Δευτέρα 21 Ιουλίου 2025

Εκθαμβωτική γιορτή στη Νάπολη: Γιορτάζουν την ίδρυσή τους από τους Έλληνες! (Βίντεο)

Σε μια εκθαμβωτική εκδήλωση, με τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων, που σίγουρα δεν είχε κάτι να ζηλέψει από τα αρχαία δρώμενα, οι κάτοικοι της Νάπολη αλλά και της ευρύτερης Νότιας Ιταλίας και της περιοχής που αποτελούσε τη Μεγάλη Ελλάδα, γιόρτασαν την ίδρυση της αγαπημένης τους πόλης από τους Έλληνες!

Το Newsbomb είχε πραγματοποιήσει ένα ολοκληρώμενο οδοιπορικό, τόσο στη Νάπολη, όσο και στις υπόλοιπες περιοχές της Μεγάλης Ελλάδας, τη Σικελία και στα ελληνικά χωριά της Νότιας Ιταλίας. 

Η φετινή ιστορική αναπαράσταση, που πραγματοποιήθηκε για έκτη φορά, απέκτησε ιδιαίτερη σημασία λόγω της 2500ης επετείου από την ίδρυση της πρωτεύουσας της Καμπανίας, ενώ οι δραστηριότητες που σχετίζονται με αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις επεκτάθηκαν επίσης στην Casamicciola στο νησί Pithecusa στις 20 Ιουνίου, και στις 21 Ιουνίου στη Dicearchia (Ποτσουόλι) και την Κύμη. 

Πρόκειται για τις δύο ιστορικές λαμπαδηδρομίες που πραγματοποιούνται εδώ και πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια προς τιμήν της Σειρήνας Παρθενόπης, του ιδρυτικού συμβόλου της πόλης. Δύο επιχειρηματίες, ο Giuseppe Serroni της Ένωσης «I Sedili di Napoli» και η Fiammetta Miele θέλησαν να αναβιώσουν αυτή την παράδοση με κάθε κόστος και τα κατάφεραν.

Η πρωτοβουλία έτυχε της υποστήριξης του Υπουργείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ιταλίας, του Δήμου Χαλκίδας της Ελληνικής Δημοκρατίας, των Δήμων Νάπολης και Casamicciola στο νησί Ίσκια. Τη στήριξή της επέδειξε επίσης και η Ελληνική Πρεσβεία στην Ιταλία.

Στις 20 Ιουνίου, η εκδήλωση ξεκίνησε στο καταπράσινο νησί Πιθηκούσα, το πρώτο σημείο άφιξης των Ελλήνων αποίκων. 

Εκεί έλαβε χώρα η πρώτη έκδοση του Magna Graecia Hellenic Fest, με πάνω από 100 καλλιτέχνες που φορούσαν αρχαία ελληνικά κοστούμια. 

Το βράδυ της 21ης Ιουνίου, η εκδήλωση χωρίστηκε σε δύο μέρη, με μια πομπή στα ιστορικά μέρη της Παρθενόπης, μεταξύ του Castel dell'Ovo και του Monte Echia, και την αναπαράσταση της Lampadedromia, της χαρακτηριστικής πομπής με φακούς προς τιμήν της Παρθενόπης.

Στο Ποτσουόλι, οι δραστηριότητες περιλάμβαναν διάφορα εκπαιδευτικά και θεατρικά εργαστήρια και την απονομή του βραβείου Salvatore Lopresti σε διακεκριμένες προσωπικότητες για τη δέσμευσή τους στην προώθηση του κλασικισμού και την ενίσχυση της ελληνικής και ρωμαϊκής ταυτότητας. Τέλος, πραγματοποιήθηκαν ορισμένες ελληνικές θεατρικές παραστάσεις, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Angelantonio Aversana: Μήδεια, Οδυσσέας και οι Σειρήνες, με το υποβλητικό αφιέρωμα στη φωτιά της Πιτεκούσα (Ίσκια), της Κύμης (Κούμα, Μπακόλι), της Δικηαρχίας (Ποτσουόλι), και τέλος της Παρθενοπούλης/Νεάπολης, της πόλης που θα ξεπερνούσε όλες τις άλλες, γιορτάζοντας τη μετάβαση από την αρχαία Λαμπαδηδρομία στη σύγχρονη.

Στις 22 Ιουνίου, η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τη Λαμπαδηδρομία Νεαπολίτανα, έναν αγώνα 15 χλμ., από το Μακέλλουμ της Ποτσουόλι μέχρι το νησάκι Μεγαρίδα, το σημερινό Καστέλ ντελ Όβο.

Επισημαίνεται ότι η πόλη που αργότερα θα γινόταν η Νάπολη ιδρύθηκε από Ροδίτες, οι οποίοι αποφάσισαν να ιδρύσουν νέες αποικίες κατά μήκος της ακτής, χρήσιμες για την επέκταση του θαλάσσιου εμπορίου.

Η χρονολόγηση είναι του 8ου αιώνα π.Χ., ενός αιώνα διάσημου για την αύξηση της ίδρυσης πολυάριθμων πόλεων γνωστών ως πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας. Τον 7ο αιώνα π.Χ., η νέα αποικία ονομάστηκε Παρθενόπη από το όνομα της μυστηριώδους σειρήνας - αυτής που έχει το όνομα ενός κοριτσιού και η λατρεία της οποίας, σύμφωνα με διάφορους μελετητές, πρέπει να προϋπήρχε της άφιξης των Ελλήνων της Κούμας, οι οποίοι, σεβόμενοι τις ήδη υπάρχουσες λατρείες, αποφάσισαν να αφιερώσουν σε αυτήν τον νέο οικισμό.

Credits: Dimitris Zisopoulos , Μουσική: Αλέξανδρος Χάχαλης

Δείτε το εντυπωσιακό βίντεο με τα δρώμενα:

Επιμέλεια - Σωτήρης Σκουλούδης , Περισσότερα: https://www.newsbomb.gr

Κυριακή 20 Ιουλίου 2025

ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑ, ΤΙΠΟΤΑ ΔΕN ΞΕΧΝΙΕΤΑΙ!!!

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΜΑΧΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΦΡΟΥΡΑΣ. ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΥΣ.

Ένας ελάχιστος φόρος τιμή από αυτό το ιστολόγιο.

Χαιρετώ την Εθνική Φρουρά και όλους τους ΕΛΔΥΚάριους τα αδέρφια μου, αλλά κυρίως τους πριν από εμάς, εκείνους, τους τελευταίους ήρωες που έστησαν ΝΕΕΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ!!!

Χ.Γ. (Σείριος)

------------------

Τραγούδι για την Κύπρο από ΕΝΕΕΓΥΛ ΑΓΡΙΝΙΟΥ

----------------------------------

Σχετικές αναρτήσεις/αφιερώματα για την Κύπρο.

Σάββατο 19 Ιουλίου 2025

Όλυμπος - Προμήθεια 2025 για 30η χρονιά

Φωτ. FACEBOOK: ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ 2025

30ο έτος συνεχούς ανάδειξης της Ελληνικής Κοσμοθεάσεως

Τα "Προμήθεια 2025" πραγματοποιήθηκαν, στην ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου για 30ή χρονιά. Μια γιορτή που είναι για όλους όσοι τιμούν την Ελληνική Παιδεία και τον Ελληνικό Πολιτισμό. Χιλιάδες επισκέπτες από όλη την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό συγκεντρώθηκαν στον Όλυμπο και τίμησαν την Ελληνική Παράδοση και Φιλοσοφία.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στη σχετική ενημέρωση:

"Τα Προμήθεια δίνουν την ευκαιρία κάθε χρόνο σε χιλιάδες επισκέπτες από όλη την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό, να γνωρίσουν το Ελληνικό Πνεύμα και Έθος, να τιμήσουν τους Αρχαίους φιλοσόφους και τις φιλοσοφικές σχολές με δημόσιες συζητήσεις και εκδηλώσεις, να παρακολουθήσουν καλλιτεχνικά, αθλητικά, πολιτιστικά και τελεστικά δρώμενα, να μετάσχουν σε αυτά ως αναζωογονητική μύηση στις αρχέγονες πηγές που μας γέννησαν, να νιώσουν με κατάνυξη την πατρώα ψυχή, να έρθουν σε επαφή με την Κοσμοθέαση των προγόνων μας".

"Τα Προμήθεια είναι γιορτή για όλους όσοι τιμούν την Ελληνική Παιδεία και τον Ελληνικό Πολιτισμό. Ευπρόσδεκτοι είναι όλοι όσοι αισθάνονται πως η διαύγεια σκέψης και οι αξίες των προγόνων μας, μπορούν να αποβούν βατήρας πνευματικής παλιγγενεσίας και ελπίδας".

https://www.rthess.gr

--------------------------------

Το βίντεο είναι αρχείου και είναι απόσπασμα από την ταινία - ντοκιμαντέρ με τον τίτλο "Όλυμπος - Οι Θεοί δεν έφυγαν Ποτέ!" (2010) διάρκειας μίας ώρας και 16 λεπτών. Περιέχει πλούσιο υλικό και συνεντεύξεις από τους ανθρώπους που παρευρίσκονται στα Προμήθεια, διοργανωτές και επισκέπτες.

Μπορείτε να δείτε ολόκληρη την ταινία εδώ: https://enneaetifotos.blogspot.com/2010/12/blog-post_08.html

Δευτέρα 14 Ιουλίου 2025

Δεινοκράτης ο Ρόδιος - Ο Τεχνικός Σύμβουλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Χαρακτικό που απεικονίζει την πρόταση του Δεινοκράτη στον Μεγάλο Αλέξανδρο σχετικά με την κατασκευή πόλης και την κολοσσιαίου γλυπτού του Έλληνος στρατηλάτη στη χερσόνησο του Άθω. Από τις Συλλογές του Πολεμικού Μουσείου. https://commons.wikimedia.org

Ο Δεινοκράτης ο Ρόδιος ήταν Αρχαίος Έλληνας αρχιτέκτονας και τεχνικός σύμβουλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου γνωστός για πολλά έργα. Εργάστηκε για τη δημιουργία ταφικού μνημείου για τον πατέρα του Αλέξανδρου, Φίλιππο Β`, το οποίο όμως δεν κατάφερε να ολοκληρώσει. Σχεδίασε επίσης αρκετές πόλεις και ναούς όπως των Δελφών και της Δήλου.

Η συνάντησή του με τον Μέγα Αλέξανδρο έγινε όταν ο στρατηλάτης έψαχνε τοποθεσία για την κατασκευή μεγαλοπρεπούς πόλεως στο όνομά του. Τότε ο Δεινοκράτης είχε προτείνει την κατασκευή της στο όρος Άθως στην Ελλάδα.

Γράφει ὁ Πλούταρχος στὸ «Περὶ τῆς Ἀλεξάνδρου τύχης ἢ ἀρετῆς» ότι ο Δεινοκράτης είπε στον Μέγα Αλέξανδρο:

«Εχω σκεφτεῖ, βασιλιά, νὰ ἐμπιστευθῶ τὴν ὁμοιότητα τοῦ σώματός σου σὲ ὕλη ἄφθαρτη καὶ ζωντανὴ ποὺ νὰ ἔχει θεμέλια αἰώνια καὶ βάρος ἀκίνητο καὶ ἀπαρασάλευτο. Δηλαδὴ τὸ ὄρος Ἄθως τῆς Θράκης, ἐκεῖ  ὅπου ἔχει τὸ μεγαλύτερο ὄγκο του καὶ ὑψώνεται περιφανέστατος καὶ ἔχει ὕψος καὶ πλάτη συμμετρικὰ καὶ βραχώδεις ἐκτάσεις καὶ συναρμογὲς καὶ διαστήματα μὲ κάποια μορφή. Ὁ Ἄθως αὐτός εἶναι δυνατὸν μὲ τὴν τέχνη νὰ κατεργαστῇ καὶ νὰ μετασχηματιστῂ  ὧστε νὰ ὀνομάζεται ἀνδριάντας τοῦ Ἀλεξάνδρου καὶ νὰ εἶναι ἀληθινὸς ἀνδριάντας αὐτοῦ, ποὺ μὲ τὰ πόδια του θὰ ἐγγίζῃ τὴ θάλασσα, μὲ τὸ ἕνα  χέρι θὰ ἀγκαλιάζῃ καὶ θὰ ὑποβαστάζῃ πόλη ἰκανὴ νὰ περιλάβῃ 10.000 κατοίκους. Μὲ τὸ δεξί χέρι κρατῶντας φιάλη νὰ χύνῃ ἀπὸ αὐτὴ σπονδὲς πρὸς τιμὴ τῶν θεῶν ὁλόκληρο ποταμὸ ποὺ  θὰ ρέῃ ἀκατάπαυστα καὶ θὰ ἐκβάλλῃ στὴ θάλασσα. Τὰ χρυσὰ καὶ χαλκὰ καὶ τὰ ἐλεφάντινα καὶ τὰ ξύλινα καὶ τὰ ἔγχρωμα ἔργα, ὅλες τὶς μικρὲς καὶ ἀγοραστὲς εἰκόνες ποὺ τὶς κλέβουν ἄς τὶς   ἀφήσουμε».

Πρότεινε δηλαδή να χαράξει τον Άθω με τη μορφή του Αλεξάνδρου. Το γιγαντιαίων διαστάσεων άγαλμα με το ένα χέρι θα κρατούσε την πόλη και με το άλλο θα κρατούσε ένα κύπελλο το οποίο θα γέμιζε με τα νερά του βουνού και όταν ξεχείλιζε αυτά θα έτρεχαν στη θάλασσα.

Ο Μέγας Αλέξανδρος όταν άκουσε την τολμηρή πρόταση, θαύμασε τον καλλιτέχνη αλλά την απέρριψε λέγοντας: «Ἄσε τὸν Ἄθω νὰ μένει στὴ θέση του, ἀρκεῖ ὅτι εἶναι μνημεῖο τῆς ὕβρεως τοῦ βασιλιᾶ (ἐννοούσε τὸν Ξέρξη, ποὺ εἶχε ἐπιχειρήσει νὰ κατασκευάσῃ διώρυγα). Ἐμένα θὰ μὲ κάνῃ γνωστὸ ὁ Καύκασος καὶ τὰ Ἠμωδά ὄρη (Ἱμαλάια) καὶ ὁ Τάναης καὶ ἡ Κασπία θάλασσα. Οἱ πράξεις μου θὰ εἶναι οἱ εἰκόνες μου...

Ο πραγματικός λόγος όμως που ο Αλέξανδρος απέρριψε την πρόταση, ήταν γιατί ο Δεινοκράτης δεν είχε υπολογίσει τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων, καθώς σιτηρά δεν θα μπορούσαν να καλλιεργηθούν κοντά στην πόλη, αλλά θα έπρεπε να μεταφέρονται μέσω θαλάσσης. Η τοποθεσία της σημερινής Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο, ήταν πολύ γονιμότερη από το τραχύ έδαφος του όρους Άθως.

Συγκεκριμένα του απάντησε: «Δεινοκράτη, μὲ εὐχαριστεῖ τὸ μεγαλεῖο καὶ ἡ ὀμορφιὰ τοῦ σχεδίου σου, ἀλλὰ νομίζω πὼς  ἡ δημιουργία μιᾶς ἀποικίας στὴ θέση αὐτὴ δὲν εἶναι καλή, γιατὶ ὅπως ἕνα παιδὶ δὲν μπορεῖ νὰ τροφοδοτηθῇ καὶ νὰ ἀναπτυχθῇ χωρὶς γάλα, ἔτσι καὶ μία πόλη δὲν μπορεῖ νὰ συντηρηθῇ καὶ νὰ ἀναπτυχθῇ χωρὶς ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ νὰ ἔχῃ εὔφορα χωράφια καὶ ἄφθονο φαγητὸ ἀπὸ πλούσιες σοδειές. Ἔτσι, ἐνὼ ἡ πρωτοτυπία τοῦ σχεδίου σου ἔχει τὴν ἔγκρισή μου, ἀποδοκιμάζω τὴν θέση ποὺ ἔχεις ἐπιλέξει γιὰ τὴν ἐκτέλεσή του. Θέλω ὅμως νὰ μείνῃς κοντά μου, γιατὶ θὰ χρειαστῶ τὶς ὑπηρεσίες σου».

Έτσι έκτοτε οι δύο άντρες έμειναν μαζί.

Το -332, ο Μέγας Αλέξανδρος διόρισε τον Δεινοκράτη υπεύθυνο της μελέτης για την τοπογραφική και πολεοδομική κατασκευή της πόλης της Αλεξάνδρειας, στη μεσογειακή ακτή της Αιγύπτου. Ο Δεινοκράτης σχεδίασε την πόλη σε μορφή καννάβου, δηλαδή σε πλέγμα οριζόντιων και κάθετων γραμμών. Ο σχεδιασμός αποτέλεσε πρότυπο κατασκευής πόλεων κατά την ελληνιστική περίοδο.

Στη Βαβυλώνα σχεδίασε το ταφικό μνημείο για τον στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου Ηφαιστίωνα που πέθανε το -324. Ήταν χτισμένο από πέτρα (που δεν ήταν διαθέσιμη στην γύρω περιοχή) και έμοιαζε με Βαβυλωνιακό ναό, είχε 6 ορόφους και ήταν επιχρυσωμένο.

Επίσης σε συνεργασία με τον Παιώνιο και τον Δημήτριο, ανακατασκεύασαν τον ναό της Αρτέμιδος, ένα από τα επτά θαύματα της Αρχαιότητας, ο οποίος είχε καταστραφεί, στις 21 Ιουλίου -356, την ίδια μέρα, που γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος. Ο εμπρησμός αποδίδεται στον κατά τα άλλα άγνωστο Ηρόστρατο, ο οποίος ήθελε να μείνει στην ιστορία για την πράξη του. 

www.verena.gr , el.wikipedia.org

-----------------------------------

ΣΤΟΝ ΤΥΜΒΟ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ ΤΟ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΙΩΝΑ ΚΑΙ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΤΟΥ ΔΕΙΝΟΚΡΑΤΗ

Κυριακή 13 Ιουλίου 2025

Αριστοφάνης εναντίον Σωκράτη

Σαν συντηρητικός που ήταν, ο Αριστοφάνης έβλεπε με κακό μάτι την εισβολή των πνευματικών ανθρώπων από τις Ελληνικές αποικίες που ακολούθησε την ναυτική συμμαχία υπό την ηγεμονία της Αθήνας. Το ανανεωτικό κίνημα των καλλιτεχνών, ποιητών και σοφιστών που απειλούσε τις παραδοσιακές αθηναϊκές αξίες βρήκε τόσους αντιπάλους όσοι ήταν και οι θιασώτες του.

Ο Σωκράτης βρέθηκε κάπου ενδιάμεσα, αφού στα έργα του Ξενοφώντα και του Πλάτωνα τον βλέπουμε να εναντιώνεται στους σοφιστές, αλλά και να αμφισβητεί τις αρετές των συμπολιτών του, εισάγοντας νέες, αντιδιαισθητικές, αξίες (τα λεγόμενα σωκρατικά παράδοξα). Στα μάτια όμως του μέσου Αθηναίου η διαφορά μεταξύ του Σωκράτη και των σοφιστών δεν πρέπει να ήταν καθόλου προφανής, με τον Αριστοφάνη να δυσκολεύεται πραγματικά να διακρίνει τη διδασκαλία του από την ανήθικη σοφιστική.

(Η λέξη σοφιστής αρχικά σήμαινε τον σοφό. Πρώτη φορά στις Νεφέλες συναντούμε την αρνητική σημασία του δασκάλου ανήθικων πραγμάτων, ενώ η καθιέρωση της ιδέας πως οι σοφιστές ήταν ένας χαρακτηριστικός τύπος ανθρώπου προέρχεται από το πλατωνικό έργο, και κυρίως από τον Σοφιστή. Στην πραγματικότητα κάθε σοφιστής ήταν διαφορετικός από τους άλλους, και ο Σωκράτης διαφορετικός από όλους τους.)

Ο Σωκράτης ήταν το κατάλληλο θύμα για την ενσάρκωση όλων των ανησυχιών του Αριστοφάνη. Εν μέσω του Πελοποννησιακού Πολέμου, ανησυχούσε για την παρακμή των παραδοσιακών αξιών και την υποβάθμιση των ηθικών κριτηρίων των πολιτών. Κάθε φορά που κάποιος επιφανής σοφιστής εμφανιζόταν στην Αθήνα, ο Σωκράτης έσπευδε να τον συναντήσει, ενώ άλλοτε συγκέντρωνε νέους και τους έβαζε να μιλούν για τα πάντα, αμφισβητώντας κάθε τι που ήξεραν. Το ότι ήταν Αθηναίος ο ίδιος, σίγουρα έκανε πιο καχύποπτο τον Αριστοφάνη, αφού έτσι δεν συμβόλιζε μόνο την βαρβαρική επίθεση, αλλά και την προδοτική παράδοση εκ των έσω.

Οι κατηγορίες που απόδωσε στον Σωκράτη στο έργο του ήταν αυτές του σοφιστή που μαθαίνει κάποιον να πείθει κάνοντας το κακό να μοιάζει με καλό, του άθεου φυσικού φιλοσόφου που προσπαθώντας να λύσει τα αινίγματα της φύσης αμφισβητούσε τους θεούς, και του ασκητικού ηθικοδιδάσκαλου που από την αδιαφορία του για τα υλικά αγαθά περιφερόταν πειναλέος και βρώμικος.

Οι μαθητές του Σωκράτη λούζονται από τον Αριστοφάνη με πλήθος χαρακτηρισμών: πονηροί, ψωροπερήφανοι, κιτρινιάρηδες και ξυπόλητοι, ενώ και στις Όρνιθές του περιγράφει με περιφρονητικό ύφος κάποιους ενοχλητικούς τύπους: «άφηναν μακριά μαλλιά, δεν πλένονταν, έκαναν δίαιτα, σωκρατοφέρονταν»1282-1283.

Ο Σωκράτης του Αριστοφάνη, που «αεροβατεί και εξετάζει τον ήλιο»25, είναι αγνώριστος. Όπως τον ξέρουμε από τον Ξενοφώντα και, κυρίως, από τον Πλάτωνα, η ενασχόλησή του με τη φυσική φιλοσοφία, ο αθεϊσμός του, ο αυτοπροσδιορισμός του ως δάσκαλος, το να έχει σχολή και να πληρώνεται είναι πράγματα που μας ξενίζουν. Ο Αριστοφάνης τον δείχνει να ασχολείται με αστρονομία, γεωμετρία, αριθμητική, γεωγραφία και δικηγορική, ενώ από αλλού τον ξέρουμε αποκλειστικά ως ηθικό φιλόσοφο. Και ενώ οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις ήταν όντως καινοτόμες, δεν μπορούμε να φανταστούμε τον πλατωνικό Σωκράτη να λέει: «Βρε ποιος Δίας; Μη λες φούμαρα. Δεν υπάρχει Δίας»65. Η ιδιαιτερότητα του θρησκευτικού αισθήματος του Σωκράτη δεν είχε φτάσει στο σημείο να αρνείται την ύπαρξη θεών. Το μόνο ιστορικό γεγονός που μπορούμε να συνάγουμε από τις Νεφέλες είναι ότι ο Σωκράτης πρέπει να έγινε γρήγορα διάσημος, αφού το 423π.Χ. που ανέβηκε στο θέατρο το έργο, ήταν 47 χρόνων.

Ο Σωκράτης είναι ένα πρόσωπο εκατό τοις εκατό επιβαρυμένο με τον εκνευρισμό του ποιητή που στρέφεται ενάντια σε κάθε καινοτομία, η οποία αυτομάτως εξομοιώνεται με το ριζικό κακό.

Ο Σωκράτης στην Απολογία εντοπίζει την πραγματική αιτία των κατηγοριών εναντίον του στην κακή του φήμη και τις συκοφαντίες εναντίον του. Δεν τον είχε διακωμωδήσει μόνο ο Αριστοφάνης αλλά και ο Καλλίας, ο Αμειψίας, ο Εύπολις και ο Τηλεκλείδης, σε κείμενα που σήμερα είναι χαμένα. Κατονόμασε όμως τον Αριστοφάνη συγκεκριμένα στο δικαστήριο. Είναι όντως ανησυχητικό το γεγονός ότι και οι τρεις κατηγορίες ενυπάρχουν στις Νεφέλες, με τον εικονιζόμενο Σωκράτη να διαφθείρει τους νέους και να κάνει βλάσφημες και αθεϊστικές δηλώσεις. Είναι όμως αξιόλογο και να παρατηρήσουμε ότι στο πλατωνικό Συμπόσιο, που διαδραματίζεται μετά την παράσταση των Νεφελών, Αριστοφάνης και Σωκράτης βρίσκονται να συνομιλούν σε φιλικό πνεύμα.

Σύμφωνα με ανεκδοτολογική αφήγηση του Πλούταρχου, όταν ρώτησαν τον Σωκράτη αν είχε θυμώσει με την εικόνα του στις Νεφέλες απάντησε: «Για όνομα του θεού όχι. Με κορόιδεψε στο θέατρο σαν σε μια μεγάλη φιλική συγκέντρωση». 

Ο Διογένης Λαέρτιος τον εμφανίζει να υποστηρίζει ότι πρέπει να παραδίδεται κανείς στην κωμωδία, γιατί αν αυτή υποδεικνύει πραγματικά λάθη μας, θα συμβάλλει στη βελτίωσή μας. Αν όχι, δεν μας αφορά. 

Σύμφωνα με τον Στοβαίο μάλιστα, μετά την παράσταση συνάντησε τον Αριστοφάνη και τον ρώτησε ήρεμα αν θέλει να τον χρησιμοποιήσει για άλλο παρόμοιο ρόλο. Υπάρχει και μια αφήγηση με τον Σωκράτη να είναι παρών σε παράσταση του έργου, όπου σηκώθηκε από τη θέση του και έμεινε όρθιος σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, για να τον δουν όλοι και να συγκρίνουν την ομοιότητα στην εμφάνισή του και στην ασχήμια της μάσκας του ηθοποιού (Αιλιανός – Varia Historia - Ο Αιλιανός λέει επίσης ότι ο Αριστοφάνης χρηματίστηκε για τις κατηγορίες των Νεφελών.). 

Η αλήθεια είναι ότι το 423 κανένας δεν σκεφτόταν να μηνύσει τον Σωκράτη. Μετά τον θάνατό του, οι Αθηναίοι μετάνιωσαν για τη συμπεριφορά τους και, εκτός από τους κατήγορούς του που τιμωρήθηκαν, επίθεση δέχτηκε κι ο Αριστοφάνης εξαιτίας της επικριτικής εικόνας του για τον φιλόσοφο.

από τον Κωνσταντίνο Σαπαρδάνη

(απόπασμα)

----------------------------------------------

ΤΟ ΣΦΑΛΜΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΑΤΙΡΑΣ

Η ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ

Η τόση καταφορά του Αριστοφάνη εναντίον του Σωκράτη στο έργο Νεφέλες, φαίνεται ανεξήγητη...

Η τόση καταφορά του Αριστοφάνη εναντίον του Σωκράτη στο έργο Νεφέλες, φαίνεται ανεξήγητη...

ΕΙΚΟΝΑ: Προτομή του Αριστοφάνη στην Πινακοθήκη Ουφίτσι, Φλωρεντία, Ιταλία. wikimedia.org

[σ.σ.: Στο έργο αυτό ο Αριστοφάνης καυτηριάζει τους σοφιστές και την παιδεία που δίνουν, με κεντρικό πρόσωπο τον ίδιο τον Σωκράτη λέγοντας πολλά ψεύδη εις βάρος του. Πολλοί έγραψαν και όχι άδικα, πως μεγάλο ρόλο έπαιξε και στάθηκε αφορμή το έργο Νεφέλες του Αριστοφάνη, ώστε να οδηγηθεί ο Σωκράτης σε δίκη και τελικά στον θάνατο. ΠΟΥ ΝΑ ΗΞΕΡΕ Ο ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΟΤΙ ΘΑ ΗΤΑΝ Η ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ...]

Δέκα χρόνια πολεµήθηκαν οι δυό µεγάλες πόλεις, µε πείσµα που τις γονάτισε και τις δυό, αλλά µετά την ανακωχή η Σπάρτη επέτρεψε στους πολίτες της να πάνε στην Αθήνα να δουν τα «Διονύσια», όπου ο Αριστοφάνης δίδασκε κωµωδία, για να υµνήση τ' αγαθά της ειρήνης, ενώ το Άστυ έστελνε τους δικούς του να παρασταθούν στα «Ύακίνθια» της Λακεδαίµονος, για ν' αποδείξουν σ' όλον τον κόσµο πως είχανε πια τίµια φιλιωθή.

Απ' αυτά τα δέκα πολεµικά χρόνια, τα πέντε ο Σωκράτης τα πέρασε σ' εκστρατείες, όπου πάντα διακρίθηκε, για τη γενναιότητα του. Ακλόνητος και ψύχραιµος, κινδύνευε χωρίς να λογαριάζη θάνατο, και στάθηκε ζωντανό παράδειγµα πως γίνεται Αθηναίος, και µάλιστα φιλόσοφος, να µην είναι στη µάχη καθόλου κατώτερος από τους ατρόµητους Σπαρτιάτες.

Τόσο µεγάλωσε η φήµη του µετά το χρησµό των Δελφών και την παληκαριά που έδειξε στις µάχες, ώστε ο κωµικός Αριστοφάνης, που φοβήθηκε µήπως η νεωτεριστική διδαχή του Σωκράτη επηρεάση επικίνδυνα τη νεολαία, αποφάσισε να τόν γελοιοποιήση.

Αντί να κοροϊδέψη τους ξένους σοφιστές που πληµµύριζαν τήν Αθήνα, προτίµησε, στην κωµωδία «Νεφέλες», να ρεζιλέψη το φίλο του Σωκράτη.

Με τη γνωστή του αττική χάρη, τους αρµονικούς στίχους και τ' ανεξάντλητα χωρατά του, ο κωµικός παρουσιάζει το φιλόσοφο κρεµασµένον από τον ουρανό µέσα σε καλάθι ν' αερολογή. Ένας καταχρεωµένος αγρότης, ο Στρεψιάδης, έρχεται να τον συµβουλευτή πως, µε σοφιστείες, θα καταφέρη να µην πληρώση τους δανειστές του. Όρκίζεται στους Θεούς να πληρώση γερά τις συµβουλές.

«Ποιους Θεούς; ρωτά ο Σωκράτης. Τέτοιο πράµα δεν υπάρχει».
« Αλλά τι υπάρχει στη θέση τους;» απορεί ο χωριάτης.
«Νεφέλες, θεές των ακαµάτηδων. Αυτές ταΐζουνε κοπάδια σοφιστές, µαλλιαρούς τεµπέληδες κι' αστρολόγους τσαρλατάνους».

«Τι ζητάς από µένα;»

«Όχι µεγάλα πράµατα κι' ούτε βαθειές ιδέες, µονάχα να µε µάθης να στρεψοδικώ και να γλιστράω σα χέλι από τους δανειστές µου».
Οι Νεφέλες δίνουν εντολή στο Σωκράτη:
«Αρχισε, γεροδάσκαλε, τη διδαχή σου, δοκίµασε την κρίση του και ξύπνα το µυαλό του».
Ο Σωκράτης αρχίζει:
«Λέγε τι ξέρεις, για να σου προσθέσω εγώ καινούργιες µηχανές. Έχεις µνηµονικό;»
« Έχω και µάλιστα δίκοπο. Σαν µού χρωστάνε, ποτές δεν ξεχνώ, µα σαν χρωστάω εγώ, αµέσως λησµονώ».

Με λογοπαίγνια και χοντροκοµµένα αστεία προχωρεί η κωµωδία, καθώς ο δάσκαλος µαθαίνει τον αστοιχείωτο µαθητή τον «άδικο λόγο», για να τον κάνη ξεφτέρι στις στρεψοδικίες.

Η τόση καταφορά του Αριστοφάνη εναντίον του Σωκράτη φαίνεται σήµερα ανεξήγητη. Είν' όµως εύκολο να ερµηνευτή µε την αναστάτωση που έφερε στην Αθήνα ο Πελοποννησιακός πόλεµος, ύστερα από το θάνατο του Περικλή και την ανησυχία των συντηρητικών για τις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές που δηµιουργούσαν τότες οι σοφιστικές θεωρίες.

Μα ο Σωκράτης καθόλου δεν πειράχτηκε. Όσην ώρα γινότανε λόγος, κατά την παράσταση, για τον εαυτό του, ο φιλόσοφος σηκώθηκε από τη θέση του κι' έµενε ορθός, για να δείξη πως αυτόν εννοούσε ο Αριστοφάνης, όταν τον παρουσίαζε αρχηγό των σοφιστών, κι' ας τον συκοφαντούσε η κωµωδία.

ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ

ΔΕΚΑΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ Ι. Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΥ & ΣΙΑΣ Α. Ε 

------------------------------------------------

Αριστοφάνης εναντίον Σωκράτη 

ΤΟ ΣΦΑΛΜΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΑΤΙΡΑΣ

Η ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ

Τρίτη 8 Ιουλίου 2025

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ - ΠΛΑΤΩΝ

«Παιδεία, μέν ἐστι δύναμις θεραπευτικὴ ψυχῆς, ὥς φησι Πλάτων·»
Δηλαδή: η παιδεία είναι δύναμη θεραπευτική της ψυχής, όπως λέγει ο Πλάτων.

«Όπως πριν από τα Μεγάλα Μυστήρια παραδίδονται τα Μικρά, έτσι και πριν από τη Φιλοσοφία παραδίδεται η Παιδεία»
(Βλ., Ιάμβλιχος «Προτρεπτικός επί Φιλοσοφίαν»10.4 – 10.6) 

ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΡΑΦΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΨΥΧΕΣ ΚΑΙ ΑΦΟΡΟΥΝ ΨΥΧΕΣ

Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΜΑΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ ΑΝΕΥ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΑΦΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΨΥΧΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΠΟΡΑ ΤΩΝ ΛΟΓΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΟΔΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΓΝΩΣΗ, ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΦΥΤΡΩΝΟΥΝ ΑΛΛΟΙ ΛΟΓΟΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΨΥΧΕΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΑΘΑΝΑΤΗ ΤΗ ΣΠΟΡΑ, ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΕΧΕΙ, ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΒΑΘΜΟ ΠΟΥ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ!

Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΖΩΝΤΑΝΟ ΘΗΣΑΥΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΕΡΟ ΒΑΛΣΑΜΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΥΣΑΡΜΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ

ΟΥΔΕΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΕΡΟΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Η ΕΛΠΙΔΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΡΘΟΥ ΛΟΓΟΥ - Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΩΣ ΕΘΝΟΣ ΝΑ ΠΡΟΒΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΑ ΟΡΘΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ

Δευτέρα 7 Ιουλίου 2025

ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ

Μία εντυπωσιακή τρισδιάστατη απεικόνιση του Ιερού της Ελευσίνας δημιούργησε ο ελληνιστής καθηγητής από την Ιταλία, Marco Mellace που βρίσκει κανείς στο κανάλι του flipped prof στο Youtube. Η τρισδιάστατη αναπαράσταση του Ιερού της Ελευσίνας συνδυάζει ιστορική ακρίβεια, καλλιτεχνική ευαισθησία και τεχνολογική καινοτομία. Όπως περιγράφει ο ίδιος, δεν πρόκειται απλώς για μια προσομοίωση: είναι η ψηφιακή αναγέννηση ενός από τα πιο Ιερά και μυστηριώδη μέρη του Αρχαίου κόσμου, που ξαναζωντανεύει με ένα επίπεδο πιστότητας και συναισθηματικού βάθους.

Ο Marco Mellace είχε συνθέσει και μία εξίσου εντυπωσιακή τρισδιάστατη απεικόνιση του Τελεστηρίου της Ελευσίνας, έναν χώρο που μέχρι σήμερα εξάπτει τη φαντασία. Το Τελεστήριο ήταν το κεντρικό οικοδόμημα του Ιερού της Ελευσίνας και είναι ο χώρος στον οποίο τελούνταν οι κορυφαίες μυστηριακές πράξεις. 

https://www.flash.gr

------------------------------------

ΤΟ ΑΡΡΗΤΟ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ 

ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΑΦΥΠΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

ΤΑ ΜΥΗΤΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ - ΟΙ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ  

ΙΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ – Η ΛΑΜΨΗ ΤΟΥ ΑΟΡΑΤΟΥ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΟΡΑΤΟ ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ

Τα Μεγάλα Μυστήρια

Εικόνα από την πομπή: ο δαδούχος -ήταν ένας αξιωματούχος οποίος κρατάει τις δάδες - οδηγεί τους άλλους προς την Ελευσίνα. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO https://www.lifo.gr

Τα Μεγάλα Μυστήρια τελούνταν κάθε χρόνο στην Ελευσίνα κατά τον μήνα Βοηδρομιώνα (Σεπτέμβριο-Οκτώβριο). Διαρκούσαν εννιά μέρες σε ανάμνηση της εννιαήμερης περιπλάνησης της Δήμητρας. Κάθε τέσσερα χρόνια όμως γιορτάζονταν με ιδιαίτερη λαμπρότητα και σπουδοφόροι στέλνονταν στις Eλληνικές πόλεις για να κηρύξουν την ιερή εκεχειρία και να καλέσουν τις θεωρίες (πρεσβείες σε εθνικές θρησκευτικές γιορτές) όπως και στα Ολύμπια.

Στις 14 Βοηδρομιώνος γινόταν η «κομιδή των ιερών εις το άστυ» η μεταφορά δηλαδή των άγνωστων μέχρι σήμερα ιερών αντικειμένων από την Ελευσίνα στην Αθήνα μέσω της Ιεράς Οδού. Προηγούνταν τα πρώτα τη τάξει μέλη του ιερατείου, ο Ιεροφάντης και ο Δαδούχος και ακολουθούσαν οι «παναγείς ιέρειαι» που μετέφεραν τα ιερά σε «κίστες» (καλάθια ή κιβώτια). Τη δεύτερη μέρα γινόταν ο «Αγυρμός», η συγκέντρωση του λαού που ήθελε να μετάσχει στα Μυστήρια, στην Ποικίλη Στοά που βρισκόταν στην Αγορά των Αθηνών, «εκκλησία και παν το αγυρόμενον» κατά τον Ησύχιο.

Εκεί ακολουθούσε η «Πρόρρησις» η επίσημη προκήρυξη των όρων συμμετοχής στα Μεγάλα Μυστήρια στα οποία δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν όσοι δεν είχαν κατηχηθεί στα «Μικρά». Αποκλείονταν επίσης οι φονιάδες και οι ιερόσυλοι («χείρας μη καθαροί») καθώς και όσοι δεν γνώριζαν την ελληνική γλώσσα («φωνήν αξύνετοι»). Την ίδια μέρα ο Ιεροκήρυξ ,ο νεότερος από τους τέσσερις ιερείς του ναού της Δήμητρας στην Ελευσίνα, οι άλλοι ήταν ο Ιεροφάντης, ο Δαδούχος και ο Επιβώμιος, ανήγγειλε το «εκάς, εκάς βέβηλοι», δηλαδή «μακριά, μακριά οι μη καθαροί». Την τρίτη μέρα (16 Βοηδρομιώνος) γινόταν η «Άλαδε Έλεσις» («πορεία προς τη θάλασσα») με την επίκληση «άλαδε μύσται» («εμπρός για τη θάλασσα μύστες»).

Οι μύστες έμπαιναν στη θάλασσα μαζί με τους χοίρους που προορίζονταν για θυσία για να καθαρθούν. Την τέταρτη μέρα γινόταν η θυσία των ζώων στο αθηναϊκό Ελευσίνιο, ενώ η πέμπτη ήταν αφιερωμένη στον Ασκληπιό, Ασκληπιεία ή Επιδαύρια: τα ιερά μεταφέρονταν στον ναό του Θεού στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης. Την ίδια μέρα γινόταν η κατ’ εξαίρεση μύηση όσων είχαν καθυστερήσει να είναι παρόντες στον «Αγυρμό» όπως είχε συμβεί κατά το παρελθόν με τον Ασκληπιό που ερχόταν από την Επίδαυρο αλλά δεν κατάφερε να φτάσει έγκαιρα. Την έκτη μέρα, στις 19 Βοηδρομιώνος άρχιζαν οι επίσημες γιορτές των Μυστηρίων. Στη διάρκειά της οι μύστες μέσω της Ιεράς Οδού μετέβαιναν από την Αθήνα στην Ελευσίνα (22 χιλιόμετρα).

Στην πομπή προπορευόταν το ξύλινο ομοίωμα του Ίακχου. Ξεκινούσε από το Δίπυλο του Κεραμεικού, περνούσε από τα ιερά του Απόλλωνα και της Αφροδίτης (στο σημερινό Δαφνί), τη γέφυρα των Ρειτών (στη σημερινή λίμνη Κουμουνδούρου) όπου οι Κροκωνίδες (ιερατικό γένος της αρχαίας Αθήνας το οποίο σχετιζόταν με τα Ελευσίνια Μυστήρια) έδεναν στο δεξί χέρι και το αριστερό πόδι τον κρόκο (μάλλινη κορδέλα στο χρώμα του ομώνυμου φυτού). Η ενέργεια αυτή που λεγόταν κρόκωσις συνδέεται πιθανώς με καθαρτήριες τελετές ή την αποτροπή του κακού. Όταν η πομπή έφτανε στη γέφυρα του Ελευσινιακού Κηφισού (σήμερα Σαρανταπόταμου) συναντούσε μασκοφόρους καθισμένους στην κουπαστή της που έβριζαν επώνυμους πολίτες που συμμετείχαν στην πομπή.Επρόκειτο για τους λεγόμενους «γεφυρισμούς». Ο σκοπός τους παραμένει ασαφής. Θεωρήθηκαν διαβατήριες τελετές στις οποίες υπάρχει το στοιχείο της απελευθέρωσης.

Η πομπή όπου κάποιες φορές συμμετείχαν περισσότεροι από 40.000 έφτανε στο ιερό της Ελευσίνας τις πρώτες ώρες της 20ης Βοηδρομιώνος. Στο καλλίχορον φρέαρ οι μύστες χόρευαν κρατώντας δάδες και τραγουδούσαν ενώ στη συνέχεια τοποθετούσαν το ξύλινο ομοίωμα του Ίακχου στο ιερό του. Η έβδομη ήταν ημέρα ευχών, θυσιών και αυστηρώς νηστείας σε ανάμνηση της αποχής της Δήμητρας από κάθε τροφή μέχρι την ανεύρεση της Περσεφόνης.

Στη διάρκεια της οι μύστες έτρωγαν μόνο πέλανο (ειδικά παρασκευασμένο άρτο από σιτάρι και κριθάρι) και σησαμίτας (τα γνωστά μας σήμερα κουλούρια). Παράλληλα έπιναν κυκεώνα, ειδικό ποτό που κατά πολλούς περιείχε οπιούχες παραισθησιογόνες ουσίες (στη διασωζόμενη εικονογραφία των Ελευσινίων συχνά αναπαρίστανται παραρούνες) που οδηγούσαν τους μύστες σε συνδυασμό και με την αυστηρή νηστεία σε έκσταση στην οποία έπεφταν το βράδυ της ίδιας μέρας (της έβδομης) όταν έμπαιναν στο Τελεστήριο όπου κατά την ολονύκτια τελετή μύησης παρακολουθούσαν τα «δρώμενα» και τα «λεγόμενα» τις ιεροπραξίες, αναπαραστάσεις και ομιλίες σχετικές με τις περιπέτειες της Δήμητρας (που λεγόταν και Δηώ) και της Περσεφόνης (Κόρης).

Γράφει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (περ. 150-211 έως 216): «Δηώ δε και Κόρη δράμα ήδη εγενέσθην μυστικόν και την πλάνην και την αρπαγήν και το πένθος αυτών Ελευσίς δαδουχεί» (δαδουχώ= αναπαριστώ υπό το φως των δαδών, των πυρσών). Αυτή ήταν η πρώτη «μυστηριώτης νυξ». Την επόμενη νύχτα (8η) γινόταν η «Εποπτεία», το ανώτατο στάδιο μύησης, με «δρώμενα», «λεγόμενα» και «δεικνύμενα» (την επίδειξη των ιερών αντικειμένων, σκευών και συμβόλων) με επίκεντρο τον ιερό γάμο της Δήμητρας (ιερογαμία) με τον Δία.

Η όλη τελετουργία ολοκληρωνόταν την 9η μέρα που έφερε το όνομα «Πλημοχόες» από ένα ειδικό αγγείο την πλημοχόη που χρησιμοποιούσαν για να προσφέρουν χοές (σπουδές) στους χθόνιους θεούς και τους νεκρούς. Αυτές όπως και η μύηση, τελείωναν με μία μυστική φράση από ακατάληπτες ξενικές λέξεις (φοινικικής ή πελασγικής προέλευσης): «κονξ ομ φατ» ή «κονξ ομ παξ» που σήμαιναν «γρηγορείτε και καθαροί γίνεσθε» ή «άκου-βλέπε-σιώπα». Μετά και από αυτό το στάδιο οι μύστες επέστρεφαν στις πατρίδες τους (23 του Βοηδρομιώνα).

Την επόμενη μέρα η Βουλή των 500 συνεδρίαζε στο αθηναϊκό Ελευσίνιο για να ακούσει την αναφορά του άρχοντα-βασιλέα και των παρέδρων του σχετικά με τη συμπεριφορά όσων συμμετείχαν στην πομπή και τα πιθανά παραπτώματα τους για να τιμωρηθούν.

Πηγή: https://thriassio.gr

-----------------------------------------

Τα Μικρά Μυστήρια

Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΙΑΚΧΟΣ

Η θεά Δήμητρα και η Ελευσίνα

Το Θριάσιο Πεδίο και η Ιερά Οδός

Τα Μικρά Μυστήρια

Τα Μικρά Μυστήρια αποτελούσαν τη μύηση, το προπαρασκευαστικό στάδιο των Μεγάλων Μυστηρίων. Τελούνταν μια φορά τον χρόνο, στα τέλη του Ανθεστηριώνα (αρχές Μαρτίου), στο Μητρώο εν Άγραις που βρισκόταν στη δεξιά όχθη του Ιλισού. Η παράδοση αναφέρει ότι τα ίδρυσαν οι Αθηναίοι για να μπορέσει να μυηθεί ο Ηρακλής που δεν ήταν αθηναϊκής καταγωγής, αλλά πελοποννησιακής. Αρχικά στα Μυστήρια λάμβαναν μέρος μόνο οι Αθηναίοι. Για να πάρουν μέρος στα Μικρά Μυστήρια οι υποψήφιοι πλήρωναν 15 (αρχαίες) δραχμές ενώ το ίδιο ποσό πλήρωναν και στα Μεγάλα. Οι υποψήφιοι που είχαν υποβληθεί σε μια προκαταρκτική εξέταση και είχαν δώσει στοιχεία για την καταγωγή τους, την εκπαίδευση και την εντιμότητα τους γίνονταν δεκτοί στην είσοδο του κλειστού περιβόλου από τον ιερέα της Ελευσίνας που ονομαζόταν ιεροκήρυκας ο οποίος φορούσε στο κεφάλι όπως ο Θεός Ερμής, τον πέτασο, ενώ κρατούσε και το κηρύκειο.

Αυτός ήταν ο «οδηγός», ο «μεσάζων», ο ερμηνευτής των Μυστηρίων. Οδηγούσε τους υποψήφιους σ’ έναν μικρό ναό με ιωνικούς κίονες αφιερωμένο στην Κόρη την Περσεφόνη. Το ιερό της θεάς ήταν κρυμμένο στο βάθος μιας μικρής ήσυχης κοιλάδας, στην καρδιά ενός ιερού δάσους, ανάμεσα σε συστάδες από κωνοφόρα δέντρα και λεύκες. Τότε οι ιέρειες της Περσεφόνης έβγαιναν από τον ναό με άσπιλα πέπλα, γυμνά μπράτσα και στεφανωμένες με νάρκισσους. Παρατάσσονταν σε γραμμή και έψελναν μια βαθιά μελωδία με δωρικό τρόπο. Η ιεροφάντισσα με φωνή και βλέμμα που προκαλούσαν τρόμο πρόφερε την ακόλουθη βαριά κατάρα: «Δυστυχία όμως να πέσει σ’ αυτούς που ίσως ήρθαν για να βεβηλώσουν τα Μυστήρια. Γιατί η θεά θα καταδιώκει τις φαύλες αυτές καρδιές για όλη τους τη ζωή και δεν θ’ αφήσει τη λεία της ούτε και στο βασίλειο των σκιών ακόμα».

Ακολουθούσαν πολλές μέρες για του υποψήφιους μύστες με καθαρμούς, νηστείες, προσευχές και οδηγίες. Το βράδυ της τελευταίας μέρας συγκεντρώνονταν στο πιο απόκρυφο μέρος του ιερού δάσους για να βρεθούν στην «αρπαγή της Περσεφόνης» που γινόταν από τις ιέρειες του ναού. Επρόκειτο για ένα πολύ παλιό έθιμο που η κυρίαρχη ιδέα του παρέμεινε ίδια αν και η μορφή του εμφάνισε πολλές παραλλαγές στο πέρασμα των αιώνων. Με την ανάπτυξη της τραγωδίας, η παλιά ιερατική αυστηρότητα είχε υποχωρήσει υπέρ ενός πιο εκλεπτυσμένου αισθήματος και μιας συγκινησιακής τάσης. Με το τέλος της «αρπαγής της Περσεφόνης», τα Μικρά Μυστήρια είχαν τελειώσει και οι νεοφώτιστοι είχαν γίνει μύστες (κεκαλυμμένοι).

Πηγή: https://thriassio.gr

-------------------------------------

Τα Μεγάλα Μυστήρια

Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΙΑΚΧΟΣ

Η θεά Δήμητρα και η Ελευσίνα

Το Θριάσιο Πεδίο και η Ιερά Οδός

Η θεά Δήμητρα και η Ελευσίνα

Σύμφωνα με την Ελευσίνια παράδοση που έχει αποτυπωθεί στον λεγόμενο ομηρικό ύμνο στη Δήμητρα, η θεά σταμάτησε να ενδιαφέρεται για την ευφορία της γης όταν ο Πλούτων χωρίς τη συγκατάθεση ή τη γνώση της πλησίασε την κόρη της Περσεφόνη που έπαιζε στους Κάμπους με τις Ωκεανίδες και την έκανε βασίλισσα του κάτω κόσμου. Η Δήμητρα αφού περιπλανήθηκε για εννιά μέρες στη γη νηστική και μαυροφορεμένη έμαθε τη δέκατη μέρα με τη βοήθεια του Ήλιου και της Εκάτης τι είχε συμβεί και αποτραβήχτηκε από τους άλλους θεούς. Μεταμορφώθηκε σε ξεπεσμένη γερόντισσα και βρήκε φιλοξενία στο αρχοντικό του Κελεού και της Μετάνειρας.

Εκεί ανέλαβε να αναθρέψει τον μικρό γιο τους Δημοφώντα. Η Δήμητρα δεν δέχθηκε το ακριβό κάθισμα και τα πλούσια φαγητά που προσφέρθηκαν. Αρκέστηκε ν’ αναπαυθεί σ’ ένα σκαμνί σκεπασμένο με προβιά και να πιει κριθαροζούμι, τον Κυκεώνα. Όλο το υπηρετικό προσωπικό με πρώτη την Ιάμβη προσπαθούσε να την κάνει να ξεχάσει τη θλίψη της με χοντροκομμένα αστεία, πειράγματα και αισχρολογίες ακόμα και με ξεδιάντροπες χειρονομίες και ξεγυμνώματα κατά την ορφική παράδοση, που γι’ αυτό τον λόγο βάζει τη Βαυβώ στη θέση της Ιάμβης. Κατά την παραμονή της στην Ελευσίνα, η Δήμητρα θέλοντας να κάνει αθάνατο τον μικρό Δημοφώντα τον έτρεφε με αμβροσία και τον βάφτιζε στις φλόγες της εστίας του σπιτιού. Η μητέρα του τρόμαξε και άρχισε να βάζει τις φωνές όταν είδε τι γινόταν καθώς νόμιζε πως το παιδί θα καιγόταν.

Τότε η θεά αποκάλυψε την πραγματική της υπόσταση και οι Ελευσίνιοι θέσπισαν τη λατρεία της. Ωστόσο η θλίψη της θεάς και η ακαρπία της Γης σταμάτησαν μόνο αφού ο Δίας για να συμβιβάσει τα πράγματα αποφάσισε να μένει η Περσεφόνη τα 2/3 του χρόνου κοντά στη μητέρα της και το 1/3 κοντά στον Πλούτωνα. Πριν επιστρέψει στον Όλυμπο η Δήμητρα δίδαξε στους κατοίκους της Ελευσίνας τα Μυστήρια της λατρείας της και όρισε έναν από αυτούς, τον Τριπτόλεμο, να δείξει στους ανθρώπους να αφοσιώνονται στη γη τους και την καλλιέργειά της.

https://thriassio.gr

--------------------------------------

Η ΘΕΑ ΔΗΜΗΤΡΑ

Η ΘΕΑ ΔΗΜΗΤΡΑ Η ΤΗΣ ΘΝΗΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΕΛΕΣΙΟΥΡΓΟΣ

 Το Πλουτώνιο Σπήλαιο στον Αρχαιολογικό Χώρο της Ελευσίνας  

ΠΡΟΗΡΟΣΙΑ, ΑΛΩΑΔΑ, ΧΛΟΗ, ΙΟΥΛΩ, ΑΓΛΑΟΚΑΡΠΟΣ, ΣΙΤΩ, ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ, ΣΠΕΡΜΙΑ, ΣΤΑΧΥΟΤΡΟΦΟΣ, ΦΙΛΟΠΥΡΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΑ ΘΕΑ!!!

Κυριακή 6 Ιουλίου 2025

Γιατί ξέρουμε τόσο λίγα για τα Ελευσίνια Μυστήρια;

Η πρώτη εμφάνιση τους σύμφωνα με το «Πάριον Χρονικόν» χρονολογείται γύρω στο 1.500 π.Χ., η καταγωγή τους ωστόσο έχει τις ρίζες της στο προϊστορικό παρελθόν, αν και η έρευνα την έχει συνδέσει κατά καιρούς με την Αίγυπτο, την Κρήτη, τη Θεσσαλία και τη Θράκη. Η οργανωμένη τέλεση τους και η αναδιοργάνωση τους από τοπική σε αθηναϊκή καΙιστη συνέχεια σε πανελλήνια γιορτή τοποθετείται στις αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα και ανήκε στη δικαιοδοσία των δύο ιερατικών γενών της Ελευσίνας: τους Ευμολπίδες και τους Κήρυκες.

Παρά την εξάπλωση των Ελευσινίων Μυστηρίων σε όλο τον ελληνικό κόσμο και τον μεγάλο αριθμό των πιστών που συμμετείχαν σε αυτά, οι γνώσεις μας για αυτά είναι περιορισμένες. Αυτό οφείλεται στη σιωπή που επέβαλαν οι ιερείς στους μύστες αλλά και στον χαρακτήρα της διδασκαλίας, που μεταδιδόταν προφορικά και δεν καταγραφόταν πουθενά. Η απόλυτη μυστικότητα τηρούνταν ευλαβικά και σπάνιες ήταν οι περιπτώσεις παραβατών που τιμωρούνταν αυστηρότατα, ακόμα και με την ποινή του θανάτου. Οι βασικές πληροφορίες που έχουμε προέρχονται από τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας που βασίζονται στα λεγόμενα Χριστιανών που νωρίτερα είχαν μυηθεί στα Ελευσίνια Μυστήρια (τα οποία τελούνταν ως το 396 μ.Χ.). Έτσι οι πληροφορίες που έχουμε δεν είναι απόλυτα σαφείς και ακριβείς.

Μεγάλη ήταν η συνεισφορά των ευρημάτων που ήρθαν στο φως μετά το 1882 και τις ανασκαφές που διενήργησε η «Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία». Τέλος, μια άλλη πηγή γνώσεων αποτελούν τα αγγεία, τα ανάγλυφα και οι σαρκοφάγοι, με διακόσμηση σχετική με την προετοιμασία για τα Μυστήρια. Αυτά προέρχονται κυρίως από περιοχές που είχαν εξαπλωθεί οι Έλληνες (Κάτω Ιταλία και Κριμαία) και υπήρχαν κοινότητες μυημένων. Σε αυτά όμως απεικονίζονται σκηνές που τελούνταν με την παρουσία πολύ κόσμου. Αντίθετα απόλυτη σιωπή καλύπτει τις τελετές που γίνονταν μέσα στο Τελεστήριο.

Απόσπασμα από την εφημερίδα «ΘΡΙΑΣΙΟ» 31.7.2022

---------------------------------

Ελευσίνα: Τα Ιερά Μυστήρια

Το Θριάσιο Πεδίο και η Ιερά Οδός

Εικόνα: ΑΡΧΑΙΑ ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 

Το Θριάσιο πεδίο, στα Αρχαία χρόνια, συνδεόταν με την Αθήνα μέσω δυο δρόμων. Ο πρώτος από αυτούς ξεκινούσε από τα βόρεια της πόλης (Αχαρνές) και περνούσε μέσα από το στενό πέρασμα που δημιουργεί και σήμερα ο χαμηλός αυχένας του Ποικίλου όρους και της Πάρνηθας. Μετά το πέρασμα αυτό, ο δρόμος κατηφόριζε μέχρι την κοιλάδα του Θριάσιου, τη διέσχιζε κι έφτανε ως τη θάλασσα της Ελευσίνας.

Ο δεύτερος δρόμος ήταν ίσως ο σπουδαιότερος από όλους τους δρόμους της Αρχαίας Ελλάδος. Ήταν η Ιερά Οδός, η οποία ξεκινούσε από τον Κεραμικό (το περίφημο Δίπυλο), διέσχιζε την περιοχή που σήμερα κατέχουν οι δήμοι Αιγάλεω και Χαϊδαρίου και κατέληγε στο Ιερό της Ελευσίνας.

Γιατί ονομάστηκε «Ιερά Οδός»;

Η γνωστή Ιερά Οδός της Αθήνας ονομάστηκε έτσι γιατί ξεκινούσε από τη μεγάλη πύλη των μακρών τειχών της πόλης, δίπλα στο νεκροταφείο του Κεραμεικού, για να καταλήξει ακριβώς στο ιερό της Ελευσίνας. Η οποία βρίσκεται στο Θριάσιο Πεδίο, που για τους αρχαίους κατοίκους της Αττικής ήταν η πιο εύφορη πεδιάδα τους. 

Το Θριάσιο Πεδίο

Το όνομα του Θριασίου Πεδίου σχετίζεται με τις Θρίες. Αυτές, σύμφωνα  με τη Μυθολογία, είναι φτερωτές Νύμφες, τροφοί του Απόλλωνα, που κατοικούν στον Παρνασσό και μπορούν να μαντέψουν το μέλλον από την κίνηση των χαλικιών μέσα στο νερό. Από αυτές, τα μικρά πετραδάκια που χρησιμοποιούνται στη μαντική ονομάζονται Θρίες…

Η πεδιάδα της Θρίας κλείνεται ανάμεσα στα πόδια ενός τραπεζοειδούς σχήματος βουνών που αποτελείται από τέσσερα Πί κι ένα Άλφα. Τα βουνά αυτά είναι: Ο Πατέρας, η Πάστρα, η Πάρνηθα, το Ποικίλον Όρος και το Αιγάλεω.

Στο Θριάσιο για πρώτη φορά η θεά Δήμητρα δίδαξε στους ανθρώπους την τέχνη της Γεωργίας, λέει ο μύθος.

https://thriassio.gr

-----------------------------------------------

Ελευσίνα: Τα Ιερά Μυστήρια

ΙΣΤΟΡΙΑ ΙΕΡΑΣ ΟΔΟΥ | ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ

Ελευσίνα: Τα Ιερά Μυστήρια

Μαζί με την Αθήνα, την Ολυμπία, τους Δελφούς και τη Δήλο, η Ελευσίνα ήταν μία από τις πέντε ιερές πόλεις της Αρχαίας Ελλάδας. Η πόλη έχει ταυτιστεί με τη λατρεία της Δήμητρας, της θεάς της γεωργίας, και της κόρης της, της Περσεφόνης.

Τα Ελευσίνια Μυστήρια ήταν μυστηριακές τελετές που τελούνταν κάθε χρόνο τον Σεπτέμβριο προς τιμήν των δύο θεαινών, και τα οποία να πούμε πως διήρκεσαν χιλιάδες χρόνια. Σύμφωνα με τον Όμηρο, στα Μυστήρια συμμετείχε «άπαν το ανθρώπινο γένος», δηλαδή γυναίκες και άνδρες ανεξαρτήτως φυλής, κοινωνικής τάξης ή χώρας καταγωγής.

Ετυμολογικά, το όνομα «Περσεφόνη» σημαίνει «αυτή που προσφέρει αφθονία», ενώ το «Δήμητρα» προέρχεται από το «δα» και το «μήτηρ» – η Μητέρα Γη. Ο μύθος της Περσεφόνης λειτουργούσε για τον Αρχαίο κόσμο ως μεταφορά για την εναλλαγή των εποχών, τη μετάβαση και την αναγέννηση. Η Περσεφόνη βρίσκεται σε μία αέναη μετάβαση από τον κόσμο των ζωντανών στον κόσμο των νεκρών και αντίστροφα. Ταυτόχρονα, τα Ιερά Μυστήρια ήταν η τελετή που μεταβίβαζε την εμπειρία της μετάβασης στο ανθρώπινο επίπεδο. 

Κατά τη διάρκεια των Μυστηρίων, ο άνθρωπος ενοποιούνταν με τη φύση, συμμετέχοντας στο ύστατο δρώμενο, το Μυστήριο της ζωής και του θανάτου. Και, όταν τελείωναν, όταν ολοκληρώνονταν με την κάθαρση τα Μυστήρια, ο άνθρωπος ξαναγύριζε στη δουλειά του, στις υποθέσεις του, πιο ήρεμος, πιο σοφός, πιο χαρούμενος, καθώς είχε συμφιλιωθεί με το γεγονός του θανάτου και της Αναγέννησης. 

Πλέον, η καθημερινότητά του, δεν ήταν απλώς μια εναλλαγή μέρας και νύχτας, ένα άσκοπο σούρσιμο από το ένα εικοσιτετράωρο στο άλλο, αλλά μια καθημερινή τελετουργία. Η ρουτίνα του, αυτού του Αρχαίου ανθρώπου, γινόταν ευγενέστερη, αποκτώντας νόημα.

https://thriassio.gr

------------------------------------------

ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΑΦΥΠΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

ΤΑ ΜΥΗΤΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ - ΟΙ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ  

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Αρχειοθήκη ιστολογίου