Τρίκλιτη βασιλική στην Ακρόπολη

Όποιο εγχειρίδιο και αν ανοίξει κανείς για την ιστορία του Παρθενώνα, θα πληροφορηθεί ότι το κτίριο καταστράφηκε για πρώτη φορά από μεγάλη πυρκαγιά.

Πιθανότατα τον πυρπόλησαν οι Ερουλοι το +267, όπως και πολλά ακόμη μνημεία της Αθήνας. Τότε έπεσε η στέγη, κάηκε ξυλεία 480 κυβικών μέτρων που την κρατούσε. Κατέρρευσε η μαρμάρινη κεράμωση, βάρους 350 τόνων, τα δύο σκαλιστά γιγάντια θυρώματα βάρους 30 τόνων έγιναν στάχτη και καταστράφηκε η επιφάνεια όλων των φατνωμάτων, των εσωτερικών κιόνων κ.λπ.

Ο ναός επισκευάστηκε, σύμφωνα με τον Ιω. Τραυλό, κατά τα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουλιανού (362-365), που είχε μυηθεί στη νεοπλατωνική φιλοσοφία.

Με την επικράτηση του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας επί Θεοδοσίου Α’ (380), ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε τρίκλιτη βασιλική. Υψώθηκαν τοίχοι ανάμεσα στους κίονες, ανοίχτηκαν τρεις είσοδοι από τα δυτικά. Ανατολικά, στο άνοιγμα της αρχαίας εισόδου, έγινε η κόγχη του ιερού βήματος. Τότε, το ανατολικό αέτωμα έχασε τα κεντρικά αγάλματά του που απεικόνιζαν τους θεούς των Ελλήνων. Ενδεχομένως αυτό να συνέβη για την τοποθέτηση του Σταυρού, δηλαδή για την καθιέρωση της νέας θρησκείας επί της Ελληνικής, ή επίσης για έναν πρακτικό λόγο, για να μπει φως στην αψίδα της εκκλησίας της Παναγίας της Αθηνιώτισσας.

Αυτό υπολογίζεται από τον Μαν. Κορρέ ότι συνέβη τον 5ο αι. Ισως τότε, ή λίγο πριν, να έγινε η καταστροφή των βόρειων και δυτικών μετοπών. Οι νότιες μετόπες τη γλίτωσαν, γι’ αυτό σώζονται σε καλύτερη κατάσταση όσες διασώθηκαν από την ανατίναξη του μνημείου από τον Μοροζίνι (1687).

Τον 14ο αιώνα ο Παρθενώνας στέγασε την εκκλησία των λατίνων Santa Maria de Atene και το 1460, επί Μωάμεθ ΙΙ του Πορθητή, μετατράπηκε σε ισλαμικό τέμενος.

Η τελευταία πράξη καταστροφής του ναού γράφτηκε το 1802 όταν συνεργείο εργατών του Ελγιν πριόνισε και πήρε το ήμισυ περίπου του γλυπτού διάκοσμού του.

[Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 31 Ιουλίου 2009]

https://culturenow.wordpress.com/

---------------------------------

Για να ‘χει φως η εκκλησία καταστράφηκε το αέτωμα

 «ΠΕΛΕΚΟYΣΑΝ ΤΑ ΠΡOΣΩΠΑ ΣΤΙΣ ΜΕΤOΠΕΣ»