ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ: O ΘΕΜΕΛΙΩΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ (Κως 460 – Λάρισα 377)

Ο διαπρεπέστερος και σπουδαιότερος Ιατρός όλων των αιώνων και θεμελιωτής της επιστημονικής ιατρικής, που αναγνωρίζεται από όλες τις ιατρικές κοινότητες του κόσμου, είναι δίχως καμία αμφισβήτηση ο Ιπποκράτης. Δικαίως λοιπόν αποκαλείται και «Πατήρ της Ιατρικής».

Το μοναδικό έργο του, καταυγάζει, λαμπρύνει και καθοδηγεί την Ιατρική επιστήμη και όλους τους θεράποντας του Ασκληπιού μέχρι των ημερών μας.

Από την μητέρα του είχε καταγωγή από τον Ηρακλή και από τον πατέρα του από τον Ασκληπιό. Μυήθηκε στην ιατρική επιστήμη από τον ίδιο τον πατέρα του και συνέχισε τις σπουδές του στο Ασκληπιείο της ιδιαιτέρας του πατρίδας, που ήταν από τα πλέον φημισμένα του Αρχαίου κόσμου. Είχε επισκεφθεί την Ηπειρωτική Ελλάδα, τα Άβδηρα, την Κύζικο και πολλές άλλες πόλεις, όπου είχε την ευκαιρία να γνωρισθεί με επιφανείς άνδρες της εποχής του, όπως τον Φιλόσοφο Δημόκριτο, τον Σοφιστή Γοργία και άλλους. Υπήρξε συγχρόνως και ένας φλογερός πατριώτης Έλληνας, αφού απέρριψε την πρόταση του βασιλέως της Περσίας Αρταξέρξη, που του προσέφερε μυθώδη αμοιβή, για να μεταβεί στην Περσία.

Σε αυτόν ανήκει η τιμή, ότι πρώτος απέρριψε και ανέτρεψε την άγνοια, την αμάθεια, τις προκαταλήψεις και τις δεισιδαιμονίες της εποχής του, που αφορούσαν τις αιτίες των ασθενειών και βάσισε την άσκηση της ιατρικής του στην λογική παρατήρηση και την έρευνα. Έτσι κατέστησε την ιατρική από αμφίβολη εμπειρική τέχνη σε αληθή ανθρωπιστική επιστήμη. Μελετούσε επισταμένα την εμφάνιση των ασθενών και των ασθενειών τους και τηρούσε με ευλάβεια και σχολαστικότητα τα ατομικά τους μητρώα από την εκδήλωση της κάθε ασθένειας μέχρι της πλήρους θεραπείας των. Πρώτος αυτός τόνισε την μεγάλη σημασία της Δίαιτας, του καθαρού αέρα, της γυμναστικής, των ιαματικών λουτρών και την καταλυτική επίδραση του κλίματος και του περιβάλλοντος για την υγεία του σώματος και της ψυχής, που αποτελούν πρόδρομο ακόμη και σήμερα για τις ιατρικές αντιλήψεις.

Συνοπτικά, η ιατρική θεωρία του Ιπποκράτους στηρίζεται στην μεταβολή των χυμών του σώματος, τους οποίους όρισε σε τέσσερις : Αίμα, Βλέννα, κίτρινη και μέλανα Χολή. Η κανονική μίξη αυτών των χυμών (ευκρασία) προκαλεί την υγεία, ενώ η ελαττωματική μίξη τους (δυσκρασία) τις διάφορες ασθένειες, που ο Ιπποκράτης τις απέδιδε στην κακή σίτιση, στις επαγγελματικές αλλοιώσεις, τον τρόπο ζωής, το κλίμα, την κληρονομική διάθεση κ.τ.λ.

Τόνιζε ότι στον οργανισμό του ανθρώπου υπάρχει έμφυτος δύναμις η Φύσις, η οποία ρυθμίζει την κανονική λειτουργία των οργάνων του σώματος, η οποία αντιδρά σε περιπτώσεις διαταραχών για την επαναφορά της αρχικής τάξεως (νούσων φύσιες ιατροί) και έργο του ιατρού είναι να βοηθήσει την φύση για την θεραπεία του ασθενούς, φροντίζοντας η θεραπεία να μην προκαλέσει, σε καμιά περίπτωση, βλάβη στον ασθενή (ωφελέειν εί μή βλάπτειν), συνιστούσε δε πάντοτε την απλή ολιγοφαρμακεία.

Η σχολή του Ιπποκράτους απέρριπτε τις θρησκευτικές αιτίες των ασθενειών εγκαινιάζοντας την ορθολογιστική μελέτη του σώματος και της ψυχής. Τα έργα υπολογίζονται από 60 έως 100 και αποτελούν την καλουμένη Ιπποκράτειο Συλλογή (Corpus Hippοcraticus), είναι μία σειρά από Ελληνικά Ιατρικά κείμενα, που τα συγκέντρωσε τον 3ον π.χ. αιώνα ο Μνήμων ο Αλεξανδρεύς. Σε αυτήν έχουν προστεθεί και άλλα κείμενα που χρονολογούνται από το 500 π.χ. μέχρι περίπου το 250 μ.Χ. Η αξία τους φυσικά είναι διάφορος, αλλά όλα διαπνέονται από σύγχρονο ορθολογιστικό πνεύμα και εκφράζουν την πεποίθηση του συγγραφέα ο,τι στην φύση επικρατεί τάξις, την οποία μπορεί να ανακαλύψει ο σοβαρός μελετητής ιατρός με υπομονετική έρευνα και παρατήρηση.

Ο περίφημος όρκος του Ιπποκράτους, ο οποίος χρησιμοποιείται από όλες περίπου τις ιατρικές σχολές του κόσμου, κατά την ορκωμοσία των πτυχιούχων της ιατρικής, είναι βέβαιο ότι δεν είναι έργο του Ιπποκράτη, αλλά εκφράζει το όλο του πνεύμα και την ηθική του, γράφτηκε από τους άξιους διαδόχους του περί το 200 μ.Χ. Το τεραστίας αξίας και μεγέθους έργο του είχε επηρεασθεί από τους Ίωνας προσωκρατικούς φιλοσόφους, κυρίως από τον «σκοτεινό-λαμπρό» Ηράκλειτο, από την Ελεατική Φιλοσοφική σχολή της Μεγάλης Ελλάδος και άλλους Έλληνες προυπήρξαντας φιλοσόφους.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΑΡΑΣ

 ΙΣΤΟΡΙΑ - ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

---------------------------------

Η ΠΑΡΑΞΕΝΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΣΥΜΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ, ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ...