ΤΗΝ ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΕΚΕΙ Ο ΑΠΟΛΛΩΝ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΑΝΑΓΑΛΛΙΑΖΕΙ ΣΤΟ ΑΝΤΙΚΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ

Ο Σωκράτης διάβασε στα προπύλαια του ναού ρητό χαραγµένο µε χρυσά γράµµατα: «Γνώθι σαυτόν».

Του φάνηκε το «Γνώθι σαυτόν» σαν καλωσόρισµα του Θεού σ' όσους µπαίνουν στο ναό του αντί του «χαίρε», για να µην παρακινούµε ο ένας τον άλλον στη χαρά παρά στο να είµαστε σώφρονες. Ήταν σα νάλεγε ο Θεός στον άνθρωπο, παρακινώντας τον να κάνη αυτοκριτική: «Κλείσε τα µάτια σου, ξέχασε τι γίνεται γύρω και ρώτα το εσώτατο εγώ σου, για να µάθης τα ελαττώµατα σου και να τα διορθώσης, να καταλάβης από τι κινδυνεύει η ψυχή σου για να την προφυλάξης».

Ο Σωκράτης, παίρνοντας τόλµη από τη γειτονιά του Μαντείου, διαλογήθηκε µ' όλη τη δύναµη του νου του:

— «Ένα υπέρτατο αγαθό υπάρχει — η γνώση — κι' ένα κακό — η άγνοια. Εκείνοι που δεν ξέρουν τον εαυτό τους, εκείνοι που είν' απατηµένοι για την προσωπική αξία τους, πέφτουν σε σφάλµατα κι' αποτυχαίνουν. Το «καλό», άµα το νιώσουν οι άνθρωποι, τ' ακολουθάν. Ανάγκη να καλυτερέψουν µε τη φώτιση ως κι' οι κακοί. Ζήτα τις «αιώνιες αλήθειες» µε τη διαλεκτική, αµφιβάλλοντας ο ίδιος και κάνοντας και τους άλλους ν' αµφιβάλλουν, όσο να βρεθούν οι σωστοί νόµοι της ζωής. Η κοινωνία των ανθρώπων, που ως τώρα οδηγείται στον καθηµερινό βίο από παλιά γνωµικά, µόνο µε τις γνώσεις θα προκόψη. Τη λογική την παραστέκει ο Απόλλων, αυτός που αναγαλλιάζει στο αντίκρυσµα της αρετής. Πρώτο γνώρισµα του Θεού η αγνότητα. Με κάθε τρόπο πρέπει να καθαρίσουµε τους Δώδεκα Θεούς από τα ελαττώµατα που τους κόλλησε η περίτροµη χωριατιά, πριν ξυπνήση λογική ανθρώπινη σκέψη. Τούτο το έργο ανάγκη να τ' αναλάβω εγώ. Να δείξω πως ο Θεός είναι γεµάτος σοφία και καλοσύνη. Ν' αποδείξω πόσο δυσανάλογο είναι το µεγαλείο του Δηµιουργού προς τη µετριότητα των παραµυθιών του λαού. Κάποτε πρέπει να ελευθερωθούν οι πιστοί από τις πρωτόγονες τροµάρες».

Τούτα τ' αλλόκοτα για κείνη τη µακρινή εποχή στοχαζόταν ο Σωκράτης, όταν άνοιξαν οι πύλες του ναού και πρόβαλε ιερεύς ντυµένος πλούσια άµφια, κρατώντας κλωνί φοινικιάς. Όσοι θέλανε να λάβουνε χρησµό πρόστρεξαν κοντά του, αφού παράδωσαν στους διακόνους το ζώο που φέρανε για προσφορά.

Ο ιερεύς χώρισε µόνος του τα φιλέτα, τάρριξε πάνω σ' αναµµένα κάρβουνα, έσταξε λίγο κρασί, τη σπονδή, και πρόσταξε τους προσκυνητές να σωπάσουν, µήπως και πάει γρουσουζιά αν ακουγόταν, τέτοιαν ώρα, ανεύγενος λόγος. Σήκωσε τα χέρια κι' άρχισε να λέη µιαν ευχή, χαµηλόφωνα, όλος δέηση. Κατόπιν, ένας - ένας οι προσκυνητές του παράδωσαν γραµµένη την ερώτηση που είχαν να κάνουν στο Μαντείο. Όλοι τους µοιάζανε δειλιασµένοι από την αγωνία εµπρός στο άγνωστο.

Ο Αντισθένης πλησίασε το Δάσκαλο του και τούδειξε αποσταλµένο του βασιλιά της Θεσσαλίας Αλευα, που έφερνε προσφορά εκατό βόδια µε χρυσωµένα τα κέρατα.

— «Πω πώ! είπε ο νεαρός, τι σπουδαίο δώρο έδωσε ο Θεσσαλός!»

Ο φιλόσοφος χαµογέλασε:

— «Πιστεύεις πως ο Θεός θ' άκούση την ευχή του µε περισσότερο ενδιαφέρον, επειδή πήρε πλούσιο δώρο ;»

— «Ε, όσο νάναι..»

— «Απατάσαι. Σηµασία δεν έχει για το Θεό το χρυσάφι, µα η καθαρότητα της ψυχής εκείνου που παρακαλεί. Θά ήτανε φοβερό, Αντισθένη, αν ο Θεός απόβλεπε στα πλούσια δώρα κι' όχι στην ψυχή, γιατί τότε όλα τ' αγαθά θα τα µοίραζε στους παραλήδες, κι' ας είχανε διαπράξει σωρό αδικίες. Πίστεψε µε, είναι πιο αρεστή στους Θεούς µια χούφτα αλεύρι κάποιας ευλαβικής γριούλας παρά χίλια χρυσοκέρατα βόδια ενός αιµοβόρου τυράννου».

Τότε ακούστηκε η φωνή ενός κήρυκα, που γυρόφερνε κράζοντας: «Πίνδαρος επί το δείπνον τω Θεώ».

Ο διάσηµος Θηβαίος ποιητής εδώ είχε περάσει τα περισσότερα χρόνια της ζωής του, υµνώντας τον Απόλλωνα και τη θρησκεία του. Σαν πέθανε, κανείς δεν πίστεψε πως η σκιά του είχε φύγει από τ' αγαπηµένο µέρος, για τούτο καλούσε ο κήρυκας κάθε µέρα το φάντασµα του να περάση µέσα στο ναό, όπου είχε στρωθή τραπέζι, για δυό, τον 'Απόλλωνα κι' αυτόν.

Ο Σωκράτης συνέχισε:

— «Θά σου δώσω συµβουλή, Αντισθένη. Άµα προσεύχεσαι, µην παρακαλάς τους Θεούς για υλικά αγαθά. Ο Θεός, ο παντογνώστης, ξέρει καλύτερα τι χρειάζεσαι. Χρήµατα κι' επιτυχίες που ζητούν οι άνθρωποι δεν τους βγαίνουν πάντα σε καλό. Υπάρχουν άνθρωποι που καταστράφηκαν από τα µεγάλα δώρα που τους χάρισαν οι Θεοί».

Δεν είχε τελειώσει τη φράση του ο Σωκράτης και τον πλησίασε σεβάσµιος γέροντας για να ρωτήση:

— «Είσαι ο Σωκράτης του Σωφρονίσκου;»

— «Μάλιστα».

— «Ελα µαζί µου. Θέλουν να σου µιλήσουν οι αρχιερείς».

Ο Σωκράτης σηκώθηκε κι' ακολούθησε πρόθυµα τον γέροντα, ενώ ο Αντισθένης είδε κατάπληκτος να µπαίνη ο δάσκαλος του στο Αδυτο του ναού, εκεί µέσα που ζούσε ο ίδιος ο Απόλλων, καθισµένος πάνω στον Οµφαλό της Γης. Όταν ύστερα από πολλές ώρες ξαναγύρισε ο Σωκράτης, του ζήτησε ο Αντισθένης να µάθη τι είδε και τι άκουσε κει µέσα, µα ο φιλόσοφος δε θέλησε τίποτα να του αποκαλύψη.

ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ

ΣΩΚΡΑΤΗΣ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΔΕΚΑΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ Ι. Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΥ & ΣΙΑΣ Α. Ε 

----------------------------------------

ΑΓΝΕ ΔΗΛΙΕ ΑΝΑΞ

Η ΙΕΡΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΑΡΤΗ 

Ο ΑΝΑΞ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ ΕΡΙΞΕ ΠΟΤΑΜΟΥΣ ΑΠΟ ΦΩΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ

ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙOΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΑΝΘΑΣΤΟΙ ΧΡΗΣΜΟΙ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ