεί μέσα σε κάθε τι στον αέρα, μέσα σε όλα τα ζώα και τα φυτά και στην ίδια την Γη ωσάν συνέχουσα αρχή.

Μέσα στο κοσμικό Σύμπαν δεν υπάρχει κενό, αλλά ο κόσμος αποτελεί μια άνευ χάσματος ενότητα. Διότι αυτήν την κατά συνέχεια ενότητα την επιβάλει αναγκαστικώς η σύμπνοια και η συνοχή (συντονία) των ουρανίων προς τα επίγεια.

Ότι ταυτοχρόνως ο κόσμος είναι ένα ζωντανό ον, λογικό, έμψυχο και νοητό, το λέει και ο Χρύσιππος και ο Απολλόδωρος και ο Ποσειδώνιος.

Ζωντανό ον στην έννοια ζωικής ουσίας προικισμένης με αίσθηση.

Ζωντανό άρα όν είναι ο κόσμος.

Πλην όμως τίποτε δεν είναι ανώτερο από τον κόσμο.

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ, ΒΙΒΛΙΟΝ Ζ - ΖΗΝΩΝ