Ο ΗΡOΔΟΤΟΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ΞΕΡΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕ ΣΥΧΝΑ ΝΥΧΤΕΡΙΝΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΛΙΟΝΤΑΡΙΩΝ, ΚΑΘΩΣ ΔΙΕΣΧΙΖΕ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Ο Λέων της Αμφίπολης. Πηγή εικόνας https://www.mononews.gr/

[7.123.1] Τώρα, ο στόλος του Ξέρξη ακολουθώντας τον συντομότερο δρόμο, πέρασε από το ακρωτήριο Άμπελος στο ακρωτήριο Καναστραίο, που είναι το σημείο της Παλλήνης που προεξέχει περισσότερο απ᾽ όλα στο πέλαγος και παρέλαβε καράβια και στρατό απ᾽ την Ποτίδαια κι από την Άφυτη και τη Νεάπολη και την Αιγή και τη Θεράμβη και τη Σκιώνη και τη Μένδη και τη Σάνη· γιατί αυτές είναι οι πόλεις που μοιράζονται μεταξύ τους την περιοχή που σήμερα λέγεται Παλλήνη, τον παλιό καιρό όμως Φλέγρα.

[7.123.2] Και αφού πέρασε γιαλό γιαλό αυτή την περιοχή, αρμένιζε προς το σημείο που είχε προκαθοριστεί, παραλαμβάνοντας στρατό κι από τις πόλεις που συνάντησε μετά την Παλλήνη, αυτές που γειτονεύουν με τον Θερμαϊκό κόλπο κι έχουν τα εξής ονόματα: Λίπαξος, Κώμβρεια, Λισές, Γίγωνος, Κάμψα, Σμίλα, Αίνεια· η περιοχή τους ακόμα και σήμερα κρατά τ᾽ όνομά της, Κροσσαία.

[7.123.3] Κι από την Αίνεια (που μ᾽ αυτήν έκλεισα τον κατάλογο των πόλεων) ο στόλος αρμένιζε πια στον Θερμαϊκό κόλπο και τη Μυγδονία, κι αρμενίζοντας έφτασε στη Θέρμη, που προαναφέραμε, και την πόλη Σίνδο και τη Χαλέστρη, στις όχθες του ποταμού Αξιού, που είναι το σύνορο ανάμεσα στη Μυγδονία και τη Βοττιαιίδα, που τα παραθαλάσσιά της, μια στενή λωρίδα γης, ανήκουν στις πόλεις Ίχνες και Πέλλα.

[7.124.1] Λοιπόν ο στόλος του Ξέρξη στρατοπέδευε στην περιοχή του Αξιού ποταμού και της πόλης Θέρμης και στις πόλεις που βρίσκονται ανάμεσά τους περιμένοντας τον βασιλιά, ενώ ο Ξέρξης και το πεζικό πορεύονταν απ᾽ την Άκανθο ακολουθώντας τον κοφτό δρόμο που περνά απ᾽ τα μεσόγεια, θέλοντας να φτάσει στη Θέρμη. Και πορεύονταν διασχίζοντας την Παιονία και την Κρηστωνία προς τον ποταμό Εχέδωρο, που, ξεκινώντας από τη χώρα ων Κρηστωναίων κυλά διασχίζοντας τη Μυγδονία και χύνεται στη θάλασσα δίπλα από τους βάλτους που γειτονεύουν με τον ποταμό Αξιό.

[7.125.1] Κι ενώ πορευόταν σ᾽ αυτή την περιοχή, ρίχτηκαν λιοντάρια στις καμήλες του που κουβαλούσαν τρόφιμα· γιατί, κάνοντας συχνές επιδρομές τις νύχτες κι εγκαταλείποντας τα λημέρια τους, τα λιοντάρια δεν άγγιζαν κανένα άλλο, ούτε άνθρωπο ούτε υποζύγιο, αλλά κατασπάραζαν μονάχα τις καμήλες. Κι απορώ ποιά ήταν η αιτία, τί ήταν άραγε που έσπρωχνε τα λιοντάρια ν᾽ αφήνουν ήσυχα τ᾽ άλλα ζώα και να ρίχνονται στις καμήλες — ζώο που προηγουμένως ούτε το είχαν αντικρίσει ούτε είχαν γευτεί τη σάρκα του.

[7.126.1] Σ᾽ αυτά τα μέρη ζουν και λιοντάρια πολλά και άγριοι ταύροι. Σύνορο της περιοχής που ζουν τα λιοντάρια είναι από τη μια μεριά ο ποταμός Νέστος που διασχίζει με τα νερά του τα Άβδηρα, κι από την άλλη ο Αχελώος που διασχίζει με τα νερά του την Ακαρνανία· γιατί ούτε από τη μεριά της ανατολής, σε κανένα μέρος της Ευρώπης ανατολικά από τον Νέστο θα μπορούσε κανείς να δει λιοντάρι, ούτε στην υπόλοιπη ήπειρο, στα μέρη τα δυτικά από τον Αχελώο, αλλά τα συναντάς στην περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα σ᾽ αυτά τα ποτάμια.

ΗΡΟΔΟΤΟΣ - ΒΙΒΛΙΟ Η: ΠΟΛΥΜΝΙΑ

ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΑΣ ΔΙΝΟΥΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΤΕ ΠΕΡΙΠΟΥ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ ΤΑ ΛΙΟΝΤΑΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ 

Το λιοντάρι είναι ένα ζώο που κατείχε σημαντική θέση στην ζωή των Αρχαίων Ελλήνων. Η φιγούρα του βρίσκεται σε αγγεία, ψηφιδωτά, αετώματα ναών και ασπίδες πολεμιστών, ενώ πολλά ονομαστά μνημεία κοσμούνται από γλυπτές αναπαραστάσεις του. Αρκεί να αναφερθούν ενδεικτικά οι λέοντες στη Χαιρώνεια και την Αμφίπολη, η Πύλη των Λεόντων στις Μυκήνες, αλλά και η Οδός των Λεόντων στην Δήλο.

Ο Όμηρος χρησιμοποιεί πολύ συχνά παρομοιώσεις με το συγκεκριμένο ζώο, ενώ το ένδοξο όνομα «Λεωνίδας» δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά «απόγονος λέοντα».

Σύμφωνα δε με τη Μυθολογία, ο μεγάλος ήρωας Ηρακλής είχε καταφέρει να σκοτώσει όχι ένα αλλά δύο λιοντάρια: το πρώτο στον Κιθαιρώνα και το δεύτερο στη Νεμέα. Όλα αυτά δείχνουν μια μεγάλη εξοικείωση των Αρχαίων Ελλήνων με το συγκεκριμένο είδος αιλουροειδούς, πράγμα πολύ ασυνήθιστο αν δεχτούμε ότι δεν υπήρχαν λιοντάρια στην Ελλάδα. Αρκετοί όμως Αρχαίοι συγγραφείς μάς διαβεβαιώνουν για το αντίθετο.

Ο Ηρόδοτος προσδιορίζει ως βιότοπο των λιονταριών μια μεγάλη περιοχή ανάμεσα στους ποταμούς Νέστο και Αχελώο. Σημειώνει δε ότι πουθενά αλλού στην Ευρώπη δεν θα συναντήσει κανείς αυτό το είδος αιλουροειδούς.

Πολλά χρόνια αργότερα, ο Αριστοτέλης θα αναφέρει κι αυτός την ίδια περιοχή ως φυσικό χώρο διαβίωσης των λιονταριών. Από την άλλη μεριά, ο Ξενοφών, στο έργο του «Κυνηγετικός», είναι πιο ακριβής, λέγοντας ότι τα λημέρια των ζώων αυτών είναι τα όρη Χορτιάτης και Παγγαίο. Τέλος, ο Έλληνας περιηγητής και γεωγράφος Παυσανίας διηγείται ότι ο ολυμπιονίκης στο παγκράτιο Πολυδάμας, τον -5ο αιώνα, σκότωσε με γυμνά χέρια ένα λιοντάρι στην περιοχή του Ολύμπου. Ο αθλητής θαύμαζε πάρα πολύ τον Ηρακλή και ήθελε με αυτόν τον τρόπο να μιμηθεί τον πρώτο άθλο του ήρωα, στη Νεμέα.

Τα Αρχαία κείμενα μας δίνουν επίσης πληροφορίες για το πότε περίπου εξαφανίστηκαν τα λιοντάρια από τον ελλαδικό χώρο. Ο Πολύβιος σημειώνει ότι στην εποχή του (-200 με -118) κανένα από τα είδη ζώων που αφθονούσαν στην Αφρική δεν υπήρχε πλέον στην Ευρώπη. Παράλληλα, ο Δίων ο Χρυσόστομος, γράφοντας κατά τον 1ο αιώνα, διαβεβαιώνει ότι τα λιοντάρια της Μακεδονίας είχαν εξαφανιστεί ολοσχερώς.

Πώς όμως συνέβη τελικά αυτό; Η κυριότερη αιτία για την εξαφάνιση των λιονταριών από την Ελλάδα ήταν μάλλον το ανεξέλεγκτο κυνήγι, αφού τα συγκεκριμένα ζώα ουσιαστικά δεν είχαν φυσικούς εχθρούς. Παράλληλα, θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν και η ολοένα αυξανόμενη ζήτηση αγρίων θηρίων για τις ρωμαϊκές αρένες.

Σύμφωνα λοιπόν με όλες τις διαθέσιμες μαρτυρίες, φαίνεται πως τα λιοντάρια που έζησαν κάποτε στη χώρα μας περιορίζονταν στη Μακεδονία και γενικότερα στη Βόρεια Ελλάδα. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι το περίφημο Αρχαίο ψηφιδωτό που αναπαριστά κυνήγι λέοντος βρίσκεται στην Πέλλα.

Πηγές: https://www.greek-language.gr/ , https://www.athensmagazine.gr/

ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΕΚΚΑΣ - " ΙΘΑΚΗ "

Kostas Tilaveridis / Κώστας Τηλαβερίδης

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΜΥΘΟΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΕΝΑΝ ΑΛΗΘΙΝΟ ΘΗΣΑΥΡΟ ΣΟΦΙΑΣ, ΠΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΕΙ Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ

Η αλήθεια είναι ότι η εποχή που ζούμε δημιουργεί μια ψυχολογική αλλοτρίωση, που περιστρέφεται γύρω από την τεχνολογία και την αεροδιαστημική αντίληψη. Βρισκόμαστε σε μια εποχή, τεχνολογικής και αεροδιαστημικής αλλοτρίωσης υλιστικού και θετικιστικού τύπου. Και ο κόσμος πιστεύει σε αυτά με τον ίδιο δογματισμό και φανατισμό που είχε παλιότερα για πράγματα τελείως αντίθετα. 

Έτσι ο κόσμος σήμερα πιστεύει στην ύπαρξη για παράδειγμα, των ηλεκτρονίων με τον ίδιο φανατισμό που παλιά πίστευε στον Θεό. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι η αλλοτρίωση, καθώς και οι ιερείς, που είχαν την κοινωνική εξουσία. Πριν ήταν οι παπάδες. Σήμερα είναι οι επιστήμονες αυτοί που έχουν την εξουσία πάνω στην κοινή γνώμη. Παλιά οι ιερείς μπορούσαν «να αποδείξουν» την ύπαρξη του Θεού με την ίδια ακρίβεια που σήμερα οι φυσικοί «αποδεικνύουν» την ύπαρξη του ηλεκτρονίου ή των φωτονίων. Αλλά στο βάθος όλα εξακολουθούν να είναι θέμα πίστης για τους περισσότερους ανθρώπους. Ή μήπως μπορεί τώρα κάποιος από σας να αποδείξει πραγματικά και με εμπειρία βίωσης την ύπαρξη του ηλεκτρονίου; Όχι βέβαια. 

Τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα, πάντα ήταν λίγοι εκείνοι που ήταν σίγουροι για κάποια θεωρία και μπορούσαν να αποδείξουν στον εαυτό τους και στους άλλους την ύπαρξη ενός παραφυσικού ή μεταφυσικού στοιχείου. Στην αρχαιότητα οι ειδικοί των ιερών είχαν απόλυτη σιγουριά και είχαν αποδείξεις σχετικά με την ύπαρξη της αθάνατης ψυχής και των θείων οντοτήτων. Σήμερα λίγοι ειδικοί πάλι κρατάνε τα μυστικά της δύναμης της έσχατης ύλης. Τόσο χθες όσο και σήμερα η μεγάλη μάζα των ανθρώπων λειτουργεί με την πίστη.

Μόνο οι φιλόσοφοι είναι σε θέση να βγουν από το πλαίσιο της απλής πίστης και να εισχωρήσουν στο πλαίσιο μιας ανώτερης αλήθειας, μέσω του λόγου και της βίωσης. Και αυτό το πλαίσιο είναι το πλαίσιο των μύθων, εκεί όπου φυλάγεται η σοφία της παράδοσης, που έρχεται από τα βάθη της ανθρώπινης ιστορίας.

Έτσι αφού έχουμε κάνει αυτή τη φιλοσοφική θεώρηση για τη σχετικότητα των καταστάσεων που ο κόσμος «πιστεύει» ή όχι ως πραγματικότητες και αποδεκτές αλήθειες, θα μπούμε στην ανάλυση του μύθου ως πνευματική και ψυχολογική πραγματικότητα.

Από την εισαγωγή που κάναμε προηγουμένως, μπορούμε να διακρίνουμε την διαφορά που υπάρχει μεταξύ του μύθου και του παραμυθιού: Ο μύθος είναι μια αληθινή, ιερή ιστορία, μια πραγματικότητα που συνέβη στην αρχή των χρόνων, στη διάσταση των πρωταρχικών προελεύσεων ενός κόσμου, μιας φυλής, μιας κατάστασης, ενός όντος, είτε είναι άνθρωπος, είτε ζώο ή φυτό. Όλοι οι εθνολόγοι, λαογράφοι και διάφοροι μελετητές των αρχαίων μύθων, συμφωνούν σε αυτά τα στοιχεία.

Αντίθετα, το παραμύθι, που μάλιστα καλλιεργείται πολύ στις λεγόμενες παραδοσιακές, καθώς και στις πρωτόγονες κοινωνίες, αποτελεί μια ψεύτικη ιστορία, μια ιστορία που, όπως λένε και οι ίδιοι οι ιθαγενείς των πρωτόγονων λαών, των οποίων μελετήθηκαν οι ζωντανοί ακόμα μύθοι, δεν συνέβη ποτέ και απλώς είναι μια φανταστική διδακτική ιστορία για τα παιδιά.

Η διαφορά μεταξύ του μύθου και του παραμυθιού είναι σαν τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ της αληθινής εικόνας ενός πράγματος και του ειδώλου της στον καθρέφτη. Το παραμύθι είναι μια ψεύτικη εικόνα, αντανάκλαση μιας πραγματικότητας, που έχει προσαρμοστεί στην απλή νοοτροπία των παιδιών.

Ο μύθος όμως αποτελεί μια αληθινή ιστορία, που συνέβη στις αρχές των χρόνων και θεμελιώνει τη μελλοντική εξέλιξη ενός λαού ή εν γένει μιας κατάστασης. Αυτό όμως δεν πάει να πει ότι στο παραμύθι δεν βρίσκονται κρυμμένα σύμβολα και γνώσεις. Υπάρχουν αλλά καλυμμένες με παιδικές αλληγορίες.

Αφού ορίσαμε την έννοια του μύθου ως μια αληθινή πρωταρχική ιστορία των προελεύσεων, σαν μια ιερή ιστορία που, από τον κόσμο των θεών ή των ηρώων γίνεται η γέφυρα προς τον ανθρώπινο χρόνο θεμελιώνοντας την ύπαρξή του, καθώς επίσης και ως μια πνευματική ή ψυχολογική πραγματικότητα, θα συνεχίσουμε μιλώντας για τα κύρια χαρακτηριστικά που παρουσιάζει η δομή των μύθων σε όλες τις παραδοσιακές κοινωνίες, δηλαδή σε κείνες που είναι στενά συνδεδεμένες με την άχρονη παράδοση και έχουν μύθους, μυήσεις και τυπικές ιεροτελεστίες, για τα οποία θα μιλήσουμε παρακάτω.

ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ

Η δομή των μύθων μπορεί να διαιρεθεί γενικά σε πέντε κατηγορίες, όσον αφορά στην παράδοση των αρχαίων παραδοσιακών κοινωνιών: Έτσι οι Μύθοι εν γένει:

1) Αποτελούν την ιστορία των πράξεων των υπερφυσικών οντοτήτων ή των θεών.

2) Θεωρούνται από άποψη περιεχομένου απόλυτα αληθινοί, εφόσον αναφέρονται σε πραγματικότητες και ουσίες και απόλυτα ιεροί, εφόσον περιγράφουν το έργο των θεών.

3) Εξιστορούν μια «δημιουργία». Πώς άρχισε η ύπαρξη του κόσμου, κάποιο ον ή κάποιος θεσμός ή κάποια συμπεριφορά ή πως δημιουργήθηκε ένας τρόπος εργασίας. Και γι’ αυτό ο μύθος θεμελιώνεται ως παράδειγμα κάθε σημαντικής μελλοντικής ανθρώπινης πράξης.

4) Από τη γνώση του μύθου επιτυγχάνεται η γνώση της «αρχής» των πραγμάτων και επομένως η δυνατότητα να τα ελέγχει και να τα χειρίζεται ο άνθρωπος με τη θέλησή του. Αυτό μπορεί να το κάνει βέβαια μόνο ένας μύστης.

5) Ο μύθος πρέπει να «βιωθεί» και τότε ο άνθρωπος κατέχεται από τη θεία, ιερή δύναμη και τα ιερά πρωταρχικά γεγονότα ενσαρκώνονται, υπενθυμίζονται και ενεργοποιούνται ξανά.

Ο μύθος λοιπόν πρέπει να βιωθεί μέσα από μια ιεροτελεστία, για να μπορέσει ο υποψήφιος να συνδεθεί με τη θεία δύναμη της Αρχής, του Μυθικού θείου Χρόνου. Και αυτή η πράξη συνείδησης, αυτό το «πέρασμα» της ανθρώπινης συνείδησης από τον ανθρώπινο χρόνο της καθημερινής ζωής στον Αιώνιο και θείο Χρόνο των Προελεύσεων, αποτελεί μια μύηση. Η μύηση είναι λοιπόν ένα πέρασμα, ένα ανέβασμα του επιπέδου της συνείδησης, από το ανθρώπινο στο θείο σκαλοπάτι.

Ο μύθος βρίσκεται σε μια διάσταση πιο πέρα από τον ανθρώπινο και γήινο χρόνο.

Γι’ αυτό και ο μύθος διαιωνίζεται, τείνει δηλαδή στην αιωνιότητα. Όλα φθείρονται. Ο άνθρωπος πεθαίνει. Αντίθετα ο μύθος ζει πάντα στη διάσταση του Είναι. Δεν εξελίσσεται, παραμένει σταθερός. Το πολύ πολύ λησμονείται για ένα χρονικό διάστημα και ύστερα ξαναξυπνάει με την ίδια ή μεγαλύτερη δύναμη στην ανθρώπινη μνήμη και ύπαρξη.

*Απόσπασμα από το βιβλίο «Τα τρία κέντρα του Μυστηρίου»

Συγγραφέας: Πλάνας Γιώργος

https://www.filosofikilithos.gr/

ΤΟ ΧΩΡΟΔΙΚΤΥΩΜΑ ΝΑΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΥ

Πρέπει δε να αναπτυχθούν λεπτομερώς στον ιδρυτή των πόλεων για τους παρακάτω λόγους· είτε χτίζει από την αρχή μια καινούργια πόλη, είτε επισκευάζει μια παλιά και καταστραμμένη, σε οτιδήποτε σχετίζεται με τους θεούς και τους ναούς που πρέπει να κτισθούν στην πόλη, καθώς και στο όνομα ποιων θεών ή δαιμόνων θα πρέπει να τιμάται ο καθένας απ' αυτούς, κανένας άνθρωπος μυαλωμένος δε θα τολμήσει να αγγίξει όσα είπαν τα μαντεία των Δελφών ή της Δωδώνης ή του Άμμωνος....

Πλάτωνος, «Νόμοι, 738.b2 – c.3»

Απόδοση: ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΣΚΟΒΗ

Νομική Βιβλιοθήκη

"Η της αθεΐας Ύβρις φυτεύει τύραννον". Σοφοκλής

 Με τον ερευνητή και συγγραφέα Αστέριο Χοϊλού

Ο Αστέριος Χοϊλούς είναι συγγραφέας των βιβλίων «ΟΤΑΝ Ο ΜΥΘΟΣ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» (2015)  και «ΟΙ ΕΠΤΑ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ» (2018), εκδόσεις ΕΡΩΔΙΟΣ.  

 Ομηρικός Κύκλος - Ellenos Ellen

ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΑΦΥΠΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

«Προτάσσομεν την Μυσταγωγία διότι η Ελλάς υπήρξεν ο πρόδρομος και το έρεισμα του πνευματικού Ευρωπαϊκού πολιτισμού, κληροδοτήσασα εις ημάς τους νεωτέρους έργα, όπου η Σοφία και το Κάλλος αμιλλώνται και παρέχουν εις ημάς τους Έλληνας ότι χρειάζεται εις τον άνθρωπον διά να καταστή Ελεύθερος – Γνώστης - Μύστης». Πέτρος Γράβιγγερ

Θα μπορούσαμε να πούμε πως η πνευματική αναζήτηση  διακρίνεται από τρία στάδια. Το πρώτο στάδο είναι αυτό της «Άγνοιας», το δεύτερο της «Μάθησης», και το τρίτο της «Φιλο- Σοφίας».  Θα μπορούσαμε ίσως να πούμε πως τα τρία αυτά στάδια μαθητείας αντιστοιχούν στα τρία στοιχεία μυήσεως  στις Ελευσίνιες «Μυσταγωγικές» και «Μυθαγωγικές» τελετές : Τα «δρώμενα» ( μύθος – άγνοια) , τα «λεγόμενα» (κατήχηση – μάθηση)  και τα «δεικνύμενα» (φιλο-σοφία- εποπεία).  

Στο στάδιο της «Άγνοιας», τον έλεγχο στο πνεύμα τον έχουν τα κυρίαρχα δόγματα και οι πεποιθήσεις, ενώ στην ψυχή και το σώμα έχει η μορφή, η υλική πλευρά των πραγμάτων. Ο άνθρωπος εγλωβισμένος σε στερεότυπα, ενδιαφέρεται περισσότερο για τα υλικά αγαθά, τις απολαύσεις και ηδονές της ζωής,  είναι πολωμένος στον «κατώτερο του εαυτό».
Στο στάδιο της «Μάθησης», ο βαδίζον επί της ατραπού της μαθητείας, παλεύει διαρκώς με την φυσική του ύπαρξη προκειμένου να τις χαλιναγωγήσει και να αφοπλίσει τις καθημερινές του συνήθειες (δρακοκτόνος).  Επιζητεί την αληθινή αιτία των πραγμάτων, το βαθύτερο νόημα της ζωής. Σταδιακά ο «ανώτερος εαυτός» παίρνει τα ινία, γίνεται ο κυρίαρχος στην κατώτερη φύση του ανθρώπου.

Στο στάδιο της Φιλο - σοφίας αναγνωρίζει τον Θεικό σπινθήρα εντός του,  αντιλαμβάνεται την Εν -ότητα πίσω απο την πολλαπλότητα. Το άτομο ξεφεύγει από την περιχαράκωση και τους περιορισμούς του «Εγώ», διευρύνεται η συνειδητότητά του, πέφτουν τα πέπλα της χωριστικότητας. Αυτός  ήταν  και ο τελικός σκοπός της μύησης στις αρχαίες μυστηριακές τελετουργίες η πεμτουσία του Ουράνιου Έρωτα που ωθεί τον άνθρωπο στην Φιλο- Σοφία, στην ένωση, την:  «ΕΠΟΠΤΕΊΑ».

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη κατά το στάδιο της «Εποπτείας», ο μυούμενος επρόκειτο να υποστεί µια μεταφυσική εµπειρία, εισήρχετο σε µία κατάσταση η οποία δεν µπορούσε να εξηγηθεί µε φυσικούς όρους. Ο µυούµενος κλείνει τα µάτια και εισέρχεται στο δικό του σκοτάδι. «Ο µυηµένος δεν πρέπει να µάθει, χρειάζεται να πάθει και να περιέλθει σε µία κατάσταση (παθείν και διατεθήναι)».  Αυτό που επετύγχανε, µέσα από τα διαδοχικά στάδια των δρώµενων ήταν: «µία αίσθησης Θεών». Η άνοδος του σώµατος του ανθρώπου και των χεριών του προς τον ουρανό δηλώνει µία εµπειρία φύσης θεωρητικής (εκ του θαυµάζειν-θεωρείν). Το όραµα, λοιπόν, ενείχε την αποκάλυψη κάποιας δύναµης, ήταν θαυµασµός, στοχασµός, ενατένιση, διαλογισµός!.

Αλλά και ο  Μ. Ψελλός, ο οποίος γνώριζε άριστα τα σωζόµενα ως την εποχή του συγγράµµατα για τα Μυστήρια, αποκαλούσε το φαινόµενο στο οποίο οδηγεί αυτή η παθητική κατάσταση «Έλλαµψιν και Αυτο- ψίαν»:

«Αυτού παθόντος του νου την έλλαµψιν… αυτοπτήσας τω νωί». Το οράν, το όραµα, ήταν κάτι που οι µύστες δεν βίωναν µε φυσικό τρόπο.Ο Πλωτίνος εξηγεί σε όποιον «γνωρίζει» πως να αναζητά στις Εννέαδες (συρραφή αποσπασμάτων): 
«Κατά την αναζήτησή σου, μην αναζητάς με τα μάτια σαν να ψάχνεις να βρεις σώματα. Κλείσε τα μάτια σου και ξύπνα σε άλλο τρόπο θέασης, που τον έχει ο καθένας αλλά λίγοι τον χρησιμοποιούν. Σ' αυτή την όραση, ούτε κρατούμε ένα αντικείμενο ούτε εντοπίζουμε διάκριση, δεν υπάρχει δύο. Μειώνοντας το ''ξένο'' μέσα σου, αυξάνεσαι. Πέταξε το παράμερα, και ιδού το Όλον μέσα σου δεσμευμένος με το ξένο, δεν θα βρεις το Όλον…
Για να ανακαλύψει ο άνθρωπος το διαφορετικό τρόπο του ''ἰδεῖn'' και ν’ αντικρίσει τα ουράνια θεάματα του νοητού κάλλους και, στη συνέχεια, για να ενωθεί με το Εν, χρειάζεται να στραφεί προς την ενδοχώρα της ψυχής ενθυμούμενος, την ίδια ώρα, την ουράνια καταγωγή του και ότι είναι παιδί πατρὸς Θεού... 
Αυτός είναι ο βίος των θεών και των θεϊκών και μακάριων ανθρώπων, απελευθέρωση από τα πράγματα του κόσμου τούτου, ζωή που δεν βρίσκει ηδονή στα επίγεια. Η ζωή εδώ, με τα πράγματα της γης, είναι έκπτωση, φυγή, απώλεια των φτερών. Πρέπει να τα μεταθέσει κανένας μέσα του να τα βλέπει ως ενότητα.

...Το να γνωρίσουμε τον εαυτό μας σημαίνει ότι θα γνωρίσουμε την προέλευση μας. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό; Αφαίρεσε τα πάντα ( Άφελε Πάντα.). Αφαιρών ας δει τον εαυτό του και ας πιστέψει οτι είναι αθάνατος θεόμενος τον εαυτό του ερχόμενο στον νοητό κόσμο, και φωτεινός καταυγαζεται από την αλήθεια που προέρχεται από το Αγαθό, και θα δεί έναν εαυτό που κατανοεί το αιώνιο μέσω του αιωνίου στοιχείου του!

...Κάθε γνώση των όντων επιτυγχάνεται δυνάμει του νου, κι αφού μόνο μέσω του νου μπορεί να γνωσθεί ο νους, με ποια αιφνίδια ενόραση θα μπορούσε να συλληφθεί αυτό που υπερβαίνει την ουσία του νου; Σε όποιον πρέπει να εξηγήσουμε πως είναι αυτό δυνατό, σε αυτόν θα πούμε: μέσω εκείνου του εσωτερικού μας στοιχείου, το οποίο του μοιάζει. Διότι κάτι από αυτό υπάρχει μέσα μας»!

Ως γνωστόν, οι μυστηριακές τελετές καλύπτονταν από το πέπλο της σιωπής και του Μυστηρίου, του άρρητου, ενώ η αποκάλυψη τους επέφερε την ποινή του θανάτου. O C. Kerenyi, υποστηρίζει πως στην Αρχαία Ελληνική θρησκεία, δεν υπάρχει σοβαρή πρόθεση να διατηρηθεί η µυστικότητα του µυστικού. Στην Ελευσίνα το µυστικό δεν κρατιόταν για να κρύψει κάτι, αλλά για να προστατέψει. Χαρακτηριστική είναι η θέση του Διογένη του Οινοανδέα:

«Εμείς στραφήκαμε προς αυτή την πράξη, το να φιλοσοφούμε, για να ευδαιμονήσουμε έχοντας πρώτα κατακτήσει το σκοπό της ζωής όπως μας τον θέτει η ίδια η φύση. [..]....Τη σοφία δεν γίνεται να τη μεταδώσουμε παντού για το λόγο ότι δεν είναι όλοι σε θέση να την δεχτούν.... Αν υποθέσουμε ότι αυτό είναι δυνατό, τότε αληθινά ο τρόπος ζωής των θεών θα περάσει στους ανθρώπους. Γιατί τα πάντα θα ‘ναι γεμάτα δικαιοσύνη και φιλαλληλία και δεν θα ‘χουμε ανάγκη από τείχη ή νόμους ή όλα εκείνα που μηχανευόμαστε ο ένας για τον άλλον»!

Δια των Μυσταγωγικών τελετών o μύστης μπορούσε να ανυψώσει την εµπειρία του ατόµου προς το Συµπαντικό, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να συνεχίζει να µένει καθαρά δική του: το ανοµολόγητο Μυστήριο του, το οποίο έχει από κοινού µε τους άλλους ανθρώπους. Η αλήθεια γνωρίζεται µεθεκτικά και υπερβαίνει σαφώς την ορθολογική εξακρίβωση, και από αντίληψη σωµατικών αισθήσεων µας οδηγεί σε μια εµπειρία πνευµατική!

ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΑ - ΜΥΘΑΓΩΓΙΑ

21η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ - ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΟ

Η ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ - ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΝΟΗΣΗΣ

Χειμερινή τροπή του Ηλίου έχουμε την 21η Δεκεμβρίου. Κατά την ημερομηνία αυτήν ο Ήλιος εισέρχεται στον αστερισμό του Αιγόκερω και έτσι εισερχόμαστε  αστρονομικά στην εποχή του χειμώνα.

Η Χειμερινή Τροπή του Ηλίου συμβολίζει την εποχή κατά την οποία η ανθρώπινη ψυχή εκδηλώνει τα σπέρματα των ιδεών και αποκτά την γνωστική νόηση (4ο ιερό δράμα της εξελικτικής πορείας της φύσεως).

Η Γνώση θα φέρει την ανθρώπινη ψυχή σε κατάσταση να γνωρίσει τα μέσα της πνευματικής της προόδου και ανόδου και θα της επιτρέψουν να έλθει σε επαφή με τον Ουρανό ώστε με την επίδραση του Ουρανού να εκδηλωθεί σ' αυτήν η ικανότητα προς απόκτηση της σοφίας.

Οι Ορφικοί, κατά την χειμερινή τροπή του ηλίου, εόρταζαν την γέννηση του Διονύσου του Ζαγρέως, του ελευθερωτή των ανθρωπίνων ψυχών από τον Άδη. Η γιορτή αυτή ήταν μεγάλης σπουδαιότητας γιατί κατ’ αυτήν αποκάλυπταν ότι η ανθρώπινη ψυχή έφθασε σε τέτοια όρια της διανοήσεως ώστε να εκδηλώσει δυναμικότητες δια των οποίων θα μπορέσει να έλθει σε επαφή προς τον Ουρανό. Εκ των επιδράσεως του Ουρανού θα εκδηλωθούν σ’ αυτή ικανότητες προς απόκτηση μεγαλύτερης γνώσης. Η γνώση αυτή θα την φέρει θα την οδηγήσει στο να γνωρίσει τα μέσα της πνευματικής της ανόδου που θα την οδηγήσουν στην οδό της αθανασίας. Η δεύτερη μύηση στα Ορφικά μυστήρια λάμβανε χώρα κατά την ημέρα της χειμερινής τροπής του ηλίου ή αμέσως μετά. Ο χρόνος από της μυήσεως αυτής μέχρι την επομένη μύηση που ελάμβανε χώρα κατά την εαρινή ισημερία του Ηλίου ήταν ο χρόνος κατά τον οποίο ο μυούμενος έπρεπε να εκδηλώσει στην διάνοιά του τον σπόρο της Ορφικής ιδεολογίας.

Στα Ελευσίνια Μυστήρια η χειμερινή τροπή του ηλίου συμβολίζεται με την αρπαγή της Περσεφόνης, της αγνής κόρης του θεού Διός και της θεάς Δήμητρας, από τον θεό του Άδου Πλούτωνα. Η κάθοδος της Περσεφόνης στον Άδη δεν σημαίνει πτώση, γιατί η Περσεφόνη είναι η φωτεινή ψυχή που κατήλθε στον Άδη προς πλήρωση του Νόμου της αλληλεγγύης, δηλαδή προς πλήρωση των υποχρεώσεων που έχει η φωτεινή ψυχή προς τις ψυχές που βρίσκονται στο σκότος. Ακολουθεί κάθοδος του μνηστήρα της Διονύσου και της μητέρας της Δήμητρας οι οποίοι αποκαλύπτουν στους ανθρώπους την καλλιέργεια του σίτου και της σταφυλής που υπήρξαν τα κατ' εξοχήν σύμβολα όλων των μυστηρίων.

Οι μύστες της Ελευσίνας (οι οποίοι όπως κατά την φθινοπωρινή ισημερία τιμούσαν γέννηση της Κόρης της Πρωτογόνης) έλεγαν ότι η Κόρη η Πρωτογόνη (που είναι τέκνο του Ουρανού (συνεχούς ουσίας) και της Γης (της ατομικής ουσίας) για να οδεύσει προς το Φως έχει ανάγκη και άλλης μίξεως, μίξεως προς τις δυνάμεις του Ουρανού και αυτήν ακριβώς την δεύτερη μίξη συμβολίζει η χειμερινή τροπή του Ηλίου. Την μίξη αυτή αλληγορούν και οι μίξεις των Νυμφών με τους Θεούς

Η περίοδος από την χειμερινή τροπή του ήλιου μέχρι την εαρινή ισημερία συμβολίζει την περίοδο κατά την οποία η ανθρώπινη ψυχή εκκολάπτει τα σπέρματα των Ιδεών γιατί αυτά θα την βοηθήσουν να κατανοήσει τα πάθη της και να τα αποβάλει. Η αποβολή των παθών είναι η βασική προϋπόθεση για να οδεύσει η ψυχή του ανθρώπου προς την πνευματική της αναγέννηση, η οποία θα λάβει χώρα κατά την εαρινή ισημερία.

Στο φυτικό επίπεδο γίνεται η εκκόλαψη και βλάστηση των σπερμάτων δηλαδή την γέννηση νέων φυτών μέσα στο γόνιμο από τις βροχές του φθινοπώρου έδαφος και συνεπώς είναι η εποχή της  εκδήλωσης της φυτικής ζωής και βλαστήσεως αυτής.

Οι Ορφικοί θεωρούσαν την περίοδο αυτή ως αλληγορική εικόνα της προπαρασκευής των ανθρωπίνων ψυχών κατά την οποία εκδηλώνονται από τις ψυχές συναισθήματα και οι Ιδέες. Με την βοήθεια αυτών μπορούν να προχωρήσουν προς την πνευματική τους αναγέννηση που λάβει χώρα κατά την εαρινή ισημερία και την εποχή που ακολουθεί, γιατί τότε οι ακτίνες του ηλιακού φωτός είναι θερμότερες και δίδουν έτσι  την δυνατότητα για την εκδήλωση και λειτουργία του Νόμου του Φάνητος. Τα εκδηλούμενα με την βλάστηση της μητρός γης άνθη και μύρα κατά το τέλος αυτής της περιόδου είναι η αλληγορική εικόνα, κατά τον θείο Ορφέα, που εμφανίζει τις εκδηλώσεις εκείνων των ανθρωπίνων ψυχών οι οποίες προχωρούν πια προς την αθανασία και οι οποίες (ψυχές) φέρουν πλέον στην φύση τους αυτό που απεικονίζει το γέλιο του Φάνητος. 

Από την χειμερινή τροπή του Ηλίου η ημέρα αυξάνει. Οι μύστες της Ελευσίνας έλεγαν ότι η ημέρα συμβολίζει το φως και η νύκτα το σκότος, και ότι μόνο οι ψυχές των μεμυημένων οδεύουν από το σκότος προς το φως ενώ οι ψυχές των αμύητων παραμένουν στο σκότος. Αυτήν την προς το Φως  πορεία της ψυχής του μύστου γιόρταζαν οι Ελευσίνιοι την χειμερινή τροπή του Ηλίου.

ΣΤΥΛ. ΤΑΚΑΣ,  Φυσικός και πτυχιούχος της Νομικής 

http://users.sch.gr/fantakis/APOPSIS/FYSIKES-EORTES-2.pdf

Ο ΤΡΙΠΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ & ΤΡΙΜΟΡΦΗ ΕΚΑΤΗ - ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ

Με την Συγγραφέα Δήμητρα Λιάτσα 

Η Δήμητρα Λιάτσα γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Έκανε φιλολογικές σπουδές. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά. Εργάστηκε επί σειρά ετών στην επιμέλεια βιβλίων. Μετέφρασε άνω των 30 τίτλων κυρίως από την Αγγλική γλώσσα. Έγραψε άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, με αντικείμενο την Ελληνική Γραμματεία. Έδωσε σειρά ομιλιών προσκεκλημένη από το Ινστιτούτο Αριστοτέλης, με θέμα την Ελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την παιδεία. Από το 2009 ασχολείται με την συστηματική μελέτη του Ομήρου και από το 2014 με την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Οδύσσειας. Από το 2017 έχει ξεκινήσει και την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Ιλιάδος.

Η Δήμητρα Λιάτσα είναι συγγραφεύς των βιβλίων: «Τα ψέματα που λένε για την Ελλάδα» (2004) και «Η Ελληνική καταγωγή του Χριστιανικού μύθου» (2013), τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δήλιος.

Λόγοι και Ομιλίες της Δήμητρας Λιάτσα: ΕΔΩ

Ομήρου Ιλιάς: ΕΔΩ

Ομήρου Οδύσσεια: ΕΔΩ

Από «Φρυκτωρίες» και «Βισάλτη»: ΕΔΩ

  Ομηρικός Κύκλος - Ellenos Ellen

ΑΠΟ ΤΟ «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ» ΤΟΥ ΣΤΟΒΑΙΟΥ

Συνεπώς πολύ καλά απάντησε ο Ηρακλής, όταν τον ρώτησαν: «Αργείος ή Θηβαίος. Όχι· δὲν καυχιέμαι πως μια μόνο πόλη της Ελλάδος είναι η πατρίδα μου. Όλα τα κάστρα των Ελλήνων είναι για μὲ πατρίδα.» 

Όθεν εὖ μὲν ὁ ῾Hρακλῆς εἶπεν ἐρωτηθεὶς “᾽Aργεῖος ἢ Θηβαῖος· οὐ γὰρ εὔχομαι μιᾶς· ἅπας μοι πύργος ῾Eλλήνων πατρίς.”

Πλουτάρχου “Περὶ Φυγής” 600 f. 601 c

Σόλωνος: ῞Oταν ὁ Σόλων ρωτήθηκε, μὲ ποιό τρόπο δὲν θὰ συμβαίνουν ἀδικήματα στὴν πόλη, ἀπάντησε: ἐὰν ὅσοι δὲν ἀδικοῦνται ἀγανακτοῦν ἐξ ἴσου μ’ ἐκείνους ποὺ ἀδικοῦνται

Πλάτωνος Πολιτεία στ´ (497 b): Kαὶ ἀκριβῶς αὐτὸ κατηγορῶ, ὅτι δὲν ὑπάρχει σήμερα οὔτε ἕνα πολίτευμα ἄξιο γιὰ τὴ φύση τοῦ φιλοσόφου. Kαὶ γι’ αὐτὸ καὶ διαστρέφεται καὶ ἀλλοιώνεται καί, ὅπως ἕνας ξενικὸς σπόρος, ἂν σπαρῆ σὲ ἄλλο ἔδαφος συνήθως ἐκφυλίζεται καὶ γίνεται ὅμοιος μὲ τὸν ἐγχώριο, ἔτσι κι’ αὐτὸ τὸ εἶδος, δὲν μπορεῖ νὰ κρατήση τὴ δύναμή του καὶ μεταπίπτει σὲ ἄλλο εἶδος. ῍Aν ὅμως πετύχη ἕνα ἄριστο πολίτευμα, ὅπως ἄριστο εἶναι καὶ αὐτὸ (τὸ γένος τῶν φιλοσόφων), τότε θὰ φανερώση τὸν θεϊκό του χαρακτῆρα κι’ ὅλα τ’ ἄλλα, χαρακτῆρες καὶ ἐπιτηδεύματα, θὰ φανῆ πὼς εἶναι ἀνθρώπινα.

(521 α): Γιατὶ μόνον σ’ αὐτὴν τὴν πόλη θὰ κυβερνοῦν οἱ πραγματικὰ πλούσιοι, ὄχι πλούσιοι στὸ χρυσάφι, ἀλλὰ σ’ ἐκεῖνα ποὺ πρέπει νὰ διαθέτη κανείς, γιὰ νὰ εἶναι εὐτυχισμένος, δηλαδὴ στὸν ἐνάρετο καὶ συνετὸ βίο. ῍Aν ὅμως ἄνθρωποι φτωχοί, ποὺ λαχταροῦν γιὰ δικά τους ἀγαθά, κυνηγοῦν τὴν ἐξουσία μὲ τὴν ἰδέα, ὅτι θὰ μπορέσουν ἔτσι ν’ ἁρπάξουν ὅ,τι τοὺς λείπει, τότε δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξη καλὴ διοίκηση. Γιατί, ὅταν ἡ ἐξουσία γίνεται ἀντικείμενο διαμάχης γι’ αὐτὸν τὸ λόγο, τότε αὐτὸς ὁ πόλεμος ποὺ εἶναι ἐσωτερικὸς καὶ ἐμφύλιος συνήθως καταστρέφει καὶ αὐτοὺς καὶ ὁλόκληρη τὴν πόλη.

Διωτογένους τοῦ Πυθαγορείου Περὶ ὁσιότητος: Eἶναι καλὸ νὰ ἐπικαλούμεθα καὶ τὸ θεὸ στὴν ἀρχὴ τοῦ δείπνου καὶ τοῦ γεύματος, ὄχι πὼς ἔχει ἀνάγκη ὁ θεὸς ἀπὸ τέτοια, ἀλλὰ διότι μὲ τὴν ἐνθύμηση τοῦ θεοῦ ἡ ψυχή μας κατακοσμεῖται. ᾽Eπειδὴ δηλαδὴ δημιουργηθήκαμε ἀπὸ τοὺς θεοὺς κι’ ἔτσι ἔχομε κάτι κοινὸ μὲ τὸ θεῖο, εἶναι πρέπον καὶ νὰ μᾶς κρίνουν. Γι’ αὐτὸ καὶ θέλουν ἐμεῖς νὰ ἐκτελοῦμε τὰ πάντα ὅμοια μ’ αὐτούς, δηλαδὴ μέσα στὸ πνεῦμα τῆς δικαιοσύνης. ῎Eπειτα γιατὶ τέσσερες εἶναι οἱ αἰτίες ποὺ φέρουν τὰ πάντα εἰς πέρας καὶ καθορίζουν τὴν ἔκβασή τους, ἡ φύση, ὁ νόμος, ἡ τέχνη κι’ ἡ τύχη. ῞Oλων τῶν καταστάσεων ποὺ μὲ τὰ ἤθη καταλήγουν σὲ μιὰ κοινωνικὴ ἁρμονία δημιουργὸς καὶ ἐπόπτης εἶναι ὁ νόμος. ῞Oσων πάλι συντελοῦνται μὲ τὴν ἀνθρώπινη φρόνηση δικαίως μπορεῖ νὰ ὀνομασθῆ μητέρα καὶ ἡγεμόνας ἡ τέχνη. Γιὰ ὅσα ἐξ ἄλλου γίνονται εἰκῆ καὶ ὡς ἔτυχε, αὐτόματα, καὶ στοὺς χρηστοὺς καὶ στοὺς κακούς, θὰ εἰποῦμε ὅτι αἰτία τους εἶναι ἡ τύχη. Aὐτὴ δὲν μπορεῖ νὰ περιορισθῆ οὔτε σὲ κάποιο μέτρο οὔτε σὲ ἕνα καθορισμένο ὅριο κι’ εἶναι ἡ ἴδια ποὺ δημιουργεῖ τὸ κάθε τι χωριστὰ μὲ φρόνηση, ἐπειδὴ κι’ αὐτὴ γεννᾶται καὶ κινεῖται τελικὰ ἀπ’ τὶς ἴδιες τὶς πράξεις τῶν ἀνθρώπων.

IΩΑΝΝΟΥ ΣΤΟΒΑΙΟΥ «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ»

Πηγή εικόνας: https://www.lifo.gr/

------------------------------------

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΟΒΑΙΟΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΟΒΑΙΟΣ - ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ ΓΝΩΜΙΚΩΝ

ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Το ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ παρουσιάζει την συνέντευξη που έδωσε στον Γιώργο Λεκάκη η φιλόλογος καθηγήτρια Ειρήνη Μαυροπούλου με θέμα ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ. Η συνέντευξη μεταδόθηκε μέσα από την τηλεοπτική εκπομπή ΑΡΩΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ. 

ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΟΥΤΕ ΘΥΜΑΤΑΙ ΑΠΟ ΠΟΙΑ ΥΨΗΛΗ ΤΙΜΗ ΚΙ’ ΑΠΟ ΠΟΣΗ ΕΥΤΥΧΙΑ ΜΕΤΑΠΗΔΗΣΕ...

Ο άνθρωπος, όπως λέει ο Πλάτων (“Τίμαιος”, 90.a.6), “δεν είναι φυτό της γης”, ούτε ακίνητο, “αλλά ουράνιο”, όπου σαν άλλη ρίζα η κεφαλή κρατάει το σώμα όρθιο, στραμμένο προς τον ουρανό. Πλούταρχος ο Χαιρωνεύς «Περί Φυγής»

Το πιο αληθινό είναι ότι η ψυχή φεύγει και πλανάται ελαυνόμενη από κάποια θεία θέληση και θείους νόμους, έπειτα σαν να έπεσε σ’ ένα πολυτάραχο νησί, όπως λέει ο Πλάτων, ντυμένη το σώμα σαν είδος οστράκου, επειδή δεν μπορεί να κάμει αναγωγή του γένους της, ούτε θυμάται από ποια υψηλή τιμή κι’ από πόση ευτυχία μεταπήδησε, ότι δηλαδή δεν αντάλλαξε την Αθήνα με τις Σάρδεις, ούτε την Κόρινθο με τη Λήμνο, ή με την Σκύρο, αλλά τον ουρανό και τη σελήνη με τη γη και την επίγεια ζωή. Πλούταρχος Ηθικά 607 d

ΙΩΑΝΝΟΥ ΣΤΟΒΑΙΟΥ «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ»

ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΡΙΤΙΑ - ΣΤΟΒΑΙΟΥ «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ»

Πλάτωνος ἀπὸ τον Κριτία ή ᾽Ατλαντικό (110 α):

Λέγω λοιπόν αὐτὰ βγάζοντας τὸ συμπέρασμα ἀπὸ τὸ ὅτι μὲ τὰ ὀνόματα τοῦ Kέκροπος καὶ τοῦ ᾽Eρεχθέως καὶ τοῦ ᾽Eριχθονίου καὶ τοῦ ᾽Eρυσίχθονος καὶ τῶν ἄλλων τῶν περισσοτέρων ποὺ ὑπῆρξαν πρὶν ἀπὸ τὸν Θησέα, ὠνόμαζαν ἐκείνους (τοὺς πρώτους ἄρχοντες) εἰδικώτερα οἱ ἱερεῖς τῆς Aἰγύπτου, ὅπως εἶπε ὁ Σόλων, ὅταν τοῦ διηγήθηκαν τοῦτον τὸν πόλεμο (μεταξὺ τῶν ἔξω καὶ τῶν ἔσω τῶν ῾Hρακλείων στηλῶν).1 

῎Eτσι διατηρήθηκαν καὶ τὰ (παλαιὰ) ὀνόματα τῶν γυναικῶν (τούτου τοῦ τόπου), κι’ ἔχει μάλιστα τέτοια μορφὴ ἡ θεὰ καὶ τὸ ἄγαλμά της. Kαὶ γιατὶ στὸν πόλεμο ἔπαιρναν μέρος ἀπὸ κοινοῦ οἱ ἄνδρες καὶ οἱ γυναῖκες. ῎Eτσι, σύμφωνα μ’ ἐκείνη τὴ συνήθεια τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἀφιέρωσαν τὸ ἄγαλμα τῆς θεᾶς ποὺ τὴν παριστάνει ὁπλισμένη, μιὰ ἔνδειξη ὅτι τὰ ζῶα ποὺ ζοῦν ὁμαδικά, καὶ τὰ θηλυκὰ καὶ τὰ ἀρσενικά, εἶναι ἀπὸ τὴ φύση τους ἱκανὰ τὴν ἰδιαίτερη ἀρετὴ τοῦ φύλου τους νὰ τὴ θέσουν ἀπὸ κοινοῦ στὴν ὑπηρεσία τῆς ὁμάδος σὲ ὅλες τὶς περιστάσεις. 

1. ῾Hράκλειοι στῆλαι· ὁ πορθμὸς τοῦ Γιβραλτάρ. ᾽Eκεῖθεν τῶν ῾Hρακλείων στηλῶν ἐζοῦσαν οἱ κάτοικοι τῆς ᾽Aτλαντίδος.

IΩΑΝΝΟΥ ΣΤΟΒΑΙΟΥ «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ»

-----------------------------------------

ΑΘΗΝΑ

Η ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ

Η ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΙΧΘΟΝΙΟΥ

Ο ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΧΡΥΣΕΛΕΦΑΝΤΙΝΟΥ ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ - ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ

 Με την Συγγραφέα Δήμητρα Λιάτσα

Η Δήμητρα Λιάτσα γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Έκανε φιλολογικές σπουδές. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά. Εργάστηκε επί σειρά ετών στην επιμέλεια βιβλίων. Μετέφρασε άνω των 30 τίτλων κυρίως από την Αγγλική γλώσσα. Έγραψε άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, με αντικείμενο την Ελληνική Γραμματεία. Έδωσε σειρά ομιλιών προσκεκλημένη από το Ινστιτούτο Αριστοτέλης, με θέμα την Ελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την παιδεία. Από το 2009 ασχολείται με την συστηματική μελέτη του Ομήρου και από το 2014 με την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Οδύσσειας. Από το 2017 έχει ξεκινήσει και την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Ιλιάδος.

Η Δήμητρα Λιάτσα είναι συγγραφεύς των βιβλίων: «Τα ψέματα που λένε για την Ελλάδα» (2004) και «Η Ελληνική καταγωγή του Χριστιανικού μύθου» (2013), τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δήλιος.

Λόγοι και Ομιλίες της Δήμητρας Λιάτσα: ΕΔΩ

Ομήρου Ιλιάς: ΕΔΩ

Ομήρου Οδύσσεια: ΕΔΩ

Από «Φρυκτωρίες» και «Βισάλτη»: ΕΔΩ

  Ομηρικός Κύκλος - Ellenos Ellen

ΑΓΝΩΣΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣΕΚΡΟΥΣΕ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΔΙΑ

Στις 13 Σεπτεμβρίου παρατηρήθηκε η σύγκρουση ενός τεράστιου αντικειμένου με τον πλανήτη Δία. Την σύγκρουση αυτή κατέγραψαν δύο αστρονόμοι σε Γερμανία και Βραζιλία. Το φαινόμενο απασχόλησε τους επιστήμονες καθώς η λάμψη από την εν λόγω πρόσκρουση ήταν τόσο έντονη, που όμοιά της δεν έχει παρατηρηθεί σε αντίστοιχες συγκρούσεις στο παρελθόν.

Το βαρυτικό πεδίο του Δία, του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, είναι ο «συνήθης ύποπτος» για τέτοιου είδους συγκρούσεις, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που παγιδεύει στο πεδίο του και μετεωρίτες.

 Η ιδιαιτερότητα της εν λόγω σύγκρουσης έγκειται στο γεγονός ότι πολύ σπάνια παρατηρούνται, πόσο μάλλον καταγράφονται, τέτοιου είδους συγκρούσεις από γήινα τηλεσκόπια.

«Για μένα, ήταν μια στιγμή μεγάλης συγκίνησης, καθώς έψαχνα ενα τέτοιο φαινόμενο, επί πολλά χρόνια» δήλωσε στη USA Today ο Βραζιλιάνος αστρονόμος Χοσέ Λουίς Περέιρα, που κατέγραψε τη σύγκρουση.

 

Light on at Jupiter! Anyone home? This bright impact flash was spotted yesterday on the giant planet by astronomer José Luis Pereira.

Not a lot of info on the impacting object yet but its likely to be large and/or fast!

Thanks Jupiter for taking the hit☄️#PlanetaryDefence pic.twitter.com/XLFzXjW4KQ

— ESA Operations (@esaoperations) September 14, 2021

 https://www.liberal.gr/

Η ΑΥΡΑ ΠΟΥ ΕΚΠΕΜΠΕΙΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΝΕΙ ΠΡΙΝ ΚΑΝ ΜΙΛΗΣΕΙΣ

Αν τα πάντα γύρω μας είναι ενέργεια, είμαστε συνυπεύθυνοι τόσο για αυτή που εκπέμπουμε όσο και για αυτή που λαμβάνουμε. Το ενεργειακό πεδίο γύρω από κάθε τι – έμψυχο και άψυχο – έχει μια αποτύπωση που ονομάζουμε αύρα και διαφέρει σε συχνότητα και πυκνότητα. Εκτείνεται από 30 έως και 90 εκατοστά από το σώμα μας, αν και μπορεί περισσότερο, ανάλογα με τη δύναμή με την οποία εκπέμπει.

Η αύρα μας μπορεί να έχει και διάφορα χρώματα και τόνους, προσδιορίζοντας την υγεία μας από φυσικό μέχρι ψυχολογικό επίπεδο. Θεωρείται ως ένα «κουκούλι προστασίας» για τον άνθρωπο από εξωγενείς επιρροές, μα συνάμα αποτελεί και την «υπογραφή» μας, μιας και είναι τόσο μοναδική όσο και ο κάθε ένας από εμάς. 

Αυτές οι δονήσεις που εκπέμπουμε είναι που μας συστήνουν στους άλλους πριν καν μιλήσουμε, πριν καν μάθουν οτιδήποτε για μας. Και μερικές φορές ευθύνονται για τα ανεξήγητα που μας συμβαίνουν – την αυξημένη ένταση στην καθημερινότητά μας όταν έχουμε συσσωρευμένο και καταπιεσμένο θυμό, αλλά και τις θετικές εξελίξεις όταν είμαστε πιο πρόσχαροι.

Οι αρνητικές επιρροές με τις οποίες κατακλύζουμε τον οργανισμό μας – και την αύρα μας – λειτουργούν καταλυτικά στο να αποδυναμώνουν αυτές τις δονήσεις που εκπέμπουμε. Έτσι όταν έχουμε πολύ άγχος, ανησυχία, πικρία, ένταση, θυμό, αδυνατίζουμε το εσωτερικό και ενεργειακό μας περιβάλλον και συχνά αυτό μεταφράζεται σε ψυχοσωματικά συμπτώματα. Ουσιαστικά, εισερχόμαστε σε ένα φαύλο κύκλο όπου ο εσωτερικός μας κόσμος αφήνει ευάλωτο το εξωτερικό μας περίβλημα, το οποίο γίνεται πιο επιρρεπής σε εξωγενείς παράγοντες που με τη σειρά τους μας επηρεάζουν συναισθηματικά (και ενεργειακά) και πάει λέγοντας.

Συνοπτικά, αρκεί να κατανοήσουμε πως για να είμαστε υπεύθυνοι για την ευτυχία μας, πρέπει πρώτα να αποδεχτούμε ότι το νόημα της εξαρτάται από εμάς τους ίδιους.

Εμείς αποφασίζουμε τα συναισθήματα που θα νιώσουμε, που θα βιώσουμε στο μέγιστο, που θα επιτρέψουμε να μας καταλύσουν την ενέργεια. Και καλύτερο θα είναι να είναι ευχάριστα αυτά.

Όπως την αγάπη. Γιατί όταν αγαπιέσαι πολύ παίρνεις δύναμη, ενώ όταν αγαπάς πολύ αποκτάς θάρρος. Και γεμίζει το ενεργειακό σου πεδίο με αισιοδοξία και χρώμα.

Και αυτό φαίνεται, γιατί εκπέμπεις χαρά χωρίς καν να μιλήσεις.

Μαρία- Χριστίνα Δουλάμη

https://enallaktikidrasi.com/

-------------------------------

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΤΡΟΒΙΛΟΣ ΨΥΧΗΣ - ΘΩΡΑΚΑΣ ΦΩΤΟΣ

Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΣΟ

Απέναντι από το νησί της Λέσβου, στις ακτές της Μικράς Ασίας, στέκονται ακόμη τα Αρχαία σπαράγματα της Ελληνικής πόλης Άσσου. Μια πόλη ισχυρή και πλούσια, την οποία προστάτευε η Θεά Αθηνά. Οι κάτοικοι της Άσσου έκτισαν προς τιμήν της έναν επιβλητικό ναό, ο οποίος δέσποζε στην κορυφή ενός λόφου,σε ύψος 236 μέτρων  και ήταν ορατός από μακριά στους ταξιδιώτες που προσέγγιζαν από τη θάλασσα το μέρος αυτό.

Ο ναός εικάζεται ότι χτίστηκε το -525. Είναι το μοναδικό δείγμα αρχιτεκτονικής αρχαϊκού Δωρικού ρυθμού σε ολόκληρη τη Μικρά Ασία. Εκτός αυτού, είναι το μοναδικό κτίριο όπου ο Δωρικός ρυθμός ενώθηκε με τα διακοσμητικά στοιχεία της Ιωνικής παράδοσης.

Αναπαράσταση του Ναού της Αθηνάς στην Άσσο.  

Ζωσμένος από 34 κίονες, ο ναός είχε διαστάσεις 30.31 μέτρα επί 14.3 μέτρα. Η είσοδός του ήταν ανατολική, όπως συνηθιζόταν. Διέθετε πρόναο και κυρίως ναό, στον οποίο υπήρχε ο βωμός της Θεάς και το άγαλμά της. Η είσοδος στο κτίριο επιτρεπόταν μόνο στους ιερείς και στις ιέρειες, ενώ οι προσφορές γίνονταν στον εξωτερικό χώρο. 

Δεν σώζεται τίποτε από το βωμό, μιας και καταστράφηκε στην βυζαντινή περίοδο, κατά την προσφιλή συνήθεια των χριστιανών. Ωστόσο, σώθηκαν κάποια ενδιαφέροντα διακοσμητικά στοιχεία - οι δημιουργοί του Ναού πρόσθεσαν σκηνές από τις περιπέτειες του Ηρακλή με τους Κενταύρους, καθώς και διακοσμήσεις με ταύρους, σφίγγες και φυτικά μοτίβα. Οι απεικονίσεις που σώζονται είναι αρκετά τραχιές και ίσως απλοϊκές σε σχέση με  άλλους Ελληνικούς ναούς, ωστόσο μας δείχνουν την διάθεση των καλλιτεχνών να συνδυάσουν διαφορετικά στοιχεία και να φτιάξουν έναν καλαίσθητο χώρο για να τιμήσουν την πολιούχο Θεά τους.

Τμήμα της ζωφόρου του Ναού. Απεικονίζεται συμπόσιο, μάλλον προς τιμήν του Ηρακλή.

Από τους βυζαντινούς χρόνους, τόσο ο Ναός όσο και τα άλλα κτίρια της πόλης καταστράφηκαν και τα κομμάτια τους χρησιμοποιήθηκαν για κατασκευή άλλων κτιρίων. Αρκετοί από τους βυζαντινούς πύργους που υπάρχουν στην περιοχή φτιάχτηκαν από τμήματα του Ναού της Αθηνάς. 

Στις μέρες μας, οι αρχαιολόγοι προσπαθούν να συλλέξουν από αυτά τα μεταγενέστερα κτίρια και από τη γύρω περιοχή όσα κομμάτια μπορούν να βρουν, προκειμένου να αποκαταστήσουν το Ναό, μια προσπάθεια που ξεκίνησε από το 1981 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Κάποια λίγα ανάγλυφα που έχουν σωθεί βρίσκονται στο Μουσείο του Λούβρου και της Βοστόνης. Η πρόσοψη του Ναού έχει αποκατασταθεί και βρίσκεται στο Μουσείο της Κωνσταντινούπολης.

Αυτό το ξεχωριστό μνημείο στις ακτές της Μικράς Ασίας, επιβλητικό ακόμη και μετά την καταστροφή του, αγναντεύει ακόμα τις ακτές της πατρίδας μας θυμίζοντας την Ελληνική ιστορία της Ιωνίας και την αγάπη των Ελλήνων προς την Παλλάδα, την Παρθένο Προστάτιδά τους.

https://www.triklopodia.gr/

Περισσότερα: ΑΣΣΟΣ – Ψηφιακό Αρχείο Ελληνικού Πολιτισμού

Η ΑΡΕΤΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΓΝΩΣΗ

Η αρετή δεν είναι μόνο μια θεωρητική γνώση, αλλά και πρακτική, όπως είναι η ιατρική και η μουσική. Όπως δηλαδή ο γιατρός και ο μουσικός είναι αναγκαίο όχι μόνο να διδαχθεί ο καθένας το θεωρητικό μέρος της τέχνης του, αλλά να ασκηθεί και στη πράξη, έτσι κι αυτός που θέλει να γίνει ενάρετος, είναι ανάγκη να μάθει καλά, όχι μόνο τα μαθήματα που τον κατευθύνουν στην αρετή, αλλά ν' ασκείται και στη πράξη σ' αυτά με εργατικότητα και φιλοτιμία.

Η αρετή, επιστήμη εστίν ου θεωρητική μόνον, αλλά και πρακτική, καθάπερ η τε ιατρική και η μουσική, δει ουν ώσπερ τον ιατρόν και τον μουσικόν μη μόνον ανειληφέναι τα θεωρήματα της αυτού τέχνης εκάτερον, αλλά και γεγυμνάσθαι πράττειν κατά τα θεωρήματα, ούτω και τον εσόμενον αγαθόν άνδρα μη μόνον εκμανθάνειν όσα μαθήματα φέρει προς αρετήν, αλλά και γυμνάζεσθαι κατά ταύτα φιλοτίμως και φιλοπόνως. 

ΜΟΥΣΩΝΙΟΥ (Στωικού φιλοσόφου, Ανθ. Στοβαίου, Κ8,78) 

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: ΥΠΗΡΧΑΝ ΟΙ ΨΥΧΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΥΤΕΡΑ, ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΜΟΡΦΗ, ΧΩΡΙΣΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΚΑΤΕΙΧΑΝ ΤΗ ΓΝΩΣΗ - Η ΜΑΘΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΗ

[...αi ψυχαί καί πρότερον, πρίν είναι έν ανθρώπου εϊδει, χωρίς σωμάτων, καί φρόνησιν εΐχον. ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΦΑΙΔΩΝ 76 c ]

[....ή άναμιμνήσκονται οΰτοι, κάί ή μάθησις άνάμνησις άν εϊη. ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΦΑΙΔΩΝ 76 a ]

Προτού λοιπόν αρχίσουμε να βλέπουμε, να ακούμε και να κάνουμε χρήση των λοιπών αισθήσεων πρέπει εμείς να έχουμε αποκτήσει τη γνώση του ίσου καθεαυτού, αυτού που είναι, εάν έχουμε σκοπό να αποδώσουμε τα ίσα αντικείμενα των αισθήσεων μας σε εκείνο με τη σκέψη ότι όλα τους έχουν την έφεση να γίνουν τέτοια, όπως εκείνο, είναι όμως κατώτερα του.

Αυτό προκύπτει, Σωκράτη, από αυτά που υποστηρίξαμε έως τώρα.

Μόλις λοιπόν γεννηθούμε δεν είμαστε ικανοί να δούμε, να ακούσουμε και να κάνουμε χρήση των άλλων αισθήσεων;

Βεβαίως ναι.

Δεν πρέπει τότε, αυτό υποστηρίξουμε, να έχουμε αποκτήσει πρωτύτερα [e] τη γνώση του ίσου;

Ναι.

Πριν επομένως να γεννηθούμε, έτσι φαίνεται, πρέπει να την έχουμε αποκτήσει.

Αυτό φαίνεται.

Εάν λοιπόν την αποκτήσαμε πριν γεννηθούμε και γεννηθήκαμε κατέχοντας την, τότε δεν ξέρουμε πριν από τη γέννηση μας και ευθύς μετά από αυτή όχι μόνο το ίσο και το μεγαλύτερο και το μικρότερο αλλά και όλα τα πράγματα του είδους; Διότι η αναζήτηση που κάνουμε δεν αφορά αποκλειστικά το ίσο αλλά και το όμορφο και [d] το καλό, το δίκαιο και το όσιο, και -πράγμα που λέω- όλα αυτά που τους βάζουμε την ετικέτα-σφραγίδα 'αυτό που είναι', όταν υποβάλλουμε ερωτήσεις αλλά και όταν δίνουμε απαντήσεις. Επομένως εμείς τη γνώση όλων αυτών πρέπει να την αποκτήσαμε πριν από τη γέννηση μας.

Συμφωνώ.

Και εάν εμείς που την αποκτήσαμε ούτε μια φορά δεν την ξεχάσαμε, τότε γεννιόμαστε και ξέρουμε και αυτή τη γνώση κατέχουμε σε όλο το μήκος της ζωής μας. Διότι 'ξέρω' αυτό σημαίνει, να έχεις αποκτήσει τη γνώση και να την κατέχεις χωρίς να την απολέσεις. Αυτό πάλι δεν ονομάζουμε λήθη, Σιμμία, την απώλεια της γνώσης;

[e] Εξ άπαντος ναι, Σωκράτη, απάντησε.

Πιστεύω και το επόμενο- αποκτήσαμε τη γνώση πριν από τη γέννηση μας και την απωλέσαμε με τη γέννηση μας, κατόπιν, κάνοντας χρήση των αισθήσεων, όσον αφορά τα πράγματα, πάλι αποκτούμε τη γνώση εκείνη που είχαμε πιο πριν στην κατοχή μας, τότε αυτό που ονομάζουμε μάθηση δεν είναι η απόκτηση της προηγούμενης γνώσης μας; Δεν θα της έχουμε δώσει ακριβές όνομα, εάν ονομάσουμε τη διαδικασία αυτή ανάμνηση;

Ασφαλώς ναι.

[76a] Μας φάνηκε μάλιστα δυνατό αυτό το πράγμα, να αντιληφθεί κάποιος κάτι, αφού το δει ή το ακούσει ή με άλλη των αισθήσεων το αποκτήσει, και με βάση αυτό να σκεφθεί ένα άλλο που είχε ξεχάσει, ένα πράγμα σε σχέση με το πρώτο, είτε ανόμοιο είτε όμοιο. Επομένως -αυτό θαρρώ- ένα από τα δύο συμβαίνει, είτε έχουμε γεννηθεί με τη γνώση τους και την κατέχουμε σε όλο το μήκος της ζωής μας είτε ύστερα την αποκτούν αυτοί που λέμε ότι μαθαίνουν και δεν κάνουν τίποτα άλλο, μόνον ξαναθυμούνται, και η μάθηση είναι ανάμνηση.

Ασφαλώς έτσι έχει το πράγμα, Σωκράτη.

Ποιο λοιπόν διαλέγεις Σιμμία; Γεννηθήκαμε και ξέρουμε [b] ή ύστερα ξαναθυμόμαστε τα πράγματα που τη γνώση τους είχαμε πιο πριν στην κατοχή μας;

Προς στιγμή, Σωκράτη, δεν μπορώ να απαντήσω.

Τι δηλαδή; Το εξής έχεις να διαλέξεις, τι σου φαίνεται πως συμβαίνει; Ένας που ξέρει μπορεί να εξηγήσει αυτά που ξέρει ή όχι;

Κατ' ανάγκη ναι, Σωκράτη, είπε.

Αλήθεια σου φαίνονται ότι όλοι μπορούν να εξηγήσουν τα θέματα που πριν λίγο συζητούσαμε;

Θέλω να απαντήσω ναι, απάντησε ο Σιμμίας- φοβάμαι όμως να το πω, μήπως αύριο την ίδια ώρα δεν θα υπάρχει πλέον ούτε ένας μέσα στους ανθρώπους να κάνει με επιτυχία κάτι τέτοιο.

Τότε Σιμμία, είπε, δεν πιστεύεις ότι άπαντες κατέχουν τη γνώση- [e] σωστά;

Σωστά.

Ξαναθυμούνται λοιπόν αυτά που κάποτε έμαθαν;

Κατ' ανάγκη.

Πότε οι ψυχές μας απέκτησαν τη γνώση τους; Όχι βέβαια τη στιγμή που ως άνθρωποι γεννηθήκαμε.

Ασφαλώς όχι.

Τότε πιο πριν.

Ναι.

Υπήρχαν λοιπόν, Σιμμία, οι ψυχές μας και πρωτύτερα, χωρίς την ανθρώπινη μορφή, χωριστά από το σώμα και κατείχαν τη γνώση.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΦΑΙΔΩΝ

ΚΕΙΜΕΝΟ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΙΩΑΝΝΗΣ Ε. ΠΕΤΡΑΚΗΣ, δ.φ. 

Το κείμενο του Φαίδωνος προέρχεται από την έκδοση των: Strachan, J. C. G. (εκδ.), Duke, Ε. Α., Hicken, W. F., Nicoli, W. S. M., Robinson, D. Β., Piatonis Opera, tomus I, Oxford University Press 1995. 

----------------------------------------------

Προκειμένου ο Σωκράτης να αποδείξει αυτό που λέει, χρησιμοποιεί έναν δούλο του Μένωνα ο οποίος, σύμφωνα και με την παραδοχή του ίδιου, δεν έχει ποτέ διδαχθεί γεωμετρία, ισχυριζόμενος ότι μπορεί μέσα από μια σειρά ερωτήσεων να λύσει ένα γεωμετρικό πρόβλημα.
Ο νεαρός δούλος, αν και αρχικά πιστεύει ότι γνωρίζει τη λύση, εν συνεχεία ανακαλύπτει ότι κάνει λάθος. Τελικά όμως μέσα από τις ερωτήσεις του Σωκράτη - ο οποίος θεωρεί ότι ο δούλος μέχρι τη στιγμή εκείνη έχει απλώς μια γνώμη - ανακαλύπτει τη σωστή λύση. Την επίδειξη αυτή χρησιμοποιεί ο Σωκράτης ως επιχείρημα, προκειμένου να τεκμηριώσει την άποψή του στον Μένωνα ότι δηλαδή οι ερωτήσεις ήταν απλώς το κλειδί που ξεκλείδωσε την μνήμη της ψυχής. 

Περισσότερα: ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΟ «ΜΕΝΩΝ»

Η ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΗ

H ΨΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΑΘΑΝΑΤΗ ΚΑΙ ΚΡΑΤΑΕΙ ΜΝΗΜΕΣ

Η ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ

Η ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΓΙΑΤΙ Η ΨΥΧΗ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΑΝΕΚΑΘΕΝ (ΔΙΑΛΟΓΟΣ, ΣΩΚΡΑΤΗΣ- ΜΕΝΩΝ)