Εστία: Η θεά του σπιτιού - Εστιάδες Ιέρειες & Από που πήρε το όνομα του το "Εξαιρετικά Παρθένο Ελαιόλαδο"

Εικόνα: Ό Ναός της Βέστας (Εστίας), πίνακας του Constantin Hölscher (1902). Villa Grisebach, Βερολίνο-Σαρλότενμπουργκ. https://commons.wikimedia.org/

Υπάρχουν κάποιες στιγμές που οι θεοί του Ολύμπου, με τα φαντασμαγορικά τους άρματά, βγαίνουν περιπολία στον ουρανό. Μπροστά πηγαίνει ο Δίας και πίσω του οι υπόλοιποι. Έντεκα άρματα περιπολούν στον Ουρανό επειδή η Εστία ποτέ δεν τους ακολουθουθεί.  Μένει πάντα στον Όλυμπο να προσέχει να μη σβήσει η φωτιά στην «εστία».

Το Ιερό πρωτότυπο: Ό μέν δή μέγας ήγεμών έν ουρανώ Ζευς, έλαύνων πτηνόν άρμα, πρώτος πορεύεται, διακοσμών πάντα καί έπιμελούμενος. Τω δ' έπεται στρατιά θεών τε καί δαιμόνων, κατά ένδεκα μέρη κεκοσμημένη' μένει γάρ Εστία έν θεών οίκω μόνη. Τών δέ άλλων όσοι έν τω τών δώδεκα άριθμώ τεταγμένοι θεοί άρχοντες ηγούνται, κατά τάξιν ήν έκαστος έτάχθη. Πολλαί μέν ούν καί μακάριαι θέαι τε καί διέξοδοι εντός ούρανού, άς θεών γένος εύδαιμόνων επιστρέφεται, πράττων έκαστος αυτών τό αυτού, έπεται δέ ό άεί έθέλων τε καί δυνάμενος' φθόνος γάρ έξω θείου χορού ίσταται.

Απόδοσις: Ο Δίας λοιπόν, ο μεγάλος ηγεμόνας του ουρανού, οδηγώντας ένα φτερωτό άρμα, προχωρεί πρώτος και βάζει σε τάξη και φροντίζει όλα τα πράγματα. Τον ακολουθεί μια στρατιά θεών και δαιμόνων, διαταγμένη σε έντεκα μέρη. Στον οίκο των θεών μένει μόνη η Εστία. Από τους άλλους θεούς, όσοι, μέσα στους δώδεκα, έχουν ταχθεί να διευθύνουν, προηγούνται, ορίζοντας ο καθένας τον τομέα που του τάχθηκε. Μέσα στον ουρανό υπάρχουν πολλά μακάρια θεάματα και περάσματα, όπου περιφέρεται το γένος των ευδαιμόνων θεών, ασκώντας ο καθένας τους το δικό του έργο και ακολουθεί όποιος πάντα θέλει και μπορεί, μια και ο φθόνος παραμένει έξω από τον θεϊκό χώρο.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ (ΠΛΑΤΩΝΟΣ -  ΦΑΙΔΡΟΣ 246 e - 247 b)

Η Εστία είναι το πρώτο παιδί του Κρόνου και της Ρέας και η πρώτη που ο πατέρας της κατάπιε. Στην Γιγαντομαχία, βοήθησε τον Δία περισσότερο και πιο ουσιαστικά από οποιονδήποτε άλλον. Ευγνωμονώντας την, ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων, υποσχέθηκε να της δωρίσει οτιδήποτε του ζητούσε.

Εκείνη θέλησε να της εγγυηθεί ο αρχηγός των θεών ότι θα έμενε αιώνια παρθένα και ότι σε αυτήν πρώτη θα θυσίαζαν ή θα έκαναν σπονδές οι θνητοί. Ο Δίας πρόσθεσε και την τελευταία επιθυμία. Γι’ αυτό, σε κάθε σπίτι υπήρχε δικός της βωμός και εστία ονομάζεται η φωτιά που καίει αλλά και το ίδιο το σπίτι και η οικογένεια. Και κοινή εστία όλων των πολιτών ήταν το πρυτανείο σε κάθε πόλη. Άλλωστε, ενώ η Ήρα προστατεύει τον γάμο, η Εστία είναι η θεά προστάτιδα της οικογένειας και του σπιτιού, αυτή κατοχυρώνει το οικογενειακό άσυλο κι αυτή πρώτη έμαθε τους ανθρώπους να χτίζουν τις κατοικίες τους ώστε να μη χρειάζεται να μένουν σε σπηλιές.

Στη μετέπειτα ρωμαϊκή πραγματικότητα, η Εστία ως Vesta αναγορεύτηκε σε μια από τις κύριες θεότητες, με έξι παρθένες ιέρειες, Εστιάδες, να την υπηρετούν. προσέχοντας νύχτα μέρα να μη σβήσει η φωτιά που έκαιγε στον ιερό βωμό. Οι Εστιάδες απολάμβαναν εξαιρετικές τιμές και πολλά προνόμια.

Η Εστία είναι η μόνη ανάμεσα στις αδελφές της που αρνήθηκε συνειδητά τον έρωτα και κατόρθωσε να μείνει παρθένα. Δεν είναι λοιπόν παράλογο να συμβαδίζει η αγνότητά της με την άσβηστη φλόγα στην εστία του σπιτιού καθώς η φωτιά, όπως πάντα πιστευόταν, εξαγνίζει τα πάντα. Άσβηστη καθώς η ζωή το επέβαλε εξάγνιζε όσο η ίδια παρέμενε αγνή.

Όταν οι Πέρσες στα -480 μπήκαν στην Αθήνα, βεβήλωσαν και τις εστίες. Οι Αθηναίοι έστειλαν πρεσβεία στους Δελφούς, ιερό κέντρο του Απόλλωνα όπου όμως υπήρχε και ο βωμός της Εστίας ως κοινής όλων των Ελλήνων, να φέρει από εκεί φλόγα, προκειμένου να τις ανάψουν πάλι. Και στη Λήμνο, παρ’ όλο που ήταν αφιερωμένη στον Ήφαιστο, τον θεό της φωτιάς, μια φορά τον χρόνο έσβηναν τις εστίες τους, ενώ ιερό πλοίο ταξίδευε ως την Δήλο, να φέρει νέα φλόγα παρμένη από τον βωμό του Απόλλωνα.

Ο ιστορικός Πλούταρχος αποδίδει την ίδρυση του Ναού της Εστίας στο Νούμα Πομπίλιο, ο οποίος αρχικά όρισε δύο ιέρειες, στις οποίες αργότερα προστέθηκαν άλλες δύο, με τον Σέρβιο να ανεβάζει τον αριθμό τους σε έξι. Ο Αμβρόσιος αναφέρει και μία έβδομη προς το τέλος της εποχής των Εθνικών.

Από που πήρε το όνομα του το "Εξαιρετικά Παρθένο Ελαιόλαδο"

Η Αρχαία ρωμαϊκή θρησκεία απαιτούσε έξι παρθένες να υπηρετούν στο ναό της θεάς Εστίας (Vesta) φροντίζοντας την ιερή φλόγα που άναβε αιώνια στην Εστία της. Οι παρθένες αυτές δεν μπορούσαν να είναι περισσότερες αλλά ούτε και λιγότερες από τον αριθμό αυτόν.

Λίγες μέρες πριν από μια προγραμματισμένη πομπή για κάποια γιορτή προς τιμή της θεάς, μια από τις παρθένες έπεσε βαριά άρρωστη, σε βαθμό που δεν αναμενόταν να επιζήσει. Επειγόντως αναζητήθηκε αντικαταστάτρια και βρέθηκε μια κατάλληλη νεαρή κοπέλα.

Απροσδόκητα όμως, μέσω της παρέμβασης της ίδιας της θεάς, η υγεία της άρρωστης ιέρειας αποκαταστάθηκε τέλεια, αλλά αυτό δημιούργησε μια αριθμητική ιεροσυλία, αφού η νεαρή παρθένα που βρέθηκε σαν αντικαταστάτρια, ήταν υπεράριθμη και δεν μπορούσε να υπηρετήσει στο ναό, ούτε όμως και να αποκαθαγιαστεί.

Μετά από πολλές συζητήσεις αποφασίστηκε να σταλεί η υπεράριθμη παρθένα έξω από την περιοχή της πόλεως για να επιβλέπει τα ελαιοτριβεία και την παραγωγή του ελαιόλαδου. Το ελαιόλαδο που παραγόταν υπό την επίβλεψη της έγινε διάσημο στον τότε γνωστό κόσμο για την ποιότητα του και ονομάστηκε εξ' αιτίας της ιδιότητας της κοπέλας αυτής "Εξαιρετικά Παρθένο Ελαιόλαδο", μια ονομασία που διατηρήθηκε επί αιώνες για το ποιοτικό ελαιόλαδο μέχρι και σήμερα..

http://historyreport.gr/ ,  https://el.wikipedia.org/wiki/

--------------------------------

Η ΕΛΙΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΕΔΩ

ΤΟ ΜΑΖΕΜΑ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ ΣΤΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Η ΕΛΙΑ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ

Η ΕΛΙΑ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ