Συνέβαινε κάποιες φορές να παραπονεθεί κάποιος πως άδικα του ανέθεσαν την Λειτουργία, διότι κάποιος συμπολίτης του είναι πλουσιότερος από αυτόν. Στην περίπτωση αυτή μπορούσε να ζητήσει από την πολιτεία να τον απαλλάξει. Αν όμως ο άλλος δεν δεχόταν πως η δική του περιουσία είναι μεγαλύτερη, ο πρώτος μπορούσε να του ζητήσει να ανταλλάξουν περιουσίες και να εκτελέσει αυτός την λειτουργία. Αν ούτε αυτό γινόταν δεκτό, τότε η υπόθεση κατέληγε στο δικαστήριο.
Αφού ορκίζονταν και οι δύο στο δικαστήριο πως δεν θα αποκρύψουν τίποτα απ’ όσα κινητά και ακίνητα κατέχουν, εντός τριών ημερών κατέθεταν μία λίστα με όλα τους τα περιουσιακά στοιχεία (εκτός από τυχόν μερίδια στα μεταλλεία του Λαυρίου, που είχαν εξαρχής φορολογηθεί) και οι δικαστές αποφάσιζαν ποια περιουσία ήταν μεγαλύτερη.
Αν αυτός που ζήτησε την ανταλλαγή κέρδιζε την υπόθεση, ο χαμένος έπρεπε είτε να αναλάβει τη Λειτουργία είτε να ανταλλάξει την περιουσία του.
Ο θεσμός αυτός άρχισε να παρακμάζει σταδιακά από τον Πελοποννησιακό πόλεμο και μετά, όταν τα έξοδα της πόλης έχουν γίνει τόσο μεγάλα, που οι πλούσιοι αρχίζουν και δυσανασχετούν. Ολοένα και συχνότερα εμφανίζονταν αντιρρησίες, που όχι μόνο δεν ήθελαν να αναλάβουν Λειτουργία, αλλά ασκούσαν κριτική εναντίον του ίδιου του θεσμού.
Τον -4ο αι. ο ισχυρός δεσμός του πολίτη με την πόλη άρχισε να χαλαρώνει και η κοινωνική καταξίωση μέσω της προσφοράς στην πόλη δεν ήταν τόσο επιθυμητή όσο η διατήρηση της περιουσίας για ίδιον όφελος. «Δεν μπορείς πια να βρεις έναν πλούσιο που θα γίνει τριήραρχος» γράφει το -411 ο Αριστοφάνης.
Στο τέλος του αιώνα αυτού η χορηγία και η τριηραρχία καταργήθηκαν από τον Δημήτριο Φαληρέα και κατά τη διάρκεια των ελληνιστικών χρόνων η λέξη «Λειτουργία» χάνει το αρχικό της νόημα. Σημαίνει πια την εθελοντική ενίσχυση των δημοσίων εξόδων, όχι μόνο των πλουσιότερων, αλλά οποιουδήποτε, ανάλογα με τη δυνατότητά του. Έτσι, σιγά-σιγά η υποχρέωση των πλουσίων να πληρώνουν για έργα που ωφελούν την πόλη μετατρέπεται σε αυτό που ως σήμερα λέμε φιλανθρωπία.
Πηγές:
1.
Δημοσθένους, Προς Φαίνιππον περί
αντιδόσεως / Κατά Μειδίου/ Περὶ της
Ατελείας προς Λεπτίνην / Πρὸς Πολυκλέα
περὶ του Επιτριηραρχήματος
2. Λυσίας,
Υπέρ του Αδυνάτου
3. Αριστοτέλους,
Αθηναίων Πολιτεία /Πολιτικά
4.
Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις 10. 20
5.
Αριστοφάνης Σφήκες / Βάτραχοι
6.
Ισαίος, Περί του Φιλοκτήμονος κλήρου,
Περί του Νικοστράτου κλήρου
7. Αισχίνης,
Κατά Τιμάρχου
8. Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί
----------------------------------------------------
Η ΤΡΙΗΡΑΡΧΙΑ - ΕΚΤΑΚΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΝ ΙΕΡΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓIΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ – ΟΙ ΠΛΟYΣΙΟΙ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣIΑ OΛΩΝ
ΠΡΙΝ ΑΠΟ 2.500 ΧΡΟΝΙΑ ΤΑ ΚΡΑΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΗΤΑΝ ΓΕΜΑΤΑ ΑΛΛΑ ΠΛΗΡΩΝΑΝ ΟΛΟΙ
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου