ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ

Ο Βίας ήταν γιος του Τευτάμου και καταγόταν από την Πριήνη. Ο Σάτυρος τον θεωρούσε έναν από τους επτά σοφούς. Μερικοί λένε πως ήταν πλούσιος, ο Δούρις όμως λέει πως ζούσε κοντά σε πλούσια οικογένεια. 

Ο Φανόδικος αναφέρει πως απελευθέρωσε κάποιες αιχμάλωτες κοπέλες από τη Μεσσηνία, τις ανέθρεψε σαν κόρες του, τις προίκισε και τις έστειλε πίσω στους πατεράδες τους στη Μεσσήνη. Μετά από καιρό, όταν βρέθηκε στην Αθήνα, όπως προανέφερα, ο χάλκινος τρίποδας, από τους ψαρά­δες, με την επιγραφή «στον σοφό», ο Σάτυρος λέει πως εκείνες οι κοπέλες (κάποιοι όπως ο Φανόδικος λένε και ο πατέρας τους) παρουσιάστηκαν στη συνέλευση του λαού, εί­παν ότι ο Βίας είναι σοφός και διηγήθηκαν όσα είχε κάνει γι' αυτές.

Έτσι ο τρίποδας στάλθηκε στον Βίαντα- εκείνος μόλις τον είδε είπε ότι σοφός είναι ο Απόλλωνας και δεν τον δέχτηκε. Κάποιοι λένε πως τον αφιέρωσε στον Ηρακλή στη Θήβα, επειδή, όπως λέει και ο Φανόδικος, ήταν απόγονος των Θηβαίων που είχαν αποικίσει την Πριήνη.

Λένε πως όταν ο Αλυάττης πολιορκούσε την Πριήνη, ο Βίας πάχυνε δύο μουλάρια και τα άφησε ελεύθερα στο στρα­τόπεδο. Ο Αλυάττης, όταν τα είδε, εξεπλάγη που μέχρι και τα ζώα βρίσκονταν σε καλή κατάσταση. Θέλησε να κάνει ειρήνη κι έστειλε έναν αγγελιοφόρο. Ο Βίας τότε συγκέντρωσε σω­ρούς άμμου, τις κάλυψε με σιτάρι και τις έδειξε στον απεσταλμένο. Όταν το έμαθε αυτό ο Αλυάττης, έκανε ειρήνη με τους κατοίκους της Πριήνης. Κατόπιν κάλεσε τον Βίαντα να τον επισκεφτεί και κείνος είπε: «Εγώ όμως συμβουλεύω τον Αλυάττη να τρώει κρεμμύδια», πράγμα που σήμαινε να κλαίει.

Λένε ακόμη πως ήταν πολύ ικανός στους δικανικούς λόγους, όμως χρησιμοποιούσε αυτή την ικανότητα μόνο για καλό. Ο Δημόδοκος ο Λέριος αυτό υπαινίσσεται όταν λέει: Αν τύχει να γίνεις δικαστής, δίκαζε όπως στην Πριήνη. Ο Ιππώνακτας λέει: Να μπορείς να δικάζεις καλύτερα από τον Βίαντα τον Πριηνέα.

Πέθανε κάτω από τις εξής συνθήκες. Ήταν πια πολύ γέ­ροντας ενώ υπερασπιζόταν κάποιον σε μια δίκη. Μόλις τε­λείωσε τον λόγο του, έγειρε το κεφάλι στην αγκαλιά του γιου της κόρης του. Μίλησε και ο αντίδικος, οι δικαστές δικαίωσαν αυτόν που υπερασπιζόταν ο Βίας, τέλειωσε η δίκη και τότε βρέθηκε νεκρός στην αγκαλιά του εγγονού του. Τάφηκε μεγαλόπρεπα με έξοδα της πόλης και του έβαλαν το επίγραμμα: Τούτη η πέτρα σκεπάζει τον Βίαντα που γεννήθηκε στην ένδοξη Πριήνη και ήταν στολίδι για τους Ίωνες.

Το δικό μου επίγραμμα είναι: Εδώ αναπαύεται ο Βίας, που ήρεμα τον έφερε ο Ερμής στον Άδη, χιονισμένο από τα βαθιά γεράματα. Μίλησε, μίλησε στη δίκη κάποιου φίλου κι έπειτα γέρνοντας στην αγκαλιά του παιδιού κοιμήθηκε τον αιώνιο ύπνο.

Έγραψε για την Ιωνία, για το πώς θα μπορούσε να ευτυχήσει όσο το δυνατό περισσότερο, περίπου δύο χιλιά­δες στίχους. Από τα ποιήματα του ξεχώρισε το εξής: Όπου κι αν μένεις, να είσαι αρεστός στους κατοίκους. Τούτο είναι το πιο ωραίο. Η αυθάδεια συχνά προκαλεί δυσάρεστες συνέπειες. Το να γεννηθείς δυνατός είναι έργο της φύσης, το να μπορείς να λες όσα συμφέρουν την πατρίδα είναι ιδιαίτερο χαρακτηρι­στικό της ψυχής και της σωφροσύνης. Πολλοί μπορούν να γίνουν πλούσιοι τυχαία.

Έλεγε πως άτυχος είναι όποιος δεν μπορεί να υπομείνει τις ατυχίες. Το να επιθυμούμε τα αδύνατα και να αδιαφορούμε για τις ξένες συμφορές είναι ψυχική αρρώστια. Όταν ρωτήθηκε τι είναι δύσκολο, είπε: «Το να αντι­μετωπίζουμε ψύχραιμα τις μεταβολές προς το χειρότερο». Κάποτε που είχε συνταξιδιώτες σε καράβι κάποιους ασεβείς, όταν εκείνοι άρχισαν να επικαλούνται τους θεούς, επειδή έπε­σε το καράβι σε τρικυμία, είπε, «Κάντε ησυχία για να μην καταλάβουν ότι βρίσκεστε εδώ». Όταν κάποιος ασεβής τον ρώτησε τι είναι ευσέβεια, σιώπησε, και όταν εκείνος ζήτησε να μάθει τον λόγο της σιωπής του, είπε: «Σιωπώ επειδή ζητάς να μάθεις πράγματα που δεν σου ταιριάζουν». 

Όταν ρωτήθηκε τι είναι γλυκό για τους ανθρώπους είπε: «Η ελπίδα». Έλεγε πως είναι καλύτερο να δικάζεις εχθρούς παρά φίλους, γιατί από τους φίλους ο ένας θα γίνει οπωσδήποτε εχθρός, ενώ από τους εχθρούς ο ένας θα γίνει φίλος. Όταν ρωτήθηκε κάνοντας τι, ευχαριστιέται ο άνθρωπος, είπε, «Όταν κερδίζει». Τη ζωή, έλεγε, πρέπει να την κανονίζουμε σαν να πρόκειται να ζήσουμε και πολύ και λίγο, και να αγα­πάμε τους άλλους έχοντας υπόψη ότι μπορεί να γίνουν εχθροί μας, γιατί οι περισσότεροι είναι κακοί. Έδινε τις εξής συμβου­λές: «Μη βιάζεσαι σε ό,τι κάνεις και σε ό,τι επιλέξεις, μείνε σταθερός. Μη μιλάς βιαστικά, γιατί αυτό φανερώνει τρέλα. Αγάπα τη σύνεση. Για τους θεούς μίλα όπως είναι. Μην επαι­νείς τους ανάξιους επειδή είναι πλούσιοι. Να πετυχαίνεις αυτό που θέλεις με την πειθώ και όχι με τη βία. Ό,τι καλό πετυχαί­νεις να το αποδίδεις στη βοήθεια των θεών. Από τη νεότητα για τα γηρατειά έχε εφόδιο τη σοφία, αυτό είναι το πιο σίγου­ρο απόκτημα».

Τον Βίαντα τον αναφέρει και ο Ιππώνακτας, όπως προανέ­φερα, και ο απαιτητικός Ηράκλειτος τον επαίνεσε πολύ γράφοντας: «Ο Βίας ο γιος του Τευτάμου γεννήθηκε στην Πριήνη και αυτά που είπε είναι σπουδαιότερα από των άλλων».

Οι κάτοικοι της Πριήνης του αφιέρωσαν τέμενος που ονομάζεται Τευτάμειο. Το απόφθεγμα του είναι: «Οι περισσότεροι είναι κακοί».

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ – ΒΙΑΣ

https://pdfcoffee.com/--219-pdf-free.html

---------------------------------------

Βίας ο Πριηνεύς από το Ανθολόγιο του Στοβαίου - Περί αρετής.]

ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΣΟΦΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΟΙΚΟΥ / ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΣΟΦΩΝ ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ